HMS "HOTSPUR" został skonstruowany jako odpowiedź na francuską konstrukcję o podobnym przeznaczeniu. Projekt bazował na HMS "GLATTON" jednak zamiast wieży działowej zastosowano pancerny bastion, zwiększono również wysokość wolnej burty. Projekt opracował Edward Reed, jednak przy sporych oporach co do samej koncepcji okrętu z jego strony.
| Kraj: Wielka Brytania klasa: pancerny taranowiec (okręt pancerny, pancernik obrony wybrzeża) |
Specyfikacja
| Nazwa okrętu | Stocznia | Położenie stępki | Wodowanie | Ukończenie budowy | Los okrętu |
| HOTSPUR | Napier, Govan | 02.10.1868 | 19.03.1870 | 17.11.1871 | Sprzedany na złom w 1904 r. |
Dane taktyczno-techniczne
Wymiary:
| Wyporność normalna | 4010 t. |
| Wyporność pełna | 4331 t. |
| Tonaż | 2637 bm |
| Długość między pionami | 71,63 m (235 ft 0 in) |
| Szerokość | 15,24 m (50 ft 0 in) |
| Zanurzenie dla wyporności lekkiej - dziób | 5,89 m (19 ft 4 in) |
| Zanurzenie dla wyporności lekkiej - rufa | 6,15 m (20 ft 2 in) |
Napęd:
| Maszyny | Dwie 2-cylindrowe maszyny parowe typu Napier HSE, 4 kotły prostokątne, 2 śruby |
| Moc nominalna | 600 nhp |
| Moc indykowana | 3497 ihp |
| Prędkość (maszyna parowa) | 12,651 węzła |
| Paliwo | 300 t. węgla |
| Zasięg | 920 mil morskich przy prędkości 10 węzłów |
Opancerzenie:
| Burty | 279 mm - 203 mm (11 in - 8 in) |
| Cytadela | 203 mm (8 in) |
| Barbeta działowa | 254 mm - 216 mm (10 in - 8,5 in) |
| Stanowisko dowodzenia | 254 mm - 152 mm (10 in - 6 in) |
| Pokład | 70 mm - 25 mm (2,75 in - 1 in) |
Uzbrojenie:
| Początkowe | 1 działo 305 mm (12 in) (25 t.) MLR; 2 działa 64-funtowe (64 pdr) (71 cwt) MLR |
| Modernizacja w latach 1881/83 | 2 działa 305 mm (12 in) (25 t.) MLR (2x1); 2 działa 152 mm (6 in) (81 cwt) RBL; 1 wyrzutnia torped 356 mm (14 in); 1 kuter torpedowy |
Ludzie:
| Załoga | 209 - 240 oficerów i marynarzy |
Projekt
HMS "HOTSPUR" został zaprojektowany jako odpowiedź na francuską konstrukcję o podobnym przeznaczeniu. Dołączył do Royal Navy 5 lat pod bitwie pod Lissą co odbiło się na jego projekcie predysponującym taran jako ofensywną siłę okrętu. W odróżnieniu od monitora HMS "GLATTON", na którym zresztą był wzorowany miał wyższą wolną burtę oraz nie posiadał wieży działowej. Zamiast niej zabudowano na cytadeli pancernej opancerzoną barbetę działową. Był zaprojektowany z zamiarem współpracy z flotą na pełnym morzu. Jednak wkrótce okazało się że jego niska prędkość jest sporą przeszkodą w skutecznym użyciu tarana, czyli jego głównej ofensywnej broni (brytyjskie pancerniki z tego okresu były o ok. 2 węzły szybsze). A to z kolei spowodowało, iż jego wartość we flocie szybko uległa zmniejszeniu.
Jednym z poważniejszych błędów konstrukcyjnych była decyzja o przystosowaniu okrętu do możliwego użycia żagli. Aby temu podołać trzeba było wyposażyć okręt w maszty, jednak jeden z nich - dziobowy - postawiono bezpośrednio przed pancernym bastionem mieszczącym w sobie działo 12-calowe. Tak więc prowadzenie ognia na wprost było niemożliwe, co przy planowanej taktyce czyli szarży okrętu z zamiarem taranowania było już pozbawione logiki. Co więcej, po wymianie w latach 1881 - 1883 bastionu na wieżę artyleryjską z dwoma działami 12-calowymi, maszt pozostał na miejscu.
Konstrukcja
Kadłub
Wyporność normalna wynosiła 4010 t., natomiast pełna 4331 t. Długość między pionami wynosiła 71,63 m (235 ft 0 in), szerokość 15,24 m (50 ft 0 in), natomiast dla wyporności lekkiej (dziób) 5,89 m (19 ft 4 in), (rufa) 6,15 m (20 ft 2 in). Wolna burta została zwiększona aż do pancernej cytadeli. Zamiast wieży zabudowano pancerną barbetę o czterech portach działowych. Słusznie sądzono, iż wieża może nie wytrzymać impetu uderzenia podczas taranowania. Był dobrą platformą dla dział, nie podlegał przechyłom i był łatwy w manewrowaniu, jednak miał problemy podczas żeglugi na wzburzonym morzu. Trudności jakie napotkano przy żegludze na większej fali jak również niedostateczna prędkość dyskwalifikowało go w charakterze taranowca.
Uzbrojenie
O
kręt był uzbrojony w 1 działo 305 mm (12 in) MLR oraz 2 działa 64-funtowe (64 pdr) MLR. Działo 305 mm było zamontowane w pancernym bastionie na specjalnej trawersowej lawecie umożliwiającej strzelanie przez każdy z czterech portów działowych. Działa 64-funtowe znajdowały się na rufie i nie były ochraniane pancerzem. Zasadniczym uzbrojeniem był 3,05 m (10 ft) taran, umieszczony poniżej linii wodnej na dziobie i wzmacniany dodatkowo przez opancerzenie burt. W latach 1881/83 została dokonana przebudowa okrętu - zamiast pancernej barbety zabudowano kompozytową wieżę działową wyposażoną w 2 działa 305 mm (12 in) MLR. Wieża była ochraniana przez 70 mm (2,75 in) pancerz stalowy i 147 mm (5,75 in) warstwę pancerza żelaznego. Działa 64-funtowe zostały wymienione na 2 działa 152 mm (6 in) RBL, dodano wyrzutnię torpedową i przystosowano okręt do przenoszenia kutra torpedowego.
Opancerzenie
Burty były ochraniane pasem pancernym o grubości na śródokręciu 279 mm ( 11 in), zmniejszającą się w kierunku dziobu i rufy do grubości 203 mm (8 in). Pas pancerny był przykryty pokładem o grubości 70 mm - 51 mm (2,75 in - 2 in). Pancerz cytadeli wynosił 203 mm (8 in), i był przykryty pokładem o grubości 38 mm (1,5 in). Pancerna barbeta była ochraniana 254 mm (10 in) od czoła i 216 mm (8,5 in) na bokach. Stanowisko dowodzenia znajdowało się na jej dachu. W latach 1881/83 została dokonana przebudowa okrętu - zamiast pancernej barbety zabudowano kompozytową wieżę działową, pancerna cytadela została poszerzona na całą szerokość okrętu i pokryta pancerzem o grubości 203 mm (8 in) na burtach i przegrodach. Przebudowano również nadbudówki okrętu.
Napęd
Napęd HMS "HOTSPUR" zapewniały dwie 2-cylindrowe maszyny parowe typu Napier o mocy 3497 ihp co pozwalało na osiągnięcie prędkości 12,651 węzła. Cylindry miały średnicę 1,63 m (64 in), natomiast skok wynosił 0.84 m (33 in). Okręt był przystosowany do wykorzystywania żagli - posiadał omasztowanie i ożaglowanie typu szkuner, które w razie potrzeby mogło być użyte.
Służba
| 1868 | Zatwierdzenie okrętu do budowy. |
| 02.10.1868 | Położenie stępki. Okręt otrzymał numer stoczniowy 144. |
| 19.03.1870 | Wodowanie. |
| 17.11.1871 | Ukończenie budowy. Koszt wyniósł 171 528 funtów (kadłub: 135 067 funtów, maszyny: 36 461 funtów). |
| 1872 - 1876 | Okręt przebywał w rezerwie. |
| 1878 | Okręt został przydzielony do eskadry udającej się na Morze Marmara w czasie zagrożenia wojną rosyjsko - turecką. |
| 1878 - 1881 | Okręt przebywał w Devonport. |
| 1881 - 1883 | Rekonstrukcja okrętu w stoczni Laird & Sons Co. wraz z przezbrojeniem i wymianą pancernego bastionu na obracaną wieżę z dwoma działami 12-calowymi. Wymieniono również kotły oraz dodano parową maszynę sterową. |
| 16.04.1885 | Na okręcie zakończono montaż sieci przeciwtorpedowych i okręt był gotów do prób odbiorczych po remoncie. W celu ich przeprowadzenia dwa dni później okręt udał sie do Devonport. |
| 20.05.1885 | Okręt opuścił Devonport i udał się do Portland, gdzie miał dołączyć do reszty floty. W trakcie rejsu przeprowadzono próby jednostki napędowej okrętu. |
| 09.06.1885 | W Portland zakończono formowanie eskadry 28 okrętów - tzw. Evolutionary Squadron (spotyka się również nazwę Particular Service Squadron), w jej skład wszedł również HMS "HOTSPUR". Eskadrą dowodził Admiral Sir Geoffrey Phipps Hornby. Została ona utworzona w związku z zagrożeniem wojną z Rosją. |
| 10.06.1885 - 30.06.1885 | Eskadra prowadziła ćwiczenia nieopodal Bantry Bay. Manewry obejmowały głównie ataki na kotwicowiska oraz ich obronę. |
| 10.07.1885 | Eskadra opuściła Blacksod Bay. Cztery dni później zawinęła do Belfast Lough, gdzie pozostawała aż do 16 lipca. |
| 20.07.1885 | Eskadra dociera do Torbay i zostaje rozwiązana. |
| 25.07.1885 | HMS "HOTSPUR" dociera do Plymouth. Przez cały sierpień okręt przechodził dokowanie w Plymouth połączone z niewielką modernizacją i remontem. |
| 08.08.1885 | W związku z ustąpieniem zagrożenia wojną z Rosją okręt miał zostać przydzielony do Reserve Squadron z miejscem stacjonowania w Holyhead. Miał zostać użyty w charakterze okrętu szkolnego dla rezerwistów Straży Przybrzeżnej. |
| 09.09.1885 - 04.1886 | Okręt przenosi się do Sound. Niedługo później udaje się na miejsce pełnienia służby w Holyhead, gdzie pozostaje aż do kwietnia następnego roku. |
| 27.04.1886 - 07.06.1886 | Okręt przechodzi doroczny remont w Devonport. Po zakończeniu remontu okręt opuszcza Devonport i udaje się do Portland gdzie dołącza do innych okrętów należących do Reserve Squadron, w celu odbycia letnich manewrów. |
| 18.06.1886 - 29.07.1886 | Okręty eskadry opuszczają Portland i udają się na letnie manewry. W ich trakcie zawijają m.in. do Berehaven (20.06), Vigo (05.07), Portsmouth (22 lipca - zawinięcie eskadry do portu, dzień później mały przegląd okrętów dla zagranicznych gości), by w końcu dotrzeć do Devonport. 20 lipca HMS "HOTSPUR" odholował uszkodzony w wyniku zderzenia z HMS "NORTHAMPTON" statek handlowy "CROFTON HALL" do Portland. |
| 01.08.1886 - 04.1887 | Okręt opuścił Devonport i udał się w podróż powrotną do Holyhead. Pozostawał tam do kwietnia 1887 r. z przerwą na manewry w okolicach Milford Heaven (20.10.1886 - 09.11.1886). |
| 08.04.1887 - 03.05.1887 | Okręt dotarł do Devonport, gdzie przeszedł doroczny remont. W trakcie remontu okrętu (24 kwietnia) zapadła decyzja o podmianie HMS "HOTSPUR" w roli okrętu strażniczego w Holyhead przez HMS "NEPTUNE". Najprawdopodobniej załoga miała również zostać wymieniona. Po zakończeniu remontu okręt udał się do Sound w celu załadowania amunicji. |
| 04.05.1887 | Okręt udał się do Portsmouth, gdzie najprawdopodobniej wymienił się załogami z HMS "PENELOPE". |
| 10.05.1887 | Na okręt spłynęło potwierdzenie iż ma udać się do Harwich i podmienić pełniący tam służbę okręt - HMS "PENELOPE" |
| 20.05.1887 | Okręt zdaje służbę strażniczą w Holyhead HMS "NEPTUNE". |
| 24.02.1890 | Okręt udaje się do Chatham na remont. |
| 29.03.1890 | Okręt udaje się do Sheerness. |
| 02.04.1890 | Okręt opuszcza Sheerness i podąża do Chatham. |
| 31.05.1890 | Okręt opuszcza Sheerness i podąża do Harwich. |
| 25.07.1890 | Okręt wpływa do portu w Portland. |
| 08.08.1890 - 18.08.1890 | Okręt uczestniczył w manewrach na Północnym Atlantyku i Zachodnich Podejściach. |
| 21.08.1890 | Okręt udaje się do Sheerness na remont. |
| 02.04.1891 | Okręt udaje się do Chatham na remont. |
| 22.07.1891 | Okręt cumuje w Milford Haven. |
| 03.08.1891 | Okręt cumuje w Sheerness. |
| 02.05.1892 | Okręt opuszcza Sheerness i udaje się do Harwich aby objąć tam służbę w Coastguard. |
| 1893 - 1896 | Okręt znajduje się w rezerwie. |
| 09.01.1896 | Okręt pełni służbę strażniczą w Chatham. |
| 1899 - 1901 | Okręt pełni służbę w składzie okrętów na wybrzeżu Ameryki Północnej i Zachodnich Indiach. |
| 31.03.1901 | Okręt jest raportowany na Bermudach. Podjął tam służbę strażniczą. |
| 1901 - 1904 | Okręt pełnił służbę na Bermidach jako okręt strażniczy. |
| 02.08.1904 | Okręt został sprzedany na złom. |
ZNANI DOWÓDCY (PRZYDZIAŁY)
| 11.1871 - 05.1872 | Captain Lord John Hay |
| 05.1872 - 09.1872 | Captain Henry D. Hickley |
| 06.1876 - 11.1877 | Captain Theodore M. Jones |
| 11.1877 - 04.1878 | Captain St. George C. D’Arcy-Irvine |
| 30.04.1885 - 08.1885 | Captain Francis Durrant |
| 04.08.1885 - 05.1887 | Captain Andrew J. Kennedy |
| 05.1887 - 09.1888 | Captain James G. Mead |
| 09.1888 - 12.1890 | Captain Thomas H. Royse |
| 12.1890 - 05.1893 | Captain John E. Stokes |
| 31.03.1901 | Captain Frank A Garforth |
Źródła:
- Dawid Lyon, Rif Winfield (2004). The Sail & Steam Navy List. All the ships of the Royal Navy 1815 - 1889. Chatham Publishing.
- Chesneau, Roger; Kolesnik, Eugene M., eds. (1979). Conway's All the World's Fighting Ships 1860–1905. Greenwich: Conway Maritime Press.
- Wikipedia oraz inne strony internetowe.