Dwa torpedowce zbudowane w stoczni Yarrow dla Chile, zakupione przez Royal Navy w obliczu zagrożenia wojną z Rosją w 1885 r. Okręty te po zakupie miały wzmocnić Pacific Squadron bazujący w Esquimalt, w Brytyjskiej Kolumbii.
| Kraj: Wielka Brytania klasa: torpedowce I klasy |
Specyfikacja
| Nazwa okrętu | Stocznia | Położenie stępki | Wodowanie | Ukończenie budowy | Los okrętu |
| TB 39 (ex. GLAURA) | Yarrow | ?.?.1882 | ?.?.1882 | ?.05.1885 | Sprzedany w 1905 r. |
| TB 40 (ex. FRESIA) | Yarrow | ?.?.1882 | ?.?.1882 | ?.05.1885 | Sprzedany w 1905 r. |
Dane taktyczno-techniczne
Wymiary:
| Wyporność normalna | 40 t. |
| Długość pomiędzy pionami | 30,48 m (100 ft 0 in) |
| Szerokość | 3,81 m (12 ft 6 in) |
| Głębokość | 1,52 m (5 ft 0 in) |
| Zanurzenie | od 1,22 m (4 ft 0 in) do 1,83 m (6 ft 0 in) |
Napęd:
| Maszyny | 2-cylindrowa maszyna parowa typu HCE "compound"; 1 kocioł parowy typu lokomotywowego; 1 śruba |
| Moc indykowana | 500 ihp |
| Prędkość | 20 węzłów |
| Paliwo | 10 t. węgla |
| Zasięg | 1000 mil morskich przy 10 węzłach |
Opancerzenie:
| Brak |
Uzbrojenie:
| Początkowe | 2 dwulufowe karabiny maszynowe 25 mm (1 in) Nordenfelt; 1 wyrzutnia torped 356 mm (14 in) |
| Modernizacja po 1900 r. | 2 pięciolufowe karabiny maszynowe 11,43 mm (0,45 in) Nordenfelt; 2 zrzutnie torped 356 mm (14 in) |
Ludzie:
| Załoga | 15 oficerów i marynarzy |
Projekt
Zainteresowanie Royal Navy budową torpedowców ożyło w 1884 roku, z nowymi zamówieniami zarówno na torpedowe I jak i II klasy. W tym czasie konstrukcyjnie torpedowce były już nieco większe niż pierwsze, wczesne jednostki. W ramach 1883 - 84 Programme zamówiono w stoczniach Thornycroft i Yarrow pierwsze torpedowce należące do typu 113-stopowego ("113-footers"). Były to torpedowce "TB 21" i "TB 22" Thornycroft'a oraz "TB 23" i "TB 24" Yarrow'a. Natomiast tzw. Northbrook Programme zawierał zamówienie na pierwsze torpedowce 125-stopowe ("125-footers"). Było to pierwszych pięć jednostek tego typu: od "TB 25" do "TB 29".
W marcu 1885 r. rząd Wielkiej Brytanii został poddany potężnej krytyce w związku z nieadekwatnym zdaniem niektórych polityków opozycji wydawaniem pieniędzy na rozbudowę floty. Według nich rozbudowa ta postępowała zbyt wolno, a sytuacja międzynarodowa zaczynała robić się nieciekawa. Wojska rosyjskie i afgańskie spotkały się na granicy w Pendjeh i wojna z Rosją stała się nagle bardzo realna. Kiedy 30 marca 1885 r. Rosjanie zaatakowali i zajęli Pandjeh, Admiralicja na polecenie rządu zdecydowała się wysłać flotę na Bałtyk. Złożono również szybko nowe zamówienia, m.in. na nowe torpedowce. Oprócz zamówień na kolejne torpedowce 125-stopowe (30 kwietnia i 1 maja 1885 r. złożono zamówienia na 20 torpedowców ze stoczni Thornycroft'a: od "TB 41" do "TB 60" i 22 torpedowców ze stoczni Yarrow: od "TB 30" do "TB 33" i od "TB 61" do "TB 78", oraz w kwietniu zamówiono 5 torpedowców ze stoczni White: od "TB 34" do "TB 38") zakupiono również budowane dla Chile torpedowce "GLAURA" i "FRESIA". Budowane w stoczni Yarrow torpedowce przemianiowano na "TB 39" i "TB 40" i zdecydowano się wysłać je do Esquimalt w Kolumbii Brytyjskiej (Kanada), aby zabezpieczyć ten port przed ewentualnym wypadem Rosjan. Oba te torpedowce zostały dostarczone do Chile w postaci zdemontowanej i nie jest jasne czy przed wybuchem gorączki wojennej i szybkim zakupem ich od rządu Chile zostały zmontowane i wcielone do służby w składzie Marynarki Wojennej Chile. Wiadomo natomiast iż po zakupie tych okrętów przez Wielką Brytanię zostały przygotowane do służby i wysłane do Esquimalt. "Conway's..." podaje, iż po dotarciu na miejsce okrętom nieoficjanie nadano nazwy "SWIFT" i "SURE".
Konstrukcja
Kadłub
Okręty miały wypornośći 40 t., długość między pionami 30,48 m (100 ft 0 in), szerokość 3,81 m (12 ft 6 in), natomiast zanurzenie wynosiło od 1,22 m (4 ft 0 in) do 1,83 m (6 ft 0 in). Okręty posiadały dwa kominy, charakterystyczne dla stoczni Yarrow umieszczone nie w osi wzdłużnej kadłuba lecz poprzecznie obok siebie, tuż za mostkiem.
Uzbrojenie
Początkowo torpedowce tego typu były uzbrojone w 2 dwulufowe karabiny maszynowe 25 mm (1 in) Nordenfelt oraz 1 wyrzutnię torped 356 mm (14 in). Na początku wieku na okręcie zamontowano zamiast jednej dziobowej wyrzutni, 2 zrzutnie torped 356 mm (14 in), umieszczone na burtach, tuż za mostkiem. Nie jest do końca jasne czy w tym samym czasie wymieniono karabiny maszynowe Nordenfelt na wersję pięciolufową 11,43 mm (0,45 in), czy dodano je jako kolejne do poprzednich dwóch. Raczej jednak wymieniono po prostu karabiny maszynowe na ich nowsze wersje.
Napęd
Na okrętach tego typu zamontowano dwucylindrowy silnik parowy typu HCE "compound", podobnie jak na wcześniejszych torpedowcach. Silnik parowy podobnie jak w poprzednich projektach zasilany był kompaktowym kotłem typu lokomotywowego zainstalowanym w kadłubie za stanowiskiem nawigacyjnym. Aby osiągnąć maksymalną prędkość, kocioł mógł pracować przez krótki czas w trybie forsownym. Projektowana moc osiągana przez silnik parowy wynosiła 500 ihp co pozwalało na osiągnięcie 20 węzłów. Takie dane podaje "Conway's..." i Dawid Lyon oraz Rif Winfield w "The Sail & Steam Navy List. All the ships of the Royal Navy 1815 - 1889", jednak Norman Friedman w "British Destroyer - From Earliest Days to the Second World War" podaje moc 400 ihp i 19 węzłów. Maszyna parowa miała cylinder wysokiego ciśnienia o średnicy 0,32 m (12½ in), niskiego o średnicy 0,55 m (21½ in) natomiast skok wynosił 0,30 m (12 in).
Służba
HMS TB 39
| 1882 | Na podstawie zamówienia złożonego przez rząd Chile nastapiło położenie stępki okrętu w stoczni Yarrow, Poplar pod numerem stoczniowym 511. |
| 1882 | Wodowanie okrętu pod planowaną nazwą "GLAURA". Okręt po wodowaniu został rozebrany na sekcje i przetransportowany wraz z całym wyposażeniem i uzbrojeniem do Chile. Tam pozostawał w takim stanie aż do kwietnia 1885 r. |
| 04.1885 | W związku z groźbą wojny w Rosją, Admiralicja zdecydowała o zakupie obu torpedowców. W momencie zakupu okręty były jeszcze rozebrane, rozpoczęto ich montaż zaraz po zawarciu umowy. |
| 05.1885 | Okręt został zmontowany i przygotowany do służby. |
| 25.05.1885 | Okręt wraz ze swoim bliźniakiem opuścił Coquimbo, zawinął do Iquiquo i później, 30 maja wyruszył do Callao. Rejs obu jednostej na miejsce pełnienia służby był powolny. W połowie czerwca oba torpedowce spotkały się w Paita, Peru z okrętami Pacific Squadron (w tym pancernikami HMS "SWIFTSURE" i HMS "TRIUMPH"). Wkrótce potem oba torpedowce wyruszyły w kierunku Alcapulco w towarzystwie slupa HMS "PELICAN", docierając na miejsce na początku lipca. Niedługo po dotarciu do Esquimalt oba torpedowce zostały zadokowane w celu wykonania napraw. Po remoncie okręt został przydzielony jako tender do pancernika HMS "SWIFTSURE", który pełnił role okrętu flagowego Pacific Squadron. |
| 1895 | Według spisu floty okręt był jednym z dwóch torpedowców I klasy bazujących w Esquimalt. |
| 02.1905 | Okręt został sprzedany z przeznaczeniem na złom. |
HMS TB 40
| 1882 | Na podstawie zamówienia złożonego przez rząd Chile nastapiło położenie stępki okrętu w stoczni Yarrow, Poplar pod numerem stoczniowym 525. |
| 1882 | Wodowanie okrętu pod planowaną nazwą "FRESIA". Okręt po wodowaniu został rozebrany na sekcje i przetransportowany wraz z całym wyposażeniem i uzbrojeniem do Chile. Tam pozostawał w takim stanie aż do kwietnia 1885 r. |
| 04.1885 | W związku z groźbą wojny w Rosją, Admiralicja zdecydowała o zakupie obu torpedowców. W momencie zakupu okręty były jeszcze rozebrane, rozpoczęto ich montaż zaraz po zawarciu umowy. |
| 05.1885 | Okręt został zmontowany i przygotowany do służby. |
| 25.05.1885 | Okręt wraz ze swoim bliźniakiem opuścił Coquimbo, zawinął do Iquiquo i później, 30 maja wyruszył do Callao. Rejs obu jednostej na miejsce pełnienia służby był powolny. W połowie czerwca oba torpedowce spotkały się w Paita, Peru z okrętami Pacific Squadron (w tym pancernikami HMS "SWIFTSURE" i HMS "TRIUMPH"). Wkrótce potem oba torpedowce wyruszyły w kierunku Alcapulco w towarzystwie slupa HMS "PELICAN", docierając na miejsce na początku lipca. Niedługo po dotarciu do Esquimalt oba torpedowce zostały zadokowane w celu wykonania napraw. Po remoncie okręt został przydzielony jako tender do pancernika HMS "SWIFTSURE", który pełnił role okrętu flagowego Pacific Squadron. |
| 1895 | Według spisu floty okręt był jednym z dwóch torpedowców I klasy bazujących w Esquimalt. |
| 02.1905 | Okręt został sprzedany z przeznaczeniem na złom. |
Źródła:
- Chesneau, Roger; Kolesnik, Eugene M., eds. (1979). Conway's All the World's Fighting Ships 1860–1905. Greenwich: Conway Maritime Press.
- Dawid Lyon, Rif Winfield (2004). The Sail & Steam Navy List. All the ships of the Royal Navy 1815 - 1889. Chatham Publishing.
- Norman Friedman (2009). British Destroyer - From Earliest Days to the Second World War. Seaforth Publishing
- Wikipedia oraz inne strony internetowe.