![]() |
![]() klasa: taranowiec pancerny (okręt obrony wybrzeża, pancernik obrony wybrzeża) |
|
Specyfikacja |
Nazwa okrętu | Stocznia | Położenie stępki | Wodowanie | Ukończenie budowy | Los okrętu |
HOTSPUR | Napier, Govan | 02.10.1868 | 19.03.1870 | 17.11.1871 | Sprzedany na złom w 1904 r. |
Dane taktyczno-techniczne |
Wymiary:
Wyporność normalna | 4010 ts |
Wyporność pełna | 4331 ts |
Tonaż | 2637 bm |
Długość między pionami | 71,63 m (235 ft 0 in) |
Szerokość | 15,24 m (50 ft 0 in) |
Zanurzenie dla wyporności lekkiej - dziób | 5,89 m (19 ft 4 in) |
Zanurzenie dla wyporności lekkiej - rufa | 6,15 m (20 ft 2 in) |
Napęd:
Maszyny | Dwie 2-cylindrowe, poziome maszyny parowe z powrotnymi korbowodami pojedynczego rozprężania firmy Napier, 4 kotły typu kufrowego, 2 śruby |
Moc nominalna | 600 nhp |
Moc indykowana | 3497 ihp |
Prędkość (maszyna parowa) | 12,651 węzła |
Paliwo | 300 ts węgla |
Zasięg | 920 mil morskich przy prędkości 10 węzłów |
Opancerzenie:
Burty | 279 mm - 203 mm (11 in - 8 in) |
Cytadela | 203 mm (8 in) |
Barbeta działowa | 254 mm - 216 mm (10 in - 8,5 in) |
Stanowisko dowodzenia | 254 mm - 152 mm (10 in - 6 in) |
Pokład | 70 mm - 25 mm (2,75 in - 1 in) |
Uzbrojenie:
Początkowe | 1 działo 305 mm (12 in) (25-ton) MLR; 2 działa 64-funtowe (64 pdr) (71 cwt) MLR |
Modernizacja w latach 1881/83 | 2 działa 305 mm (12 in) (25-ton) MLR (2x1); 2 działa 152 mm (6 in) (81 cwt) RBL; 1 wyrzutnia torped 356 mm (14 in); 1 kuter torpedowy |
Ludzie:
Załoga | 209 - 240 oficerów i marynarzy |
Projekt |
HMS "HOTSPUR" został zaprojektowany jako odpowiedź na francuską konstrukcję o podobnym przeznaczeniu. Dołączył do Royal Navy 5 lat pod bitwie pod Lissą co odbiło się na jego projekcie predysponującym taran jako ofensywną siłę okrętu. W odróżnieniu od monitora HMS "GLATTON", na którym zresztą był wzorowany miał wyższą wolną burtę oraz nie posiadał wieży działowej. Zamiast niej zabudowano na cytadeli pancernej opancerzoną kazamatę działową. Był zaprojektowany z zamiarem współpracy z flotą na pełnym morzu. Jednak wkrótce okazało się że jego niska prędkość jest sporą przeszkodą w skutecznym użyciu tarana, czyli jego głównej ofensywnej broni (brytyjskie pancerniki z tego okresu były o ok. 2 węzły szybsze). A to z kolei spowodowało, iż jego wartość we flocie szybko uległa zmniejszeniu.
Jednym z poważniejszych błędów konstrukcyjnych była decyzja o przystosowaniu okrętu do możliwego użycia żagli. Aby temu podołać trzeba było wyposażyć okręt w maszty, jednak jeden z nich - dziobowy - postawiono bezpośrednio przed pancernym bastionem mieszczącym w sobie działo 12-calowe. Tak więc prowadzenie ognia na wprost było niemożliwe, co przy planowanej taktyce czyli szarży okrętu z zamiarem taranowania było już pozbawione logiki. Co więcej, po wymianie w latach 1881 - 1883 bastionu na wieżę artyleryjską z dwoma działami 12-calowymi, maszt pozostał na miejscu.
Konstrukcja |
Kadłub
Wyporność normalna wynosiła 4010 ts, natomiast pełna 4331 ts. Długość między pionami wynosiła 71,63 m (235 ft 0 in), szerokość 15,24 m (50 ft 0 in), natomiast dla wyporności lekkiej (dziób) 5,89 m (19 ft 4 in), (rufa) 6,15 m (20 ft 2 in). Wolna burta została zwiększona aż do pancernej cytadeli. Zamiast wieży zabudowano pancerną barbetę o czterech portach działowych. Słusznie sądzono, iż wieża może nie wytrzymać impetu uderzenia podczas taranowania. Był dobrą platformą dla dział, nie podlegał przechyłom i był łatwy w manewrowaniu, jednak miał problemy podczas żeglugi na wzburzonym morzu. Trudności jakie napotkano przy żegludze na większej fali jak również niedostateczna prędkość dyskwalifikowało go w charakterze taranowca.
Uzbrojenie
Okręt był uzbrojony w 1 działo 305 mm (12 in) MLR oraz 2 działa 64-funtowe (64 pdr) MLR. Działo 305 mm było zamontowane w pancernej kazamacie na specjalnej trawersowej lawecie umożliwiającej strzelanie przez każdy z czterech portów działowych. Działa 64-funtowe znajdowały się na rufie i nie były ochraniane pancerzem. Zasadniczym uzbrojeniem był 3,05 m (10 ft) taran, umieszczony poniżej linii wodnej na dziobie i wzmacniany dodatkowo przez opancerzenie burt. W latach 1881/83 została dokonana przebudowa okrętu - zamiast pancernej kazamaty zabudowano kompozytową wieżę działową wyposażoną w 2 działa 305 mm (12 in) MLR. Wieża była ochraniana przez 70 mm (2,75 in) pancerz stalowy i 147 mm (5,75 in) warstwę pancerza żelaznego. Działa 64-funtowe zostały wymienione na 2 działa 152 mm (6 in) RBL, dodano wyrzutnię torpedową i przystosowano okręt do przenoszenia kutra torpedowego.
Opancerzenie
Burty były ochraniane pasem pancernym o grubości na śródokręciu 279 mm ( 11 in), zmniejszającą się w kierunku dziobu i rufy do grubości 203 mm (8 in). Pas pancerny był przykryty pokładem o grubości 70 mm - 51 mm (2,75 in - 2 in). Pancerz cytadeli wynosił 203 mm (8 in), i był przykryty pokładem o grubości 38 mm (1,5 in). Pancerna kazamata była ochraniana 254 mm (10 in) od czoła i 216 mm (8,5 in) na bokach. Stanowisko dowodzenia znajdowało się na jej dachu. W latach 1881/83 została dokonana przebudowa okrętu - zamiast pancernej kazamaty zabudowano kompozytową wieżę działową, pancerna cytadela została poszerzona na całą szerokość okrętu i pokryta pancerzem o grubości 203 mm (8 in) na burtach i przegrodach. Przebudowano również nadbudówki okrętu.
Napęd
Napęd HMS "HOTSPUR" zapewniały dwie 2-cylindrowe, poziome maszyny parowe z powrotnymi korbowodami pojedynczego rozprężania firmy Napier o mocy 3497 ihp co pozwalało na osiągnięcie prędkości 12,651 węzła. Cylindry miały średnicę 1,63 m (64 in), natomiast skok tłoków wynosił 0,84 m (33 in). Okręt był przystosowany do wykorzystywania żagli - posiadał omasztowanie i ożaglowanie typu szkuner, które w razie potrzeby mogło być użyte.
Służba |
1868 | Zatwierdzenie okrętu do budowy. |
02.10.1868 | Położenie stępki. Okręt otrzymał numer stoczniowy 144. |
19.03.1870 | Wodowanie. |
17.11.1871 | Ukończenie budowy. Koszt wyniósł 171 528 funtów (kadłub: 135 067 funtów, maszyny: 36 461 funtów). |
1872 - 1876 | Okręt przebywał w rezerwie. |
1878 | Okręt został przydzielony do eskadry udającej się na Morze Marmara w czasie zagrożenia wojną rosyjsko - turecką. |
1878 - 1881 | Okręt przebywał w Devonport. |
1881 - 1883 | Rekonstrukcja okrętu w stoczni Laird & Sons Co. wraz z przezbrojeniem i wymianą pancernego bastionu na obracaną wieżę z dwoma działami 12-calowymi. Wymieniono również kotły oraz dodano parową maszynę sterową. |
16.04.1885 | Na okręcie zakończono montaż sieci przeciwtorpedowych i okręt był gotów do prób odbiorczych po remoncie. W celu ich przeprowadzenia dwa dni później okręt udał sie do Devonport. |
20.05.1885 | Okręt opuścił Devonport i udał się do Portland, gdzie miał dołączyć do reszty floty. W trakcie rejsu przeprowadzono próby jednostki napędowej okrętu. |
09.06.1885 | W Portland zakończono formowanie eskadry 28 okrętów - tzw. Evolutionary Squadron (spotyka się również nazwę Particular Service Squadron), w jej skład wszedł również HMS "HOTSPUR". Eskadrą dowodził Admiral Sir Geoffrey Phipps Hornby. Została ona utworzona w związku z zagrożeniem wojną z Rosją. |
10.06.1885 - 30.06.1885 | Eskadra prowadziła ćwiczenia nieopodal Bantry Bay. Manewry obejmowały głównie ataki na kotwicowiska oraz ich obronę. |
10.07.1885 | Eskadra opuściła Blacksod Bay. Cztery dni później zawinęła do Belfast Lough, gdzie pozostawała aż do 16 lipca. |
20.07.1885 | Eskadra dociera do Torbay i zostaje rozwiązana. |
25.07.1885 | HMS "HOTSPUR" dociera do Plymouth. Przez cały sierpień okręt przechodził dokowanie w Plymouth połączone z niewielką modernizacją i remontem. |
08.08.1885 | W związku z ustąpieniem zagrożenia wojną z Rosją okręt miał zostać przydzielony do Reserve Squadron z miejscem stacjonowania w Holyhead. Miał zostać użyty w charakterze okrętu szkolnego dla rezerwistów Straży Przybrzeżnej. |
09.09.1885 - 04.1886 | Okręt przenosi się do Sound. Niedługo później udaje się na miejsce pełnienia służby w Holyhead, gdzie pozostaje aż do kwietnia następnego roku. |
27.04.1886 - 07.06.1886 | Okręt przechodzi doroczny remont w Devonport. Po zakończeniu remontu okręt opuszcza Devonport i udaje się do Portland gdzie dołącza do innych okrętów należących do Reserve Squadron, w celu odbycia letnich manewrów. |
18.06.1886 - 29.07.1886 | Okręty eskadry opuszczają Portland i udają się na letnie manewry. W ich trakcie zawijają m.in. do Berehaven (20.06), Vigo (05.07), Portsmouth (22 lipca - zawinięcie eskadry do portu, dzień później mały przegląd okrętów dla zagranicznych gości), by w końcu dotrzeć do Devonport. 20 lipca HMS "HOTSPUR" odholował uszkodzony w wyniku zderzenia z HMS "NORTHAMPTON" statek handlowy "CROFTON HALL" do Portland. |
01.08.1886 - 04.1887 | Okręt opuścił Devonport i udał się w podróż powrotną do Holyhead. Pozostawał tam do kwietnia 1887 r. z przerwą na manewry w okolicach Milford Heaven (20.10.1886 - 09.11.1886). |
08.04.1887 - 03.05.1887 | Okręt dotarł do Devonport, gdzie przeszedł doroczny remont. W trakcie remontu okrętu (24 kwietnia) zapadła decyzja o podmianie HMS "HOTSPUR" w roli okrętu strażniczego w Holyhead przez HMS "NEPTUNE". Najprawdopodobniej załoga miała również zostać wymieniona. Po zakończeniu remontu okręt udał się do Sound w celu załadowania amunicji. |
04.05.1887 | Okręt udał się do Portsmouth, gdzie najprawdopodobniej wymienił się załogami z HMS "PENELOPE". |
10.05.1887 | Na okręt spłynęło potwierdzenie iż ma udać się do Harwich i podmienić pełniący tam służbę okręt - HMS "PENELOPE". |
20.05.1887 | Okręt zdaje służbę strażniczą w Holyhead HMS "NEPTUNE". |
24.02.1890 | Okręt udaje się do Chatham na remont. |
29.03.1890 | Okręt udaje się do Sheerness. |
02.04.1890 | Okręt opuszcza Sheerness i podąża do Chatham. |
31.05.1890 | Okręt opuszcza Sheerness i podąża do Harwich. |
25.07.1890 | Okręt wpływa do portu w Portland. |
08.08.1890 - 18.08.1890 | Okręt uczestniczył w manewrach na Północnym Atlantyku i Zachodnich Podejściach. |
21.08.1890 | Okręt udaje się do Sheerness na remont. |
02.04.1891 | Okręt udaje się do Chatham na remont. |
22.07.1891 | Okręt cumuje w Milford Haven. |
03.08.1891 | Okręt cumuje w Sheerness. |
02.05.1892 | Okręt opuszcza Sheerness i udaje się do Harwich aby objąć tam służbę w Coastguard. |
1893 - 1896 | Okręt znajduje się w rezerwie. |
09.01.1896 | Okręt pełni służbę strażniczą w Chatham. |
1899 - 1901 | Okręt pełni służbę w składzie okrętów na wybrzeżu Ameryki Północnej i Zachodnich Indiach. |
31.03.1901 | Okręt jest raportowany na Bermudach. Podjął tam służbę strażniczą. |
1901 - 1904 | Okręt pełnił służbę na Bermidach jako okręt strażniczy. |
02.08.1904 | Okręt został sprzedany na złom. |
ZNANI DOWÓDCY (PRZYDZIAŁY)
11.1871 - 05.1872 | Captain Lord John Hay |
05.1872 - 09.1872 | Captain Henry D. Hickley |
06.1876 - 11.1877 | Captain Theodore M. Jones |
11.1877 - 04.1878 | Captain St. George C. D’Arcy-Irvine |
30.04.1885 - 08.1885 | Captain Francis Durrant |
04.08.1885 - 05.1887 | Captain Andrew J. Kennedy |
05.1887 - 09.1888 | Captain James G. Mead |
09.1888 - 12.1890 | Captain Thomas H. Royse |
12.1890 - 05.1893 | Captain John E. Stokes |
31.03.1901 | Captain Frank A Garforth |
Galeria |
Źródła:
- Roger Chesneau, Eugene M. Kolesnik, eds. (1979). Conway's All the World's Fighting Ships 1860–1905. Greenwich: Conway Maritime Press.
- Dawid Lyon, Rif Winfield (2004). The Sail & Steam Navy List. All the ships of the Royal Navy 1815 - 1889. Chatham Publishing.
- Rif Winfield (2014). British Warship of the Age of Sail 1817 - 1863. Seaforth Publishing.
- Wikipedia, The Dreadnought Project oraz inne strony internetowe.