![]() klasa: monitor (monitor palisadowy, okręt obrony wybrzeża) |
|
Specyfikacja |
Nazwa okrętu | Stocznia | Położenie stępki | Wodowanie | Ukończenie budowy | Los okrętu |
GLATTON | Chatham, DYd | 10.08.1868 | 08.03.1871 | 24.02.1872 | Sprzedany na złom w 1903 r. |
Dane taktyczno-techniczne |
Wymiary:
Wyporność maksymalna | 4912 ts |
Tonaż | 2709 bm |
Długość między pionami | 74,68 m (245 ft 0 in) |
Szerokość | 16,46 m (54 ft 0 in) |
Zanurzenie | 5,92 m (19 ft 5 in) |
Napęd:
Maszyny | Dwie 2-cylindrowe, poziome maszyny parowe z powrotnymi korbowodami pojedynczego rozprężania firmy Lairds, nieznana liczba kotłów parowych typu kufrowego, 2 śruby |
Moc nominalna | 500 nhp |
Moc indykowana | 2870 ihp |
Prędkość | 12,11 węzła |
Paliwo | 540 ts węgla |
Zasięg | 2000 mil morskich przy prędkości 10 węzłów |
Opancerzenie:
Burty | 305 mm - 254 mm (12 in - 10 in) na podkładzie z drewna o grubości 533 mm - 381 mm (21 in - 15 in) |
Cytadela (parapet) | 305 mm (12 in) |
Wieża działowa | 356 mm - 305 mm (14 in - 12 in) |
Stanowisko dowodzenia | 229 mm - 152 mm (9 in - 6 in) |
Pokład | 76 mm - 38 mm (3 in - 1,5 in) |
Przegrody | 305 mm (12 in) |
Uzbrojenie:
Początkowe | 2 działa 305 mm (12 in)/25 MLR (25-ton) (1x2) |
Modernizacja w 1881 r. | 2 działa 305 mm (12 in)/25 MLR (25-ton) (1x2); 3 działa 6-funtowe (6 pdr) QF; 4 mitraliezy; 2 wyrzutnie torped 356 mm (14 in) |
Ludzie:
Załoga | 185 oficerów i marynarzy |
Projekt |
HMS "GLATTON" został zaprojektowany do pełnienia podwójnej roli - okrętu obrony wybrzeża oraz okrętu artyleryjskiego do zwalczania fortyfikacji nabrzeżnych. Z racji planowanej funkcji miał nieco większe zanurzenie, co pozwalało mu towarzyszyć innym okrętom na pełnym morzu jednak w ograniczonym zakresie. W rzeczywistości nawet projektant okrętu, Sir Edward Reed, nie był do końca przekonany do czego mógłby się przydać okręt przez niego skonstruowany. Powstał wg ścisłych poleceń i życzeń Admiralicji, jednak z racji niskiej wolnej burty nie mógł brać udział w dalekomorskich rejsach przy złej pogodzie, nie mówiąc już o walce.
Konstrukcja |
Kadłub
Wyporność wynosiła 4912 ts. Długość między pionami wynosiła 74,68 m (245 ft 0 in), szerokość 16,46 m (54 ft 0 in), zanurzenie natomiast 5,92 m (19 ft 5 in). Niskoburtowy kadłub miał na śródokręciu pancerną nadbudówkę, która miała za zadanie podtrzymywać wieże działowe, oraz zabezpieczać luki, przewody wentylacyjne i kominy przed wyższymi falami. Taka budowa zapewniała w ograniczonym zakresie możliwość rejsów na pełnym morzu, w przeciwieństwie do monitorów projektowanych w USA, gdzie niska wolna burta uniemożliwiała wypływanie na wzburzone wody. Okręt był wyposażony w podwójne śruby oraz ster balansowy. Niska wolna burta o wysokości 0,92 m (3 ft) na śródokręciu i 1,37 m (4 ft 6 in) na dziobie, nie pozwalała na żeglugę na zbyt wzburzonym morzu jednak okręt zachowywał się dosyć poprawnie na fali. Jedynym problemem było myszkowanie kadłuba utrudniające utrzymanie okrętu na kursie.
Uzbrojenie
Okręt był uzbrojony w 2 działa 305 mm (12 in) MLR, które były umieszczone w ręcznie wykonanej dwudziałowej wieży projektu John'a Ericsson'a, umieszczonej na pancernej palisadzie na dziobie okrętu. Wieża była ochraniana przez pancerz o grubości 356 mm (14 in) od czoła i 305 mm (12 in) na bokach. Po roku 1880 dołożono kilka dział szybkostrzelnych, mitraliez oraz dwie wyrzutnie torped. Na uzbrojenie okrętu składał się też taran o długości 6 ft (1,83 m), który mógł zostać wykorzystany w razie potrzeby.
Położenie wieży zostało tak zaprojektowane, iż praktycznie przy dowolnym położeniu okrętu przynajmniej jedno z dział mogło prowadzić ograniczony ogień do dowolnego celu. Uzyskano to poprzez zaprojektowanie niezwykle wąskich nadbudówek, co pozwalało na prowadzenie ognia w kierunku rufy przez jedno z dział bez względu na kierunek obrotu wieży. Nie ma natomiast danych czy wzięto pod uwagę oddziaływanie podmuchu na nadbudówki przy takim ustawieniu wieży.
Opancerzenie
Burty były ochraniane pasem pancernym o grubości na śródokręciu 305 mm ( 12 in), zmniejszającej się w kierunku dolnej krawędzi do 254 mm (10 in) oraz w kierunku dziobu i rufy do grubości 254 mm (10 in). Pas pancerny sięgał poniżej linii wodnej na głębokość 1,98 m (6,5 ft) i był przykryty pokładem o grubości 76 mm (3 in). Pancerz palisady wynosił 305 mm ( 12 in) i był przykryty pokładem o grubości 38 mm (1,5 in). Magazyny amunicyjne były ochraniane przez 305 mm (12 in) przegrody, sięgające poniżej linii wodnej. HMS "GLATTON" był najlepiej opancerzonym okrętem w Royal Navy momencie wodowania. Aż 35% jego wyporności przypadało na pancerz.
Napęd
Napęd HMS "GLATTON" zapewniały dwie 2-cylindrowe, poziome maszyny parowe z powrotnymi korbowodami pojedynczego rozprężania firmy Lairds o mocy 2870 ihp co pozwalało na osiągnięcie prędkości 12,11 węzła. Cylindry miały średnicę 1,52 m (60 in), natomiast skok tłoków wynosił 0.69 m (27 in). Parę dla silników zapewniały kotły typu kufrowego, jednak nie ma informacji co do ich ilości.
Służba |
10.08.1868 | Położenie stępki. |
08.03.1871 | Wodowanie. |
24.02.1872 | Ukończenie budowy. Koszt wyniósł 219 529 funtów (kadłub: 189 133 funty, maszyny: 30 396 funtów). |
1872 | Okręt zostaje wcielony do służby i przydzielony do Szkoły Artylerii HMS "Excellent". |
1878 | Okręt znajduje się w składzie Particular Service Squadron. |
1879 | Okręt ponownie zostaje przydzielony do Szkoły Artylerii HMS "Excellent". |
1881 | Okręt zostaje poddany przezbrojeniu i modernizacji. |
1881 | W czasie testów uzbrojenia doszło do eksplozji jednego z dział 305 mm w wyniku której zginęła cała załoga wieży. Wybuch nastąpił w wyniku podwójnego załadowania jednego z dział. Działo nie wypaliło i nieświadoma tego załoga załadowała je ponownie. Odpalenie podwójnego ładunku skończyło się eksplozją działa. Ten wypadek przyśpieszył decyzję Admiralicji o opracowaniu i wprowadzeniu do użytku dział ładowanych odtylcowo, gdzie taka sytuacja nie mogłaby mieć miejsca. |
04.1886 | Okręt ponownie zostaje przydzielony do Szkoły Artylerii HMS "Excellent". |
23.07.1887 | Okręt uczestniczył w obchodach Jubilee Fleet Review w Portsmouth. |
1887 | Okręt uczestniczy w wielkich manewrach morskich. Wraz z HMS "PRINCE ALBERT" otrzymał za zadanie obronę ujścia Tamizy. |
1889 | Okręt przeniesiony do rezerwy. |
16.08.1889 | Okręt uczestniczył w manewrach wokół Irlandii. |
08.08.1890 - 18.08.1890 | Okręt uczestniczył w manewrach na Północnym Atlantyku. |
20.08.1890 | Okręt kotwiczy w Spithead. |
31.12.1891 | Po inspekcji okręt zostaje przydzielony do "A" Division Fleet Reserve. |
21.07.1892 | Okręt przygotowuje się do manewrów. |
07.08.1892 - 16.08.1892 | Okręt uczestniczy w letnich manewrach. |
19.08.1892 | Okręt dociera do Plymouth Sound. |
21.08.1892 | Okręt dociera do Portsmouth. |
09.01.1896 | Okręt jest raportowany w Portsmouth jako okręt strażniczy. |
07.07.1903 | Okręt sprzedany na złom do King, Garston. |
ZNANI DOWÓDCY (PRZYDZIAŁY)
08.08.1890 | Captain J.G. Jones |
21.07.1892 | Captain Churchill |
Galeria |
Źródła:
- Roger Chesneau, Eugene M. Kolesnik, eds. (1979). Conway's All the World's Fighting Ships 1860–1905. Greenwich: Conway Maritime Press.
- Dawid Lyon, Rif Winfield (2004). The Sail & Steam Navy List. All the ships of the Royal Navy 1815 - 1889. Chatham Publishing.
- Rif Winfield (2014). British Warship of the Age of Sail 1817 - 1863. Seaforth Publishing.
- Wikipedia, The Dreadnought Project oraz inne strony internetowe.