Hotspur (1870)

Pancerny taranowiec HMS HotspurHMS "HOTSPUR" został skonstruowany jako odpowiedź na francuską konstrukcję o podobnym przeznaczeniu. Projekt bazował na HMS "GLATTON" jednak zamiast wieży działowej zastosowano pancerny bastion (kazamatę), zwiększono również wysokość wolnej burty. Projekt opracował Edward Reed, jednak przy sporych oporach z jego strony co do samej koncepcji okrętu.
Wielka Brytania flagaKraj: Wielka Brytania
klasa: taranowiec pancerny (okręt obrony wybrzeża, pancernik obrony wybrzeża)

Specyfikacja

Nazwa okrętu Stocznia Położenie stępki Wodowanie Ukończenie budowy Los okrętu
HOTSPUR Napier, Govan 02.10.1868 19.03.1870 17.11.1871 Sprzedany na złom w 1904 r.

Dane taktyczno-techniczne

Wymiary:

Wyporność normalna 4010 ts
Wyporność pełna 4331 ts
Tonaż 2637 bm
Długość między pionami 71,63 m (235 ft 0 in)
Szerokość 15,24 m (50 ft 0 in)
Zanurzenie dla wyporności lekkiej - dziób 5,89 m (19 ft 4 in)
Zanurzenie dla wyporności lekkiej - rufa 6,15 m (20 ft 2 in)

Napęd:

Maszyny Dwie 2-cylindrowe, poziome maszyny parowe z powrotnymi korbowodami pojedynczego rozprężania firmy Napier, 4 kotły typu kufrowego, 2 śruby
Moc nominalna 600 nhp
Moc indykowana 3497 ihp
Prędkość (maszyna parowa) 12,651 węzła
Paliwo 300 ts węgla
Zasięg 920 mil morskich przy prędkości 10 węzłów

Opancerzenie:

Burty 279 mm - 203 mm (11 in - 8 in)
Cytadela 203 mm (8 in)
Barbeta działowa 254 mm - 216 mm (10 in - 8,5 in)
Stanowisko dowodzenia 254 mm - 152 mm (10 in - 6 in)
Pokład 70 mm - 25 mm (2,75 in - 1 in)

Uzbrojenie:

Początkowe 1 działo 305 mm (12 in) (25-ton) MLR; 2 działa 64-funtowe (64 pdr) (71 cwt) MLR
Modernizacja w latach 1881/83 2 działa 305 mm (12 in) (25-ton) MLR (2x1); 2 działa 152 mm (6 in) (81 cwt) RBL; 1 wyrzutnia torped 356 mm (14 in); 1 kuter torpedowy

Ludzie:

Załoga 209 - 240 oficerów i marynarzy

Projekt

HMS "HOTSPUR" został zaprojektowany jako odpowiedź na francuską konstrukcję o podobnym przeznaczeniu. Dołączył do Royal Navy 5 lat pod bitwie pod Lissą co odbiło się na jego projekcie predysponującym taran jako ofensywną siłę okrętu. W odróżnieniu od monitora HMS "GLATTON", na którym zresztą był wzorowany miał wyższą wolną burtę oraz nie posiadał wieży działowej. Zamiast niej zabudowano na cytadeli pancernej opancerzoną kazamatę działową. Był zaprojektowany z zamiarem współpracy z flotą na pełnym morzu. Jednak wkrótce okazało się że jego niska prędkość jest sporą przeszkodą w skutecznym użyciu tarana, czyli jego głównej ofensywnej broni (brytyjskie pancerniki z tego okresu były o ok. 2 węzły szybsze). A to z kolei spowodowało, iż jego wartość we flocie szybko uległa zmniejszeniu.

Jednym z poważniejszych błędów konstrukcyjnych była decyzja o przystosowaniu okrętu do możliwego użycia żagli. Aby temu podołać trzeba było wyposażyć okręt w maszty, jednak jeden z nich - dziobowy - postawiono bezpośrednio przed pancernym bastionem mieszczącym w sobie działo 12-calowe. Tak więc prowadzenie ognia na wprost było niemożliwe, co przy planowanej taktyce czyli szarży okrętu z zamiarem taranowania było już pozbawione logiki. Co więcej, po wymianie w latach 1881 - 1883 bastionu na wieżę artyleryjską z dwoma działami 12-calowymi, maszt pozostał na miejscu.

Konstrukcja


Służba

1868 Zatwierdzenie okrętu do budowy.
02.10.1868 Położenie stępki. Okręt otrzymał numer stoczniowy 144.
19.03.1870 Wodowanie.
17.11.1871 Ukończenie budowy. Koszt wyniósł 171 528 funtów (kadłub: 135 067 funtów, maszyny: 36 461 funtów).
1872 - 1876 Okręt przebywał w rezerwie.
1878 Okręt został przydzielony do eskadry udającej się na Morze Marmara w czasie zagrożenia wojną rosyjsko - turecką.
1878 - 1881 Okręt przebywał w Devonport.
1881 - 1883 Rekonstrukcja okrętu w stoczni Laird & Sons Co. wraz z przezbrojeniem i wymianą pancernego bastionu na obracaną wieżę z dwoma działami 12-calowymi. Wymieniono również kotły oraz dodano parową maszynę sterową.
16.04.1885 Na okręcie zakończono montaż sieci przeciwtorpedowych i okręt był gotów do prób odbiorczych po remoncie. W celu ich przeprowadzenia dwa dni później okręt udał sie do Devonport.
20.05.1885 Okręt opuścił Devonport i udał się do Portland, gdzie miał dołączyć do reszty floty. W trakcie rejsu przeprowadzono próby jednostki napędowej okrętu.
09.06.1885 W Portland zakończono formowanie eskadry 28 okrętów - tzw. Evolutionary Squadron (spotyka się również nazwę Particular Service Squadron), w jej skład wszedł również HMS "HOTSPUR". Eskadrą dowodził Admiral Sir Geoffrey Phipps Hornby. Została ona utworzona w związku z zagrożeniem wojną z Rosją.
10.06.1885 - 30.06.1885 Eskadra prowadziła ćwiczenia nieopodal Bantry Bay. Manewry obejmowały głównie ataki na kotwicowiska oraz ich obronę.
10.07.1885 Eskadra opuściła Blacksod Bay. Cztery dni później zawinęła do Belfast Lough, gdzie pozostawała aż do 16 lipca.
20.07.1885 Eskadra dociera do Torbay i zostaje rozwiązana.
25.07.1885 HMS "HOTSPUR" dociera do Plymouth. Przez cały sierpień okręt przechodził dokowanie w Plymouth połączone z niewielką modernizacją i remontem.
08.08.1885 W związku z ustąpieniem zagrożenia wojną z Rosją okręt miał zostać przydzielony do Reserve Squadron z miejscem stacjonowania w Holyhead. Miał zostać użyty w charakterze okrętu szkolnego dla rezerwistów Straży Przybrzeżnej.
09.09.1885 - 04.1886 Okręt przenosi się do Sound. Niedługo później udaje się na miejsce pełnienia służby w Holyhead, gdzie pozostaje aż do kwietnia następnego roku.
27.04.1886 - 07.06.1886 Okręt przechodzi doroczny remont w Devonport. Po zakończeniu remontu okręt opuszcza Devonport i udaje się do Portland gdzie dołącza do innych okrętów należących do Reserve Squadron, w celu odbycia letnich manewrów.
18.06.1886 - 29.07.1886 Okręty eskadry opuszczają Portland i udają się na letnie manewry. W ich trakcie zawijają m.in. do Berehaven (20.06), Vigo (05.07), Portsmouth (22 lipca - zawinięcie eskadry do portu, dzień później mały przegląd okrętów dla zagranicznych gości), by w końcu dotrzeć do Devonport. 20 lipca HMS "HOTSPUR" odholował uszkodzony w wyniku zderzenia z HMS "NORTHAMPTON" statek handlowy "CROFTON HALL" do Portland.
01.08.1886 - 04.1887 Okręt opuścił Devonport i udał się w podróż powrotną do Holyhead. Pozostawał tam do kwietnia 1887 r. z przerwą na manewry w okolicach Milford Heaven (20.10.1886 - 09.11.1886).
08.04.1887 - 03.05.1887 Okręt dotarł do Devonport, gdzie przeszedł doroczny remont. W trakcie remontu okrętu (24 kwietnia) zapadła decyzja o podmianie HMS "HOTSPUR" w roli okrętu strażniczego w Holyhead przez HMS "NEPTUNE". Najprawdopodobniej załoga miała również zostać wymieniona. Po zakończeniu remontu okręt udał się do Sound w celu załadowania amunicji.
04.05.1887 Okręt udał się do Portsmouth, gdzie najprawdopodobniej wymienił się załogami z HMS "PENELOPE".
10.05.1887 Na okręt spłynęło potwierdzenie iż ma udać się do Harwich i podmienić pełniący tam służbę okręt - HMS "PENELOPE".
20.05.1887 Okręt zdaje służbę strażniczą w Holyhead HMS "NEPTUNE".
24.02.1890 Okręt udaje się do Chatham na remont.
29.03.1890 Okręt udaje się do Sheerness.
02.04.1890 Okręt opuszcza Sheerness i podąża do Chatham.
31.05.1890 Okręt opuszcza Sheerness i podąża do Harwich.
25.07.1890 Okręt wpływa do portu w Portland.
08.08.1890 - 18.08.1890 Okręt uczestniczył w manewrach na Północnym Atlantyku i Zachodnich Podejściach.
21.08.1890 Okręt udaje się do Sheerness na remont.
02.04.1891 Okręt udaje się do Chatham na remont.
22.07.1891 Okręt cumuje w Milford Haven.
03.08.1891 Okręt cumuje w Sheerness.
02.05.1892 Okręt opuszcza Sheerness i udaje się do Harwich aby objąć tam służbę w Coastguard.
1893 - 1896 Okręt znajduje się w rezerwie.
09.01.1896 Okręt pełni służbę strażniczą w Chatham.
1899 - 1901 Okręt pełni służbę w składzie okrętów na wybrzeżu Ameryki Północnej i Zachodnich Indiach.
31.03.1901 Okręt jest raportowany na Bermudach. Podjął tam służbę strażniczą.
1901 - 1904 Okręt pełnił służbę na Bermidach jako okręt strażniczy.
02.08.1904 Okręt został sprzedany na złom.

ZNANI DOWÓDCY (PRZYDZIAŁY)

11.1871 - 05.1872 Captain Lord John Hay
05.1872 - 09.1872 Captain Henry D. Hickley
06.1876 - 11.1877 Captain Theodore M. Jones
11.1877 - 04.1878 Captain St. George C. D’Arcy-Irvine
30.04.1885 - 08.1885 Captain Francis Durrant
04.08.1885 - 05.1887 Captain Andrew J. Kennedy
05.1887 - 09.1888 Captain James G. Mead
09.1888 - 12.1890 Captain Thomas H. Royse
12.1890 - 05.1893 Captain John E. Stokes
31.03.1901 Captain Frank A Garforth

Galeria

Źródła:
- Roger Chesneau, Eugene M. Kolesnik, eds. (1979). Conway's All the World's Fighting Ships 1860–1905. Greenwich: Conway Maritime Press.
- Dawid Lyon, Rif Winfield (2004). The Sail & Steam Navy List. All the ships of the Royal Navy 1815 - 1889. Chatham Publishing.
- Rif Winfield (2014). British Warship of the Age of Sail 1817 - 1863. Seaforth Publishing.
- Wikipedia, The Dreadnought Project oraz inne strony internetowe.