Sharpshooter (1846)

HMS SharpshooterKanonierka śrubowa I klasy o kadłubie wykonanym z żelaza zaprojektowana przez John'a Finchama. Była uzbrojona w 6 dział i była jedną z pierwszych kanonierek zaprojektowanych z wykorzystaniem napędu śrubowego.
Kraj: Wielka Brytania
klasa: klasa: kanonierka śrubowa, żelazna kanonierka śrubowa, "gunvessel"

Specyfikacja

Nazwa okrętu Stocznia Położenie stępki Wodowanie Ukończenie budowy Los okrętu
SHARPSHOOTER Ditchburn & Mare., Blackwall ?.08.1845 25.07.1846 16.05.1848 Sprzedany w 1869 r.

Dane taktyczno-techniczne

Wymiary:

Wyporność 658 ts
Tonaż 503 bm
Długość pokładu działowego 45,88 m (150 ft 5 in)
Długość stępki dla obliczeń tonażu 41,00 m (134 ft 6 in)
Szerokość całkowita 8,12 m (26 ft 7½ in)
Szerokość do obliczeń tonażu brak danych
Głębokość 4,80 m (15 ft 9 in)
Zanurzenie brak danych


Napęd:

Maszyny 2-cylindrowa pozioma maszyna parowa z normalnie prowadzonymi korbowodami pojedynczego rozprężania z przekładnią przyspieszającą firmy Miller, Ravenhill & Co. (po przebudowie 2-cylindrowa pozioma maszyna parowa z normalnie prowadzonymi korbowodami pojedynczego rozprężania firmy John Penn & Son); nieznana liczba kotłów, 1 śruba
Ożaglowanie o nieznanej powierzchni na dwóch masztach
Moc nominalna 200 nhp (po przebudowie 160 nhp)
Moc indykowana  348 ihp (po przebudowie 438 ihp)
Prędkość (maszyna parowa)  9,327 węzła (po przebudowie 8,4 węzła)
Prędkość (żagle) brak danych
Paliwo brak danych
Zasięg brak danych


Uzbrojenie:

Początkowe 2 działa 254 mm (10 in) 85 cwt / 9 ft SBML, 4 działa 32-funtowe (32 pdr) 25 cwt / 6 ft 8 in SBML

Ludzie:

Załoga 80 oficerów i marynarzy

Projekt

16 maja 1845 r. Admiralicja przekazała instrukcje dla Głównego Konstruktora w sprawie zaprojektowania śrubowych wersji kanonierek I klasy, w odmianach z kadłubami żelaznymi i drewnianymi. 22 maja tego samego roku wpłynęło z Admiralicji podobne zapotrzebowanie, tym razem jednak dotyczące zaprojektowania kanonierek II klasy. W obu klasach zaprojektowano dwie kanonierki, po jednej z kadłubem wykonanym z żelaza i z drewna. Linie kadłubów tych okrętów różniły się rufą, kanonierki z drewnianymi kadłubami miały tradycyjne, pełne kształty rufy, natomiast żelaznokadłubowe zostały wyposażone w rufy o zmodyfikowanym kształcie zaprojektowanym dla osiągania wyższych prędkości przy użyciu napędu śrubowego. W wyniku prób przeprowadzonych w 1847 r. wykazano znacznie lepsze osiągi okrętów z eksperymentalną rufą, więc oba drewniane okręty zmodyfikowano i wyposażono w podobne rufy. 

HMS "SHARPSHOOTER" był właśnie jedną z kanonierek z żelaznym kadłubie. Zamówienie został zatwierdzone przez Admiralicję 22 maja 1845 r., natomiast kontrakt jest datowany na 30 sierpnia 1845 r. Miał kadłub wykonany z żelaza (w odróżnieniu od budowanego równolegle HMS "RIFLEMAN") i od samego początku został zaprojektowany z nowym, eksperymentalnym kształtem części rufowej okrętu. W 1854 r. (najprawdopodobniej) okręt został przeklasyfikowany na slup III klasy.

Konstrukcja

Służba

23.05.1845 Zatwierdzenie okrętu do budowy.
08.1845 Położenie stępki okrętu w stoczni Ditchburn & Mare., Blackwall.
25.07.1846 Wodowanie okrętu.
04.04.1848 Jeszcze przed ukończeniem budowy okręt został wcielony do służby z przydziałem do Channel Squadron.
16.05.1848 Ukończenie budowy okrętu. Koszt wyniósł 11 030 funtów za kadłub, 10 734 funty za maszyny i 3539 za wyposażenie. 
15.07.1848 Okręt po czasowym przydziale do Experimental Squadron wraz z innymi okrętami opuścił Portsmouth. 
01.1849 Okręt został wysłany do Mediterranean Station. 
23.06.1849 Okręt zajął statek niewolniczy "POLKE" nieopodal Macahe (Brazylia).
05.1850 Ponowne przekierowanie okrętu, tym razem na wschodnie wybrzeże Ameryki Południowej. Polował tam na statki niewolnicze.
18.06.1850 Okręt zajął statek niewolniczy, brazylijski szkuner "MALTEZA" (98 t.) na pozycji lat. 28° 3' S., long. 42° 50' W.
20.06.1850 Okręt zajął kolejny statek niewolniczy, brazylijski szkuner "CONCEICAO" (84 t.) nieopodal Cape Frio.
23.06.1850 Kolejny zatrzymany statek niewolniczy. Tym razem napotkano brazylijską brygantynę "POLKA" (114 t.), nieopodal fortu przy ujściu River Macahé. Okręt został ostrzelany z baterii forty, jednak zdołał się wycofać bez strat.
11.07.1850 Okręt zatrzymał statek niewolniczy, brygantynę "JULIA" (52 t.) na pozycji Lat. 21° 12' S. Long. 40° 28' W. 
02.10.1850 Okręt na pozycji lat. 13° 38' S. long. 38° 37' W. napotkał statek niewolniczy, bryg "FELICIDADE" (128 t.) i zatopił go ogniem artyleryjskim. Był to już szósty zajęty okręt w ciągu trzych miesięcy.
06.04.1851 Okręt cumował w Morro San Paulo. Okręt niedługo po tym udał się w rejs w kierunku Bahia, nadal poszukując statków niewolniczych.
13.06.1851 Wraz z HMS "CORMORANT" (którego dowódca, nie posiadał odpowiednich upoważnień) kanonierka HMS "SHARPSHOOTER" (której dowódcą w owym czasie był Lieutenant & Commander John Crawshay Bailey, posiadający upoważnienia do kontroli statków należącyh do Sardynii) zatrzymały sardyński szkuner "VALOROSO" (Geo. Batta. Bonsignore, Master) 3,5 mili morskiej NNW od Santa Cruz Fort i ESE od ESE Island of Paya. Chociaż znaczna część dostępnych wówczas dowodów nie wystarczyłaby, by sąd w Genui skazał dowódcę szkunera, jednakże zeznania uzyskane od przyszłej załogi "VALOROSO", płynącej na podmianę na pokładzie holownika "SARAH", które to zeznania obciążały załogi statków "FLOR DO MAR", "SARAH" i "VALOROSO" wystarczyły do postawienia kapitanów w stan oskarżenia.
22.07.1851 Dwie mile morskie NNE od Busios  okręt napotkał brazylijski statek niewolniczy, bryg "PIRATINIM" (lub "PIRATENIM") (właściciel Joao da Costa Gomes Freitas). Na pokładzie znaleziono 102 niewolników. Niewolnicy zostali odstawieni do Rio de Janeiro, gdzie zostali podjęci przez statek przeznaczony do przewozu byłych niewolników "CRESCENT". Sam bryg okazał się być w bardzo złej kondycji i został zniszczony ogniem atyleryjskim. 
26.07.1851 Okręt znajdował się w Rio do Janeiro. 
17.08.1851 Podczas rejsu w Zatoce Gaurios napotkano tam kanonierkę "LOCUST", która wcześniej odkryła, że brazylijski szkuner, który był zaangażowany w handel niewolnikami i został zatopiony w rzece Tejucas, został podniesiony i był przygotowywany do wyjścia w morze. Następnego ranka łódki z obu kanonierek podeszły do szkunera o 6 rano, ale widząc łodzie, kapitan i załoga opuścili statek i uciekli na brzeg. Po dokonaniu inspekcji statek został spalony.
19.11.1851 Zdjęty ze służby w Portsmouth.
1852 Okręt przeszedł remont w Portsmouth (koszt wyniósł 5509 funtów).
27.09.1852 Okręt został ponownie wcielony do służby z ponownym przydziałem na wschodnie wybrzeże Ameryki Południowej.
13.09.1853 Okręt jest raportowany w Rio de Janeiro. 
15.11.1853 Okręt zdaje raport w trakcie rejsu pomiędzy Pernambuco i St. Catherine.
01.1854 Po dokonaniu napraw, w tym bukszprytu, który uległ uszkodzeniu, okręt miał udać się do Bahii, aby zbadać pogłoski, iż handel niewolnikami ożywił się w tamtym regionie.
16.10.1856 Okręt został zdjęty ze służby w Portsmouth. 
1856 - 1858 Okręt ponownie przeszedł remont w Portsmouth (koszt wyniósł 9938 funtów).
12.11.1857 Ponownie wcielenie do służby z przydziałem na zachodnie wybrzeże Afryki. 2 stycznia 1858 r. okręt opuścił Wielką Brytanię i udał się do miejsca pełnienia służby.
28.03.1858 Dowódca tzw. Bights Division, eskadry działającej na obszarze West Coast of Africa Station złożył raport wskazujący na znaczne ograniczenie handlu niewolnikami w wyniku działania eskadry, porywanymi w rejonie Abomey i Abbeokuta, i ładowanymi na statki niewolnicze w rejonie Whydah. Poza HMS "SHARPSHOOTER" do eskadry należały slupy bocznokołowe HMS "HECLA", HMS "TRIDENT" (wkrótce wymieniony przez HMS "ARDENT",) HMS "TRITON" oraz bocznokołowe kanonierki HMS "PLUTO" i HMS "BRUNE".
14.01.1859 Okręt stał na kotwicy w Quittah. Tego samego dnia otrzymał wieści na temat zauważonych statkach niewolniczych w rejonie Whydah i wyszedł w rejs. Dzień później dotarł na miejsce i zakotwiczył w Whydah. W pobliżu zauważono brygantynę. 
17.01.1859 W Whydah, po podniesieniu się mgły z okrętu zostały wysłane dwie łodzie w celu przeszukania nieznanej brygantyny (przypuszczalnie "EL DORADO") na pozycji Lat. 6 ° 16 'N., Long. 2 ° 3 'E. Statek nie miał flagi a jej kapitan znajdował się na lądzie wraz z dokumentami. Został dostarczony na statek, zaś sama jednostka została poddana przeszukaniu. Okazało się, że była w pełni przystosowana do handlu niewolnikami i została zatrzymana i wysłana do Sierra Leone w celu orzeczenia przez Vice-Admiralty Court w Sierra Leone - 16 marca 1859 r. statek został wyrokiem sądu zajęty.
17.11.1860 Okręt wyruszył w rejs w rejonie wybrzeży Congo.
07.12.1860 Okręt przybył z Pongas do Fallangia, gdzie wysłano dwie łodzie na brzeg w celu skontrolowania nabrzeża w zakresie podejrzeń handlu niewolnikami. Okazały się one bezpodstawne.
15.12.1860 Okręt przybywa do Point Padron. Dwa dni później wyrusza w rejs pomiędzy Amrizette i Congo, z postojem w Loanda, w celu pobrania paliwa.
12.01.1861 Okręt udał się do Little Fish Bay, w celu zamustrowania nowych członków załogi, którzy mieli zastapić kilku chorych załogantów. Dotarł na miejsce 15 stycznia.
19.01.1861 Okręt opuścił Little Fish Bay i udał się w rejs do Elephant's Bay i Benguela.
31.01.1861 Okręt udaje się w rejs do St Paul de Loanda. Dociera na miejsce 4 lutego. 
08.02.1861 Okręt opuszcza St Paul de Loanda i udaje się do Congo. Dzień później spotyka się z kanonierką HMS "WRANGLER" nieopodal Ambris. Dzień później spotyka slup HMS "FALCON" nieopodal Kinsembo. 11 lutego dociera do Congo.
12.02.1861 Okręt wyrusza w rejs pomiędzy Padron Point i Fonda Bay.
08.03.1861 Okręt dociera do Shark's Point. 
01.04.1861 Okręt zawija do Banana. Następnego dnia opuszcza port i udaje się do Punta da Lenhna. 
14.04.1861 Okręt dociera do St Paul de Loanda. 
19.04.1861 - 19.05.1861 Po pobraniu węgla w Loanda, udaje się w rejs na obszarze pomiędzy Loango i Ambrizette. 20 maja dociera do Point Padron i jeszcze tego samego dnia udaje się do Fernando Po. 
27.05.1861 Okręt dociera do Fernando Po. 
01.06.1861 Okręt wyrusza w rejs do Wielkiej Brytanii. 
28.09.1864 Okręt został przekierowany ponownie na wschodnie wybrzeże Ameryki Południowej.
03.09.1868 Okręt został wycofany ze służby w Portsmouth.
02.12.1869 Okręt został sprzedany w celach wykorzystania komercyjnego dla prywatnego inwestora. Rozpoczął karierę cywilną, jednak nazwa pozostała niezmieniona.

Znani dowódcy (przydziały)

29.03.1848 - 19.11.1851 Lieutenant & Commander John Crawshay Bailey
27.09.1852 - 16.10.1856 Lieutenant & Commander John Edward Parish
12.11.1857 - ? Lieutenant & Commander Charles Gibbons
28.09.1864 - 03.06.1865 Lieutenant & Commander Henry Augustus Clavering
03.06.1865 - 19.09.1867 Lieutenant & Commander Richard Hare
10.09.1867 - 03.09.1868 Lieutenant Blair Skeffington Hamilton

Galeria

Źródła:
- Dawid Lyon, Rif Winfield (2004). The Sail & Steam Navy List. All the ships of the Royal Navy 1815 - 1889. Chatham Publishing.
- Rif Winfield (2014). British Warship of the Age of Sail 1817 - 1863. Seaforth Publishing.
- Wikipedia, The Dreadnought Project oraz inne strony internetowe.