Okręty typu "KING EDWARD VII"" były pancernikami I klasy. O 1000 t, większe od poprzednich konstrukcji stanowiły zbiór nowatorskich rozwiązań, znacznie zwiększający ich potencjał bojowy.
Kraj: Wielka Brytania klasa: pancernik - predrednot I klasy |
Specyfikacja
Nazwa okrętu | Stocznia | Położenie stępki | Wodowanie | Ukończenie budowy | Los okrętu |
AFRICA | Chatham DYd | 27.01.1904 | 20.05.1905 | ?.11.1906 | Sprzedany na złom w 1920 r. |
BRITANNIA | Portsmouth DYd | 04.02.1904 | 10.12.1904 | ?.09.1906 | Zatopiony torpedami "UB-50" w pobliżu Cape Trafalgar 09.11.1918 r. |
COMMONWEALTH | Fairfield, Glasgow | 17.06.1902 | 13.05.1903 | ?.03.1905 | Sprzedany na złom w 1921 r. |
DOMINION | Vickers, Barrow | 23.05.1902 | 25.08.1903 | ?.07.1905 | Sprzedany na złom w 1921 r. |
HIBERNIA | Devonport DYd | 06.01.1904 | 17.06.1905 | ?.01.1907 | Sprzedany na złom w 1921 r. |
HINDUSTAN | John Brown, Clydebank | 25.10.1902 | 19.12.1903 | ?.07.1905 | Sprzedany na złom w 1921 r. |
KING EDWARD VII | Devonport DYd | 08.03.1902 | 23.07.1903 | ?.02.1905 | Zatopiony na minie w okolicach Cape Wrath 06.01.1916 r. |
NEW ZEALAND (ZEALANDIA) | Portsmouth DYd | 09.02.1903 | 04.02.1904 | ?.07.1905 | Sprzedany na złom w 1921 r. |
Dane taktyczno-techniczne
Wymiary:
Wyporność | 15 585 t. - 15 885 t. |
Wyporność pełna | 17 009 t. - 17 290 t. |
Długość między pionami | 129,54 m (425 ft) |
Długość całkowita | 138,30 m (453 ft 9 in) |
Szerokość | 23,77 m (78 ft) |
Zanurzenie | 7,72 m (25 ft 8 in) |
Napęd:
Maszyny - "KING EDWARD VII" | 4-cylindrowa maszyna parowa typu TE, 10 kotłów wodnorurkowych Babcock and Wilcox oraz 6 kotłów cylindrycznych, 2 śruby |
Maszyny - "DOMINION" i "COMMONWEALTH" | 4-cylindrowa maszyna parowa typu TE, 16 kotłów wodnorurkowych Babcock and Wilcox, 2 śruby |
Maszyny - "NEW ZEALAND" | 4-cylindrowa maszyna parowa typu TE, 12 kotłów wodnorurkowych Niclausse oraz 3 kotły cylindryczne, 2 śruby |
Maszyny - pozostałe | 4-cylindrowa maszyna parowa typu TE, 12 kotłów wodnorurkowych Babcock and Wilcox oraz 3 kotły cylindryczne, 2 śruby |
Moc | 18 000 ihp |
Prędkość | 18,5 węzła |
Paliwo | 2164–2238 t. węgla; 380 t. ropy |
Zasięg | 2000 mil morskich przy prędkości 18,5 węzła 5270 mil morskich przy prędkości 10 węzłów |
Opancerzenie:
Pas burtowy | 229 mm - 203 mm (9 in - 8 in) |
Barbety | 305 mm (12 in) |
Przegrody | 305 mm - 203 mm (12 in - 8 in) |
Bateria dział 152 mm | 179 mm (7 in) |
Cytadela działowa | 305 mm - 203 mm (12 in - 8 in) |
Cytadela działowa 234 mm | 229 mm - 127 mm (9 in - 5 in) |
Stanowisko dowodzenia | 305 mm (12 in) |
Pokład | 64 mm - 25 mm (2,5 in - 1 in) |
Uzbrojenie:
Początkowe |
4 działa 305 mm (12 in) Mk. X (pierwszych pięć Mk. IX) RBL (2x2); 4 działa 234 mm (9,2 in) Mk. X RBL (4x1); 10 dział 152 mm (6 in) Mk. VII QF (10x1); 14 dział 12-funtowych (12 pdr) QF (14x1); 14 dział 3-funtowych (3 pdr) QF (14x1); 4 wyrzutnie torped 457 mm (18 in) |
Modernizacja 1917 r. | 4 działa 305 mm (12 in) Mk. X (pierwszych pięć Mk. IX) RBL (2x2); 4 działa 234 mm (9,2 in) Mk. X RBL (4x1); 4 działa 152 mm (6 in) Mk. VII QF (4x1); 14 dział 12-funtowych (12 pdr) 18 cwt QF (14x1); 14 dział 3-funtowych (3 pdr) QF (14x1); 4 wyrzutnie torped 457 mm (18 in) |
Ludzie:
Załoga | 777 oficerów i marynarzy |
Projekt
Pierwsze trzy okręty zostały zatwierdzone w programie rozbudowy floty na lata 1901/02. Dwa kolejne w programie rozbudowy floty na lata 1902/1903, reszta w programie na lata następne. Po raz pierwszy zastosowano baterię dział pośredniego kalibru, pomiędzy artylerią główną, a pomocniczą.
Konstrukcja
Kadłub
Wyporność normalna wynosiła 15 585 t. - 15 885 t., pełna 17 009 t. - 17 290 t., długość między pionami wynosiła 129,54 m (425 ft), długość całkowita 138,30 m (453 ft 9 in), szerokość 23,77 m (78 ft), natomiast zanurzenie 7,72 m (25 ft 8 in). Projekt kadłuba nie odbiegał od wcześniejszych konstrukcji. Na dziobowym i rufowym maszcie zamontowano po raz pierwszy platformy kontroli ognia. Zostały wyposażone w ster balansowy, co zaowocowało doskonałą manewrowością. Przy 15 węzłach promień zawracania wynosił jedynie 311 m (340 yds). Ich poziom stabilności był bardzo wysoki jednak występowały problemy z utrzymaniem kursu po prostej. Niska wolna burta powodowała zalewanie okrętów przez fale przy złej pogodzie.
Uzbrojenie
Uzbrojenie składało się z 4 dział 305 mm (12 in) Mk. X (pierwszych pięć Mk. IX) RBL (2x2), 4 dział 234 mm (9,2 in) Mk. X RBL (4x1), 10 dział 152 mm (6 in) Mk. VII QF (10x1), 14 dział 12-funtowych (12 pdr) QF (14x1), 14 dział 3-funtowych (3 pdr) QF (14x1) oraz 4 wyrzutni torped 457 mm (18 in). Wyrzutnie torped znajdowały się poniżej linii wodnej., Działa artylerii głównej były umieszczone w owalnych barbetach o grubości 305 mm (12 in). Za pancernym pasem burtowym grubość barbet zmniejszała się od czoła do 203 mm (8 in), na bokach i z tyłu do 152 mm (6 in). Na barbetach znajdowały się w pełni zamknięte cytadele wieżowe, o grubości 203 mm (8 in) z tyłu i na bokach, oraz 305 mm (12 in) od czoła. Działa 234 mm były rozmieszczone w pojedynczych wieżach po 2 na obu burtach. Wieże miały grubość od czoła 229 mm (9 in) i 127 mm (5 in) na bokach i z tyłu. Były osadzone na barbetach o grubości od 102 do 51 mm (4 in - 2 in). Lawety dział były typu Mark V S, takie same jak na krążownikach pancernych typu "WARRIOR". Działa 152 mm znajdowały się w odróżnieniu do poprzednich konstrukcji nie w kazamatach, ale w centralnie umieszczonej baterii ochranianej pancerzem o grubości 179 mm (7 in) na burtach i przegrodach. Działa 152 mm były umieszczone w niej na postawach typu P. III, P. III*, P. III S oraz/lub P. IV. Działa 12-funtowe 18 cwt były umieszczone na podstawach typu P. IV*. Okręty były często krytykowane za trudność w namierzaniu i prowadzeniu ognia, ponieważ działa 305 mm i 234 mm przeszkadzały sobie nawzajem w dokładnym prowadzeniu ognia.
Opancerzenie
Pas pancerny był miał długość 86,87 m (285 ft) i miał wysokość 4,57 m (15 ft). Grubość pancerza burtowego wynosiła 229 mm (9 in) na linii wodnej i 203 mm (8 in) powyżej. Pas burtowy został rozciągnięty w kierunku dziobu, a jego grubość zmniejszała się stopniowo poprzez 179 mm (7 in), 152 mm (5 in), 102 mm (4 in) i 76 mm (3 in). Grubość przegród wynosiła od 305 mm do 203 mm (12 in - 8 in). Pokłady miały grubość 64 mm - 25 mm (2,5 in - 1 in). Stanowisko dowodzenia było chronione 305 mm (12 in) pancerzem.
Napęd
Okręty zostały wyposażony w 4-cylindrowe maszyny parowe typu TE oraz w różne zestawy kotłów, w zależności od okrętu. Tak duża różnorodność była wynikiem tzw. "bitwy o kotły", czyli próbie wypracowania najlepszego zestawu dla maszyn okrętowych. Przy forsownym trybie pracy maszyny osiągały średnio moc 18 000 ihp co przekładało się na średnią prędkość 18,5 węzła. Rzeczywiste prędkości osiągane przez okręty, z racji różnorodności zastosowanego napędu wahały się między 18,1 a 19,3 węzła.
Służba
HMS Africa
27.01.1904 | Rozpoczęcie budowy okrętu w Chatham Dockyard |
20.05.1905 | Wodowanie okrętu. |
11.1906 | Ukończenie budowy. HMS "AFRICA" był ostatnim pancernikiem skonstruowanym w Chatham. Następne konstrukcje okazały się zbyt duże dla doków stoczni. |
06.11.1906 | Wcielenie okrętu do służby w Chatham Dockyard z przeznaczeniem do Atlantic Fleet. |
04.03.1907 | Okręt został przydzielony do Channel Fleet. |
23.03.1907 | Pancernik zderzył się z parowcem SS "ORMUZ" nieopodal Portland. Uszkodzenia nie okazały się poważne. |
06.1908 | Okręt zmienił podległość na Nore Division, Home Fleet. |
04.1909 | Pancernik dołącza do 2. Division, Home Fleet. |
25.04.1911 | Pancernikowi zostaje wyznaczona funkcja okrętu flagowego dla Vice Admiral Sir William Henry May, dowódcy 3. i 4. Division, Home Fleet. |
24.07.1911 | Funkcja okrętu flagowego została przeniesiona na bliźniaczy HMS "KING EDWARD VII". |
11.1911 | Okręt został przeniesiony do rezerwy w Nore, z załogą szkieletową. |
01.1912 | Okręt wziął udział w eksperymencie w Sheerness związanym z wykorzystaniem samolotów w marynarce wojennej. W dziobowej części okrętu zamontowano pokład startowy ciągnący się od wieży dział 12-calowych, mający 30 m długości (100 ft). Pokład był wyposażony w szyny aby ułatwić start samolotowi. Załoga pancernika przetestowała stabilność platformy po prostu skacząc po niej. Do eksperymentu wybrano napędzany silnikiem Gnome wodnosamolot Short Improved S.27 pilotowany przez Lieutenant Charles Samson. |
10.01.1912 | Lieutenant Charles Samson dokonał pierwszego udanego startu z platformy na pancerniku zacumowanym w River Medway. Samolot wystartował z łatwością. Po kilku minutach, Samson wzniósł się na 800 stóp (240 metrów) i zakończył historyczny lot lądując bezpiecznie na lotnisku lądowym. Ogólnie wnioski z wykorzystania wodnosamolotów w Royal Navy okazały się bardzo pozytywne (przeprowadzono później podobne eksperymenty na HMS "LONDON" i HMS "HIBERNIA"), dowiedziono przydatności wodnosamolotów, jednak stwierdzono również, że użycie ich w taki sposób jak w eksperymencie na pokładzie pancernika, utrudni znacznie możliwość prowadzenia ognia. |
01.1912 - 05.1912 | Remont w Chatham. Platforma z HMS "AFRICA" została przeniesiona na bliźniaczy HMS "HIBERNIA". |
14.05.1912 | Pancernik zakończył remont, został wcielony z powrotem do służby i razem ze wszystkimi pozostałymi pancernikami typu "KING EDWARD VII" dołączył do 3. Battle Squadron, 1. Fleet, Home Fleet. |
11.1912 | Eskadra została przebazowana na Morze Śródziemne z powodu wybuchu pierwszej wojny bałkańskiej (listopad 1912–maj 1913). |
27.11.1912 | Eskadra przybywa na Maltę, a następnie uczestniczył w blokadzie przez międzynarodowe siły Czarnogóry oraz w zajęciu Scutari. |
02.1913 | HMS "AFRICA i HMS "HINDUSTAN" wróciły do Wielkiej Brytanii i zostały czasowo przydzielone do 4. Battle Squadron, Home Fleet. Kiedy reszta 3. Battle Squadron wróciła do Wielkiej Brytanii oba pancerniki dołączyły do bliźniaków. |
27.06.1913 | 3. Battle Squadron stał się z powrotem częścią Home Fleet. |
08.1914 | W momencie rozpoczęcia pierwszej wojny światowej eskadra została przydzielona do Grand Fleet, z miejscem bazowania w Rosyth. Zadaniem Eskadry było wspieranie krążowników Grand Fleet należących do Northern Patrol. |
02.11.1914 | Eskadra została przeniesiona do Portland z zadaniem wsparcia Channel Fleet. |
13.11.1914 | Okręty wróciły do składu Grand Fleet. |
11.1914 - 12.1915 | Okręt służył w składzie Grand Fleet. |
12.1915 - 01.1916 | Okręt przeszedł remont w Belfast. |
02.1916 - 04.1916 | Okręt wrócił do składu Grand Fleet. |
29.04.1916 | 3. Battle Squadron został przebazowany do Sheerness. |
02.05.1916 | HMS "AFRICA" dociera na miejsce bazowania. |
03.05.1916 - 08.1916 | 3. Battle Squadron został wyłączony z Grand Fleet i przeniesiony pod dowództwo Nore Command. |
08.1916 - 09.1916 | Okręt rozpoczyna remont w Portsmouth. |
09.1916 | Pancernik został wyłączony z 3. Battle Squadron i przeniesiony do na Adriatyk, gdzie miał za zadanie wspierać flotę Włoch w walce z okrętami Austro-Węgier. |
10.1916 | Okręt dociera na miejsce i dołącza do British Adriatic Squadron. |
01.1917 - 03.1917 | Remont w Gibraltarze. W jego trakcie zdemontowano działa 6-calowe z pokładu głównego i zamontowano zamiast nich 4 działa 152 mm (6 in) na pokładzie górnym. |
03.1917 | Okręt został przydzielony do 9. Cruiser Squadron, Atlantic Patrol z zadaniem eskortowania konwojów. Zazwyczaj bazował w Sierra Leone i eskortował konwoje pomiędzy Sierra Leone i Cape Town, Południowa Afryka. |
12.1917 - 01.1918 | Okręt przeszedł remont w Rio de Janeiro, Brazylia. |
07.1918 - 08.1918 | Okręt tymczasowo pełni rolę okrętu flagowego 9. Cruiser Squadron. |
09.1918 | Podczas pobytu w Sierra Leone na pancerniku wybuchła epidemia grypy. Była ona bardzo poważna i okręt objęto kwarantanną. Zanim opanowano sytuację na HMS "AFRICA" zmarło w wyniku epidemii 52 marynarzy. |
10.1918 | Okręt wrócił do Wielkiej Brytanii. |
11.1918 | Okręt został przeniesiony do rezerwy w Portsmouth. |
1918 - 1919 | Po zakończeniu wojny okręt pełnił funkcję okrętu-bazy dla 9. Cruiser Squadron. |
12.1919 | Wysłużony pancernik miał zastąpić krążownik pancernopokładowy "DIADEM" jako okręt szkoleniowy dla palaczy w Portsmouth, jednak pomysł ten został anulowany. |
26.02.1919 | Okręt został ostatecznie wycofany ze służby. |
03.1920 | Okręt został umieszczony na liście do sprzedaży na złom. |
30.06.1920 | Okręt został sprzedany firmie Ellis & Company, Newcastle upon Tyne. Został złomowany w Newcastle. |
ZNANI DOWÓDCY (PRZYDZIAŁY)
06.11.1906 - 12.1907 | Captain Henry R. Robinson |
04.12.1907 - 12.06.1908 | Captain Robert H. Johnston Stewart |
13.06.1908 - 11.06.1910 | Captain Arthur C. Leveson |
11.06.1910 - 20.03.1911 | Captain Edmund H. Smith |
14.03.1911 - 24.07.1911 | Captain Adolphus H. Williamson (tymczasowo jako kapitan flagowy) |
24.07.1911 - 14.05.1912 | Captain Ernest G. Barton |
14.05.1912 - 10.04.1913 | Captain Harry Jones |
10.04.1913 - 09.08.1915 | Captain Herbert J. O. Millar (zachorował) |
10.08.1915 - 13.11.1918 | Captain Judge D'Arcy |
15.11.1918 | Commander Ernest G. H. Du Boulay (dowodził również HMS "ZEALANDIA") |
HMS Britannia
04.02.1904 | Rozpoczęcie budowy okrętu w Portsmouth Dockyard. |
10.12.1904 | Wodowanie okrętu. Nazwa pancernika nawiązywała do łacińskiej nazwy Wielkiej Brytanii z czasów kiedy wyspa znajdowała się pod panowaniem Rzymu. Matką chrzestną została Lady Londonderry. |
09.1906 | Ukończenie budowy okrętu. |
06.09.1906 | Wcielenie do służby w Portsmouth Dockyard i skierowanie od razu do rezerwy. |
02.10.1906 | Ponowne wcielenie okrętu do służby, tym razem czynnej, z przeznaczeniem do Atlantic Fleet. |
04.03.1907 | Pancernik został przeniesiony do Channel Fleet. |
08.1908 | Remont w Portsmouth. |
24.03.1909 | W wyniku reorganizacji floty Channel Fleet stała się Second Division, Home Fleet. |
04.1909 | Pancernikowi została przydzielona funkcja Flagship, Vice Admiral, Second Division. |
1909 - 1910 | Remont w Portsmouth. |
14.07.1910 | Okręt uległ kolizji z barkiem "LOCH TROOL", odnosząc jedynie niewielkie uszkodzenia. |
14.05.1912 | W ramach kolejnej reorganizacji floty razem ze wszystkimi pozostałymi pancernikami typu "KING EDWARD VII" dołączył do 3. Battle Squadron, 1. Fleet, Home Fleet. |
11.1912 | Eskadra została przebazowana na Morze Śródziemne z powodu wybuchu pierwszej wojny bałkańskiej (listopad 1912–maj 1913). |
27.11.1912 | Eskadra przybywa na Maltę, a następnie uczestniczył w blokadzie przez międzynarodowe siły Czarnogóry oraz w zajęciu Scutari. |
27.06.1913 | 3. Battle Squadron stał się z powrotem częścią Home Fleet. Sam pancernik został czasowo wyłączony ze składu 3. Battle Squadron i wrócił do Second Division, Home Fleet. |
08.1914 | W momencie rozpoczęcia wojny okręt z powrotem stał się częścią 3. Battle Squadron. Eskadra została przydzielona do Grand Fleet, z miejscem bazowania w Rosyth. Zadaniem Eskadry było wspieranie krążowników Grand Fleet należących do Northern Patrol. |
02.11.1914 | Eskadra została przeniesiona do Portland z zadaniem wsparcia Channel Fleet. |
13.11.1914 | Okręty wróciły do składu Grand Fleet. W składzie floty zadaniem eskadry było osłanianie drednotów floty. Zazwyczaj w szyku poprzedzały większe okręty liniowe przyjmując na siebie pierwsze uderzenie i zabezpieczając znacznie droższe pancerniki przed wpadnięciem na miny. |
26.01.1915 | Pancernik wszedł na mieliznę przy Firth of Forth, Inchkeith, odnosząc niewielkie uszkodzenia poszycia dna. Okręt udało się ściągnąć z mielizny po upływie 36 godzin i udał się do Devonport Dockyard w celu dokonania napraw. |
29.04.1916 | 3. Battle Squadron został przebazowany do Sheerness. |
03.05.1916 | 3. Battle Squadron został wyłączony ze składu Grand Fleet i został przydzielony do Nore Command. |
08.1916 - 09.1916 | Okręt rozpoczął remont w Portsmouth Dockyard. |
09.1916 | Pancernik został wyłączony z 3. Battle Squadron i przeniesiony do na Adriatyk, gdzie miał za zadanie wspierać flotę Włoch w walce z okrętami Austro-Węgier. |
02.1917 - 03.1917 | Remont w Gibraltarze. |
03.1917 | Okręt został przydzielony do 9. Cruiser Squadron, Atlantic Patrol z zadaniem eskortowania konwojów. Zazwyczaj bazował w Sierra Leone i eskortował konwoje pomiędzy Sierra Leone i Cape Town, Południowa Afryka. Zastąpił krążownik pancerny HMS "KING ALFRED" w pełnieniu funkcji okrętu flagowego eskadry. |
05.1917 | Okręt przeszedł remont na Bermudach. W jego trakcie zdemontowano działa 6-calowe z pokładu głównego i zamontowano zamiast nich 4 działa 152 mm (6 in) na pokładzie górnym. |
09.11.1918 |
Rano tego dnia pancernik znajdował się w pobliżu zachodniego wejścia do Cieśniny Gibraltarskiej. Kiedy był na wysokości Cape Trafalgar został storpedowany przez niemiecki okręt podwodny "UB-50". Po pierwszej eksplozji pancernik od razu nabrał przechyłu na prawą burtę. Po drugiej, która nastąpiła kilka minut później nastąpił zapłon kordytu w magazynach ładunków do dział 234 mm (9,2 in). Ciemności pod pokładem oraz trudności w użyciu zaworów (nie dawały się obrócić) spowodowały, iż niemożliwe stało się zalanie płonących magazynów. W czasie 2,5 godziny przechył na pancerniku utrzymywał 10 stopni, co umożliwiło ewakuację prawie całej załogi. Większość ofiar zatruła się toksycznym dymem z płonącego kordytu. Łącznie zginęło 50 marynarzy, a 80 zostało rannych. Uratowano 39 oficerów i 673 marynarzy. HMS "BRITANNIA" był ostatnim okrętem jaki utraciła Royal Navy podczas I wojny światowej. |
ZNANI DOWÓDCY (PRZYDZIAŁY)
07.08.1906 - 19.09.1907 | Captain Robert N. Ommanney |
19.09.1907 - 27.07.1909 | Captain Frederick R. W. Morgan |
27.07.1909 - 12.1910 | Captain Montague E. Browning |
09.12.1910 - 01.12.1911 | Captain George A. Ballard |
01.12.1911 - 06.12.1913 | Captain Charles F. Thorp |
06.12.1913 - 18.05.1916 | Captain Henry G. G. Sandeman (kapitan flagowy) |
18.05.1916 - 19.07.1916 | Captain Alexander V. Campbell (kapitan flagowy) |
19.07.1916 - 19.04.1917 | Captain Stuart St. J. Farquhar |
19.04.1917 - 09.11.1918 | Captain Francis W. Caulfeild (utracił okręt) |
HMS Commonwealth
17.06.1902 | Rozpoczęcie budowy okrętu w Fairfield Shipbuilding and Engineering Company, Govan. |
13.05.1903 | Wodowanie okrętu. |
03.1905 | Ukończenie budowy okrętu. |
14.03.1905 | Okręt dotarł do Portsmouth Dockyard gdzie został przeniesiony czasowo do rezerwy. |
09.05.1905 | Wcielenie okrętu do służby w Devonport Dockyard z przeznaczeniem do Atlantic Fleet. |
11.02.1907 | Okręt zderzył się z pancernikiem HMS "ALBEMARLE" nieopodal Lagos, doznając średnich uszkodzeń. |
02.1907 - 28.05.1907 | Naprawy pancernika w Devonport Dockyard. Podczas napraw okręt został przeniesiony do Channel Fleet. |
28.05.1907 | Ponowne wcielenie okrętu po naprawach. |
08.1907 | Okręt ponownie popadł w kłopoty. Tym razem wpadł na mieliznę. |
24.03.1909 | W wyniku reorganizacji floty Channel Fleet stała się Second Division, Home Fleet. |
10.1910 - 06.1911 | Okręt przeszedł remont w Devonport. |
14.05.1912 | W ramach kolejnej reorganizacji floty razem ze wszystkimi pozostałymi pancernikami typu "KING EDWARD VII" dołączył do 3. Battle Squadron, 1. Fleet, Home Fleet. |
11.1912 | Eskadra została przebazowana na Morze Śródziemne z powodu wybuchu pierwszej wojny bałkańskiej (listopad 1912–maj 1913). |
27.11.1912 | Eskadra przybywa na Maltę, a następnie uczestniczył w blokadzie przez międzynarodowe siły Czarnogóry oraz w zajęciu Scutari. |
27.06.1913 | 3. Battle Squadron stał się z powrotem częścią Home Fleet. |
08.1914 | W momencie rozpoczęcia wojny okręt z powrotem stał się częścią 3. Battle Squadron. Eskadra została przydzielona do Grand Fleet, z miejscem bazowania w Rosyth. Zadaniem Eskadry było wspieranie krążowników Grand Fleet należących do Northern Patrol. |
02.11.1914 | Eskadra została przeniesiona do Portland z zadaniem wsparcia Channel Fleet. |
13.11.1914 | Okręty wróciły do składu Grand Fleet. W składzie floty zadaniem eskadry było osłanianie drednotów floty. Zazwyczaj w szyku poprzedzały większe okręty liniowe przyjmując na siebie pierwsze uderzenie i zabezpieczając znacznie droższe pancerniki przed wpadnięciem na miny. |
12.1914 - 02.1915 | Okręt przeszedł remont. |
01.07.1915 - 12.1915 | Pancernik otrzymał funkcję drugiego okrętu flagowego 3. Battle Squadron. |
29.04.1916 | 3. Battle Squadron został przebazowany do Sheerness. |
03.05.1916 - 08.1917 | 3. Battle Squadron został wyłączony ze składu Grand Fleet i został przydzielony do Nore Command. |
08.1917 - 04.1918 | Pancernik opuścił eskadrę i udał się na poważny remont i modernizację do Portsmouth Dockyard. W jego trakcie zdemontowano działa 6-calowe z pokładu głównego i zamontowano zamiast nich 4 działa 152 mm (6 in) na pokładzie górnym. Ponadto na jako jedynym z całego typu "KING EDWARD VII" zamontowano również bąble przeciwtorpedowe, trójpodporowy przedni maszt oraz unowocześniony system kierowania ogniem. |
16.04.1918 | Ponowne wcielenie do służby z przeznaczeniem do Northern Patrol. |
21.08.1918 | Pancernik został przeniesiony do Grand Fleet, gdzie z racji zamontowanego nowoczesnego systemu kierowania ogniem wykorzystywano go jako pływający okręt szkolny dla artylerzystów w Invergordon. |
02.1921 | Po trzech latach służby jako okręt szkolny pancernik został wycofany ze służby. |
04.1921 | Okręt został umieszczony na liście okrętów do zbycia w Portsmouth Dockyard. |
18.11.1921 | Okręt został sprzedany do Slough Trading Company. Później został odsprzedany do Niemiec, zaholowany tam i złomowany. |
ZNANI DOWÓDCY (PRZYDZIAŁY)
31.01.1905 - 29.12.1905 | Captain James Startin |
28.12.1905 (?) - 27.05.1907 | Captain Richard H. Peirse |
28.05.1907 - 02.1908 | Captain Montague E. Browning |
01.02.1908 - 04.12.1908 | Captain Godfrey H. B. Mundy |
05.12.1908 - 31.12.1909 | Captain The Hon. Horace L. A. Hood |
31.12.1909 - 12.1910 | Captain George A. Ballard |
06.06.1911 - 01.10.1913 | Captain Price V. Lewes |
01.10.1913 - 26.10.1915 | Captain Maurice Woollcombe |
26.10.1915 - 26.04.1917 | Captain Herbert W. Richmond |
26.04.1917 - 17.08.1917 | Captain Arthur G. Smith |
04.1918 - 15.11.1918 | Captain Arthur G. Smith |
01.11.1918 - 30.09.1920 | Captain George R. B. Blount |
30.09.1920 - 02.1921 | Captain Alfred A. Ellison |
HMS Dominion
23.05.1902 | Rozpoczęcie budowy okrętu w Vickers, Barrow-in-Furness. Podczas ceremonii położenia stępki był obecny Lord Walter Kerr, Pierwszy Lord Morski. |
25.08.1903 | Wodowanie. |
05.1905 | Rozpoczęto próby morskie. |
07.1905 | Ukończenie budowy okrętu. Początkowy koszt okrętu wyniósł 1 453 718 funtów. |
15.08.1905 | Wcielenie okrętu do służby w Portsmouth Dockyard z przeznaczeniem do Atlantic Fleet. |
16.08.1906 | Pancernik wszedł na mieliznę w okolicach Gulf of St. Lawrence. Uszkodzenia objęły część podwodną kadłuba jak również pojawiło się sporo przecieków. |
09.1906 - 01.1907 | Okręt dotarł na Bermudy. Tam rozpoczęto najbardziej potrzebne naprawy. |
02.1907 | Okręt po dotarciu do Chatham Dockyard został poddany remontowi, który naprawił szkody które nie mogły zostać naprawione na Bermudach. |
03.1907 | Okręt będąc cały czas w remoncie dołącza do składu Channel Fleet. |
06.1907 | Naprawy zostały zakończone i okręt ponownie został wcielony do służby w składzie Channel Fleet. |
24.03.1909 | W wyniku reorganizacji floty Channel Fleet stała się Second Division, Home Fleet. |
06.1912 | W ramach kolejnej reorganizacji floty 14.05.1912 pancerniki typu "KING EDWARD VII" dołączyły do 3. Battle Squadron, 1. Fleet, Home Fleet. Jednak HMS "DOMINION" dołączył do swoich bliźniaków dopiero w czerwcu, gdyż początkowo przydzielono go do 2. Battle Squadron. |
11.1912 | Eskadra została przebazowana na Morze Śródziemne z powodu wybuchu pierwszej wojny bałkańskiej (listopad 1912–maj 1913). |
27.11.1912 | Eskadra przybywa na Maltę, a następnie uczestniczyła w blokadzie przez międzynarodowe siły Czarnogóry oraz w zajęciu Scutari. |
27.06.1913 | 3. Battle Squadron stał się z powrotem częścią Home Fleet. |
08.1914 | W momencie rozpoczęcia wojny okręt z powrotem stał się częścią 3. Battle Squadron. Eskadra została przydzielona do Grand Fleet, z miejscem bazowania w Rosyth. Zadaniem Eskadry było wspieranie krążowników Grand Fleet należących do Northern Patrol. |
02.11.1914 | Eskadra została przeniesiona do Portland z zadaniem wsparcia Channel Fleet. |
13.11.1914 | Okręty wróciły do składu Grand Fleet. W składzie floty zadaniem eskadry było osłanianie drednotów floty. Zazwyczaj w szyku poprzedzały większe okręty liniowe przyjmując na siebie pierwsze uderzenie i zabezpieczając znacznie droższe pancerniki przed wpadnięciem na miny. |
08.1915 - 09.1915 | Tymczasowo pancernik pełni rolę okrętu flagowego Vice Admiral, 3. Battle Squadron. |
29.04.1916 | 3. Battle Squadron został przebazowany do Sheerness. |
03.05.1916 | 3. Battle Squadron został wyłączony ze składu Grand Fleet i został przydzielony do Nore Command. |
05.1916 | Pancernik był nieskutecznie atakowany przez niemiecki okręt podwodny. |
06.1917 | Okręt udał się na remont do Portsmouth Dockyard. |
01.03.1918 | Stopniowe ubywanie okrętów z 3. Battle Squadron zapoczątkowane pod koniec 1916 r. spowodowało iż z dniem 1 marca 1918 roku w eskadrze pozostały jedynie HMS "DOMINION" i HMS "DREADNOUGH". |
03.1918 - 05.1918 | Eskadra została rozwiązana, zaś pancernik został wycofany z czynnej służby. Pełnił funkcję pomocniczą dla okrętów biorących dział w Rajdzie na Zeebrugge oraz pierwszym Rajdzie na Ostend. Stacjonował w Swin. |
02.05.1918 | Okręt został przeniesiony do rezerwy i przydzielony do Nore Reserve. Pełnił tam służbę okrętu zabezpieczenia socjalnego. |
29.05.1919 | Okręt został umieszczony na liście okrętów do zbycia w Chatham Dockyard. |
09.05.1921 | Okręt został sprzedany Thos W Ward z przeznaczeniem na złom. |
30.09.1923 | Okręt został przeholowany do Belfastu. |
28.10.1824 | Okręt dotarł do Preston i rozpoczęto złomowanie. |
ZNANI DOWÓDCY (PRZYDZIAŁY)
20.06.1905 - 25.06.1905 | Captain Robert F. Boyle |
17.08.1905 - 14.03.1906 | Captain John L. Marx |
14.03.1906 - 05.1907 | Captain Charles E. Kingsmill |
08.05.1907 - 25.01.1908 | Captain Arthur T. Stuart |
25.01.1908 - 25.01.1910 | Captain John M. de Robeck |
25.01.1910 - 01.06.1912 | Captain Morgan Singer |
01.06.1912 - 06.02.1914 | Captain Joseph R. Bridson |
07.02.1914 - 11.04.1917 | Captain Henry L. Mawbey |
11.04.1917 - 09.12.1917 | Captain Adolphus H. Williamson |
04.12.1917 (?) - 04.1918 | Captain Arthur G. Smith |
HMS Hibernia
06.01.1904 | Rozpoczęcie budowy okrętu w Devonport Dockyard. |
17.06.1905 | Wodowanie okrętu. |
12.1906 | Ukończenie budowy okrętu. |
02.01.1907 | Wcielenie okrętu do służby w Devonport Dockyard z przeznaczeniem na okręt flagowy Rear-Admiral, Atlantic Fleet. |
27.02.1907 | Okręt został przeniesiony do Channel Fleet z zachowaniem pełnionej funkcji okrętu flagowego. |
01.1909 | Pancernikowi przydzielono funkcję Flagship, Vice-Admiral, Channel Fleet. |
24.03.1909 | W wyniku reorganizacji floty Channel Fleet stała się Second Division, Home Fleet. |
14.07.1910 | Pancernik został staranowany przez bark "LOCH TROLL", tuż po tym jak bark zderzył się z pancernikiem "BRITANNIA". Odniesione uszkodzenia okazały się niewielkie. |
01.1912 | Okręt został wymieniony w składzie 2. Division przez pancernik HMS "ORION" i został przeniesiony do składu 3. Division (baza w Nore) z załogą szkieletową. |
05.1912 | Na HMS "HIBERNIA" przeniesiono platformę startową z pancernika HMS "AFRICA" z której odbył się w styczniu pierwszy w Royal Navy start samolotu z okrętu wojennego. Dalsze eksperymenty po przeniesieniu wyposażenia z HMS "AFRICA" odbywały się właśnie na HMS "HIBERNIA". Podczas tych eksperymentów Commander Charles Samson pilotujący Short Improved S.27 "S.38" (lub "RNAS No. 2") dokonał pierwszego w historii startu z pokładu okrętu wojennego znajdującego się w ruchu. Co do daty startu źródła różnią się, podając drugi, czwarty lub dziewiąty maja. Wiadomo na pewno że pancernik podczas eksperymentu płynął z prędkością 10,5 węzła i że start odbył się w Weymouth Bay podczas Królewskiego Przeglądu Floty. Po zakończeniu eksperymentów wyposażenie zostało przekazane na pancernik HMS "LONDON". |
14.05.1912 | W ramach kolejnej reorganizacji floty razem ze wszystkimi pozostałymi pancernikami typu "KING EDWARD VII" dołączył do 3. Battle Squadron, 1. Fleet, Home Fleet. HMS "HIBERNIA" po powrocie do pełnej gotowości otrzymał funkcję Second Flagship, Rear-Admiral. |
11.1912 | Eskadra została przebazowana na Morze Śródziemne z powodu wybuchu pierwszej wojny bałkańskiej (listopad 1912–maj 1913). |
27.11.1912 | Eskadra przybywa na Maltę, a następnie uczestniczyła w blokadzie przez międzynarodowe siły Czarnogóry oraz w zajęciu Scutari. |
27.06.1913 | 3. Battle Squadron stał się z powrotem częścią Home Fleet. |
08.1914 | W momencie rozpoczęcia wojny okręt z powrotem stał się częścią 3. Battle Squadron. Eskadra została przydzielona do Grand Fleet, z miejscem bazowania w Rosyth. Zadaniem Eskadry było wspieranie krążowników Grand Fleet należących do Northern Patrol. HMS "HIBERNIA" nadal pełnił funkcję Second Flagship, Rear-Admiral. |
02.11.1914 | Eskadra została przeniesiona do Portland z zadaniem wsparcia Channel Fleet. |
13.11.1914 | Okręty wróciły do składu Grand Fleet. W składzie floty zadaniem eskadry było osłanianie drednotów floty. Zazwyczaj w szyku poprzedzały większe okręty liniowe przyjmując na siebie pierwsze uderzenie i zabezpieczając znacznie droższe pancerniki przed wpadnięciem na miny. |
11.1915 | Dywizjon z 3. Battle Squadron w składzie HMS flagowy "HIBERNIA" (Rear-Admiral Sydney Fremantle), HMS "ZEALANDIA", HMS "RUSSELL" i HMS "ALBEMARLE" został wydzielony ze składu eskadry i wysłany do udziału w operacji dardanelskiej. |
06.11.1915 | Dywizjon opuszcza Scapa Flow i udaje się w rejon operacji. Kiedy HMS "ALBEMARLE" doznał poważnych uszkodzeń w czasie sztormu i musiał zawrócić, towarzyszyły mu "HIBERNIA" i HMS "ZEALANDIA". |
14.12.1915 | Pozostałe trzy pancerniki dywizjonu (wyłączając HMS "ALBEMARLE") dotarły w rejon operacji. HMS "HIBERNIA" stacjonował w Kephalo. |
08.01.196 - 09.01.1916 | Pancernik osłaniał ewakuację z plaż V i W w Cape Helles. |
01.1916 | Okręt kotwiczy w Milo, osłaniając ewakuację sił francuskich z Salonik. Pod koniec miesiąca HMS "HIBERNIA" został zmieniony w pełnieniu funkcji okrętu flagowego dywizjonu przez HMS "RUSSELL" i udał się do Wielkiej Brytanii. |
05.02.1916 | Okręt dociera do Devonport Dockyard i zostaje poddany remontowi. |
02.1916 - 03.1916 | Remont. |
03.1916 | Po ponownym wcieleniu do służby okręt został powrócił do składu 3. Battle Squadron, Grand Fleet. |
29.04.1916 | 3. Battle Squadron został przebazowany do Sheerness. |
03.05.1916 - 10.1917 | 3. Battle Squadron został wyłączony ze składu Grand Fleet i został przydzielony do Nore Command. W trakcie tego oddelegowania pancernik opuścił eskadrę i udał się na poważny remont i modernizację. W jego trakcie zdemontowano działa 6-calowe z pokładu głównego i zamontowano zamiast nich 4 działa 152 mm (6 in) na pokładzie górnym. |
10.1917 | Okręt został wyłączony z 3. Battle Squadron i zdjęty ze służby. Został przydzielony do Nore Reserve w Chatham Dockyard gdzie pełnił funkcję okrętu zabezpieczenia socjalnego. |
09.1918 | Dowódca Grand Fleet, Admiral David Beatty zdecydował iż załogom dużych okrętów artyleryjskich potrzebny jest w ramach praktycznych ćwiczeń okręt - cel. Początkowo planowano wykorzystać do tego celu właśnie HMS "HIBERNIA", jednak ostatecznie wybrano HMS "AGAMEMNON". |
07.1919 | Okręt został umieszczony na liście okrętów do zbycia w Chatham. |
08.11.1921 | Okręt został sprzedany na złom do Stanlee Shipbreaking Company, Dover. |
1922 | Okręt został odsprzedany firmie Slough Trading Company. |
11.1922 | Okręt został odholowany do Niemiec na złom, po odsprzedaniu go po raz kolejny niemieckiej firmie złomowej. |
ZNANI DOWÓDCY (PRZYDZIAŁY)
02.10.1907 - 11.06.1908 | Captain Cecil F. Lambert |
12.06.1908 - 01.04.1909 | Captain The Hon. Algernon D. E. H. Boyle (oficer flagowy) |
01.04.1909 - 05.1909 | Captain Archibald P. Stoddart |
26.05.1909 - 10(?).1909 | Captain James C. Ley |
09.09.1909 - 10.1910 | Captain Crawford Maclachlan |
19.10.1910 - 01.1912 | Captain John Luce |
23.01.1912 - 13.05.1912 | Captain Ernest H. Grafton |
14.05.1912 - 29.08.1912 | Captain Hugh F. P. Sinclair (oficer flagowy) |
29.08.1912 - 29.08.1913 | Captain Ernest K. Loring (oficer flagowy) |
29.08.1913 - 23.07.1915 | Captain Alexander Lowndes (oficer flagowy) |
23.07.1915 - 20.11.1916 | Captain Vernon H. S. Haggard (oficer flagowy) |
20.11.1916 - 11.1917 | Captain Charles P. Beaty-Pownall (oficer flagowy) |
09.11.1917 | Commander R.N.R. Francis J. Stenson |
HMS Hindustan
25.10.1902 | Rozpoczęcie budowy okrętu w John Brown & Company w Clydebank. |
19.12.1903 | Wodowanie okrętu. |
01.1905 | Rozpoczęcie prób odbiorczych. |
03.1905 | Ukończenie budowy okrętu. Po zakończeniu budowy okręt został umieszczony w rezerwie. |
22.08.1905 | Wcielenie okrętu do służby w Portsmouth Dockyard z przeznaczeniem dla Atlantic Fleet. |
03.1907 | Pancernik został przeniesiony do Channel Fleet. |
24.03.1909 | W wyniku reorganizacji floty Channel Fleet stała się Second Division, Home Fleet. |
1909 - 1910 | Okręt przechodzi remont w Portsmouth. |
05.1912 | W ramach kolejnej reorganizacji floty razem ze wszystkimi pozostałymi pancernikami typu "KING EDWARD VII" dołączył do 3. Battle Squadron, 1. Fleet, Home Fleet. |
11.1912 | Eskadra została przebazowana na Morze Śródziemne z powodu wybuchu pierwszej wojny bałkańskiej (listopad 1912–maj 1913). |
27.11.1912 | Eskadra przybywa na Maltę, a następnie uczestniczyła w blokadzie przez międzynarodowe siły Czarnogóry oraz w zajęciu Scutari. |
02.1913 | HMS "AFRICA" i HMS "HINDUSTAN" wróciły do Wielkiej Brytanii i zostały czasowo przydzielone do 4. Battle Squadron, Home Fleet. Kiedy reszta 3. Battle Squadron wróciła do Wielkiej Brytanii oba pancerniki dołączyły do bliźniaków. |
27.06.1913 | 3. Battle Squadron stał się z powrotem częścią Home Fleet. |
08.1914 | W momencie rozpoczęcia wojny okręt z powrotem stał się częścią 3. Battle Squadron. Eskadra została przydzielona do Grand Fleet, z miejscem bazowania w Rosyth. Zadaniem Eskadry było wspieranie krążowników Grand Fleet należących do Northern Patrol. |
02.11.1914 | Eskadra została przeniesiona do Portland z zadaniem wsparcia Channel Fleet. |
13.11.1914 | Okręty wróciły do składu Grand Fleet. W składzie floty zadaniem eskadry było osłanianie drednotów floty. Zazwyczaj w szyku poprzedzały większe okręty liniowe przyjmując na siebie pierwsze uderzenie i zabezpieczając znacznie droższe pancerniki przed wpadnięciem na miny. |
29.04.1916 | 3. Battle Squadron został przebazowany do Sheerness. |
03.05.1916 - 02.1918 | 3. Battle Squadron został wyłączony ze składu Grand Fleet i został przydzielony do Nore Command. |
02.1918 - 05.1918 | HMS "HINDUSTAN" opuścił 3. Battle Squadron i pełnił funkcję pomocniczą dla okrętów biorących dział w Rajdzie na Zeebrugge oraz pierwszym Rajdzie na Ostend. Stacjonował w Swin. |
05.1918 | Okręt zderzył się z niszczycielem HMS "WRESTLER" doznając poważnych uszkodzeń. |
15.05.1918 | Okręt został zdjęty ze służby w Nore. Rozpoczął pełnienie funkcji okrętu zabezpieczenia socjalnego w Royal Naval Barracks, Chatham Dockyard. |
06.1919 | Okręt został umieszczony na liście do zbycia w Chatham. |
08.1919 | Pancernik trafił na listę okrętów do sprzedania na złom. |
09.05.1921 | Okręt został sprzedany firmie Thos W Ward. |
1923 | Okręt został odholowany do stoczni rozbiórkowej w Belfaście. |
14.10.1923 | Okręt został złomowany w Preston. |
ZNANI DOWÓDCY (PRZYDZIAŁY)
28.02.1905 - 20.12.1905 | Captain F. Alban A. G. Tate |
20.12.1905 - 21.12.1906 | Captain The Hon. Stanley C. J. Colville |
21.12.1906 - 09.01.1908 | Captain The Hon. Alexander E. Bethell |
10.01.1908 - 16.12.1909 | Captain The Hon. Somerset A. Gough-Calthorpe |
16.12.1909 - 01.04.1912 | Captain Henry H. Campbell |
02.04.1912 - 14.05.1912 | Captain Henry G. G. Sandeman |
14.05.1912 - 20.05.1913 | Captain Cuthbert G. Chapman |
20.05.1913 - 19.06.1916 | Captain John Nicholas |
19.06.1916 - 14.04.1917 | Captain Denis B. Crampton |
13.08.1917 - 02.1918 | Captain Charles W. Keighly-Peach |
18.02.1918 - 15.05.1918 | Captain Alexander P. Davidson |
25.07.1918 | Lieutenant R.N.V.R. Lewis Levy |
HMS King Edward VII
08.03.1902 | Rozpoczęcie budowy okrętu w Devonport Dockyard. Na ceremonii otwarcia był obecny Król Edward VII wraz z małżonką, Królową Aleksandrą. Wizyta dostojnych gości była powiązana z wodowaniem pancernika HMS "QUEEN", którego matką chrzestną była właśnie Królowa. |
23.07.1903 | Wodowanie okrętu. W ceremonii uczestniczył Król Edward VII. |
02.1905 | Ukończenie budowy okrętu. |
07.02.1905 | Wcielenie pancernika do służby w Devonport Dockyard z przeznaczeniem na okręt flagowy Commander-in-Chief, Atlantic Fleet. Ogólnie, w związku z noszoną przez pancernik nazwą przez cały okres pełnienia służby okrętowi temu miały być przydzielane funkcje okrętów flagowych. |
1906 - 1907 | Okręt przechodzi remont i modernizację. |
04.03.1907 | Okręt czasowo zostaje wycofany ze służby. Dzień później wcielono go ponownie z przydziałem na okręt flagowy dla Admiral Lord Charles Beresford, Commander-in-Chief, Channel Fleet. |
13.12.1907 - 24.02.1908 | Kolejny remont. |
24.03.1909 | W wyniku reorganizacji floty Channel Fleet stała się Second Division, Home Fleet. |
27.03.1909 | Ponowne wcielenie okrętu do służby z przydziałem na okręt flagowy Vice Admiral, Home Fleet. |
12.1909 - 02.1910 | Pobyt w doku i doraźne prace remontowe. |
01.08.1911 | Wcielenie okrętu do służby z przydziałem na Flagship, Vice Admiral, 3. i 4. Divisions, Home Fleet. |
05.1912 | W ramach kolejnej reorganizacji floty razem ze wszystkimi pozostałymi pancernikami typu "KING EDWARD VII" dołączył do 3. Battle Squadron, 1. Fleet, Home Fleet. |
14.05.1912 | Wcielenie okrętu do służby i przydzielenie mu funkcji Flagship, Vice Admiral, 3. Battle Squadron, 1. Fleet, Home Fleet. |
11.1912 | Eskadra została przebazowana na Morze Śródziemne z powodu wybuchu pierwszej wojny bałkańskiej (listopad 1912–maj 1913). |
27.11.1912 | Eskadra przybywa na Maltę, a następnie uczestniczyła w blokadzie przez międzynarodowe siły Czarnogóry oraz w zajęciu Scutari. |
27.06.1913 | 3. Battle Squadron stał się z powrotem częścią Home Fleet. |
08.1914 | W momencie rozpoczęcia wojny eskadra została przydzielona do Grand Fleet, z miejscem bazowania w Rosyth. Zadaniem Eskadry było wspieranie krążowników Grand Fleet należących do Northern Patrol. HMS "KING EDWARD VII" kontynuował pełnienie funkcji okrętu flagowego. |
23.08.1914 | Oficer artylerii zaraportował dwa uszkodzone działa 12-calowe. Dzień później okręt udał się do Devonport w celu wymiany wewnętrznej koszulki luf wobu działach. |
02.11.1914 | Eskadra została przeniesiona do Portland z zadaniem wsparcia Channel Fleet. |
30.11.1914 | Powrót okrętu do składu Grand Fleet. Mimo że reszta eskadry wróciły do składu Grand Fleet już 13 listopada, HMS "KING EDWARD VII" pozostał w Portland nieco dłużej. W składzie floty zadaniem eskadry było osłanianie drednotów floty. Zazwyczaj w szyku poprzedzały większe okręty liniowe przyjmując na siebie pierwsze uderzenie i zabezpieczając znacznie droższe pancerniki przed wpadnięciem na miny. |
06.01.1916 |
Czasowo pozbawiony funkcji okrętu flagowego pancernik opuścił o godzinie 07.12 Scapa Flow i udał się w podróż dookoła północnego wybrzeża Szkocji do Belfastu, gdzie miał się przejść remont. O 10.47 okręt wszedł na minę postawioną przez niemiecki krążownik pomocniczy SMS "MÖWE" nieopodal Cape Wrath. Wybuch nastąpił na wysokości prawoburtowej maszynowni i okręt momentalnie nabrał 8-stopniowego przechyłu na prawą burtę. Dowódca okrętu, Captain Maclachlan nakazał naprowadzić okręt w pobliże brzegu, jednak ster zaciął się w położeniu na sterburtę, na dodatek maszynownia zaczęła być szybko zalewana przez wodę co ostatecznie spowodowało zatrzymanie silników. Zalanie przedziałów na przeciwnej burcie doprowadziło do zmniejszenia przechyłu do ok. 5 procent. Przechodzący nieopodal węglowiec "PRINCESS MELITA" odebrał sygnał z pancernika i pośpieszył na pomoc. Po dotarciu do okrętu podano hol i próbowano zbliżyć pancernik do brzegu. Niedługo potem dołączył lider (przewodnik flotylli niszczycieli) HMS "KEMPFENFELT" i również podał hol na pancernik. Holowanie rozpoczęto o 14.15 jednak przechył pancernika z racji wysokich fal pogłębił się do 15 stopni zaś sam okręt osiadł głęboko w wodzie. Z powodu zagrożenia dla pobliskich jednostek holowanie zostało przerwane na rozkaz dowódcy pancernika o 14.40. Z powodu postępującego zalewania okrętu oraz nadciągających ciemności kapitan okrętu nakazał opuszczenie jednostki. Do okrętu podszedł niszczyciel HMS "MUSKETEER" o 14.45 i razem z niszczycielami HMS "FORTUNE" i HMS "MARNE" podjął ludzi z pancernika. Podczas przechodzenia jeden z marynarzy spadł między kadłub pancernika, a jeden z ratujących ludzi okrętów i utonął. Ostatni z okrętu zszedł jego kapitan, przesiadając się o 16.10 na niszczyciel HMS "NESSUS". HMS "MUSKETEER", HMS "FORTUNE" i HMS "MARNE" odeszły do portu z uratowaną załogą, natomiast HMS "NESSUS" pozostał na miejscu. O 17.20 na miejsce tragedii przybyły holowniki. Po ich przybyciu HMS "NESSUS" odpłynął do portu, zaś holowniki pozostały na miejscu aż do 20.10, kiedy to pancernik ostatczenie przewrócił się dogóry dnem i zatonął. W tamtym okresie czasu nie wiedziano dokładnie co spowodowało zatonięcie pancernika. Oprócz min sugerowano również udział niemeickiego okrętu podwodnego. Dopiero analiza dokumentów po wojnie wyjaśniła sytuację. |
ZNANI DOWÓDCY (PRZYDZIAŁY)
03.01.1905 - 05.03.1907 | Captain Arthur C. Leveson (oficer flagowy) |
05.03.1907 - 26.03.1909 | Captain Henry B. Pelly (oficer flagowy) |
27.03.1909 - 09.08.1910 | Captain Osmond de B. Brock (oficer flagowy) |
09.08.1910 - 24.07.1911 | Captain Allan F. Everett (oficer flagowy) |
24.07.1911 - 17.05.1912 | Captain Adolphus H. Williamson (oficer flagowy) |
17.05.1912 - 12.06.1913 | Captain Edward H. F. Heaton-Ellis (oficer flagowy) |
12.06.1913 - 01.07.1913 | Acting Captain George P. Ross (oficer flagowy) |
01.07.1913 - 25.05.1914 | Captain E. Percy F. G. Grant (oficer flagowy) |
22.06.1914 - 06.01.1916 | Captain Crawford Maclachlan (stracił okręt) |
HMS Zealandia (New Zealand)
09.02.1903 | Położenie stępki okrętu w Portsmouth Dockyard. |
04.02.1904 | Wodowanie. Matką chrzestną okrętu została Lady Onslow, żona czwartego erla Onslow, byłego gubernatora Nowej Zelandii. |
06.1905 | Zakończenie budowy okrętu. |
11.07.1905 | Wcielenie okrętu do służby w Devonport Dockyard z przydziałem do Atlantic Fleet. |
10.1906 - 12.1906 | Okręt przeszedł remont w Gibraltarze. |
04.03.1907 | Okręt został przeniesiony do Channel Fleet. |
24.03.1909 | W wyniku reorganizacji floty Channel Fleet stała się Second Division, Home Fleet. |
01.12.1911 | W wyniku ufundowania przez rząd Nowej Zelandii nowego krążownika liniowego dla Royal Navy (planowano nazwać go właśnie HMS "NEW ZEALAND") zdecydowano się zmienić nazwę pancernika. Początkowo proponowano nazwę HMS "CALEDONIA", nawiązującą do rzymskiej nazwy północnej części Wielkiej Brytanii, jednakże władze Nowej Zelandii nie zgodziły się na takie rozwiązanie. Ostatecznie 1 grudnia 1911 r. zmieniono nazwę pancernika na HMS "ZEALANDIA". Ponowne nadanie nazwy wiązało się z nową matką chrzestną okrętu, którą została Lady Hall-Jones, żona Wysokiego Komisarza Sir Williama Hall-Jones. |
05.1912 | W ramach kolejnej reorganizacji floty razem ze wszystkimi pozostałymi pancernikami typu "KING EDWARD VII" okręt dołączył do 3. Battle Squadron, 1. Fleet, Home Fleet. |
11.1912 | Eskadra została przebazowana na Morze Śródziemne z powodu wybuchu pierwszej wojny bałkańskiej (listopad 1912–maj 1913). |
27.11.1912 | Eskadra przybywa na Maltę, a następnie uczestniczyła w blokadzie przez międzynarodowe siły Czarnogóry oraz w zajęciu Scutari. |
27.06.1913 | 3. Battle Squadron stał się z powrotem częścią Home Fleet. |
08.1914 | W momencie rozpoczęcia wojny eskadra została przydzielona do Grand Fleet, z miejscem bazowania w Rosyth. Zadaniem Eskadry było wspieranie krążowników Grand Fleet należących do Northern Patrol. |
10.09.1914 | Pancernik staranował niemiecki okręt podwodny. |
02.11.1914 | Eskadra została przeniesiona do Portland z zadaniem wsparcia Channel Fleet. |
13.11.1914 | Okręty wróciły do składu Grand Fleet. W składzie floty zadaniem eskadry było osłanianie drednotów floty. Zazwyczaj w szyku poprzedzały większe okręty liniowe przyjmując na siebie pierwsze uderzenie i zabezpieczając znacznie droższe pancerniki przed wpadnięciem na miny. |
06.11.1915 | Dywizjon w składzie HMS "HIBERNIA" (flagowy), HMS "ZEALANDIA", HMS "ALBEMARLE" i HMS "RUSSELL" opuszcza Scapa Flow i udaje się w rejon operacji na Dardanelach. Kiedy HMS "ALBEMARLE" doznał poważnych uszkodzeń w czasie sztormu i musiał zawrócić, towarzyszyły mu "HIBERNIA" i HMS "ZEALANDIA". |
14.12.1915 | Pozostałe trzy okręty dywizjonu dotarły na miejsce operacji. |
01.1916 | W drugiej połowie stycznia HMS "ZEALANDIA" i HMS "HIBERNIA" opuściły Morze Śródziemne i udały się do Wielkiej Brytanii, docierając do Portsmouth Dockyard 6 lutego 1916 r. |
02.1916 - 03.1916 | Okręt przechodzi remont. |
26.03.1916 | Pancernik po zakończeniu remontu dołącza do 3. Battle Squadron. |
29.04.1916 | 3. Battle Squadron został przebazowany do Sheerness. |
03.05.1916 | 3. Battle Squadron został wyłączony ze składu Grand Fleet i został przydzielony do Nore Command. |
12.1916 - 06.1917 | Okręt przechodzi remont w Chatham Dockyard. |
20.09.1917 | Pancernik został wyłączony ze składu 3. Battle Squadron i przeniesiony do rezerwy w Portsmouth Dockyard. |
01.1918 - 09.1918 | Okręt przeszedł modernizację i przebudowę by przygotować go do pełnienia służby okrętu szkolnego dla artylerzystów. Przebudowa obejmowała modernizację systemu kierowania ogniem, jednak nie zamontowano bąbli przeciwtorpedowych. Po zakończeniu modernizacji okręt jednak nie został ponownie wcielony do służby w planowanym charakterze. Wykorzystywano go do przeprowadzania różnorakich eksperymentów konstrukcyjnych. |
1919 | Ostatecznie okręt wykorzystano w charakterze okrętu zabezpieczenia socjalnego w Portsmouth. |
02.06.1919 | Okręt został umieszczony na liście okrętów do zbycia. |
08.11.1921 | Okręt został sprzedany Stanlee Shipbreaking Company. Później okręt został odsprzedany do Slough Trading Company, a w końcu do niemieckiej stoczni złomowej. |
23.11.1923 | Okręt opuścił Portsmouth i udał się do stoczni złomowej w Niemczech. |
ZNANI DOWÓDCY (PRZYDZIAŁY)
24.06.1905 - 06.01.1906 | Captain Paul W. Bush |
07.01.1906 - 15.07.1906 | Captain Francis J. Foley |
16.07.1906 - 31.12.1907 | Captain Edward G. Shortland |
31.12.1907 - 13.10.1908 | Captain F. C. Doveton Sturdee |
12.10.1908 - 01.04.1909 | Captain Archibald P. Stoddart |
03.04.1909 | Captain James C. Ley |
26.05.1909 - 06.06.1911 | Captain Archibald P. Stoddart |
06.06.1911 - 24.07.1911 | Captain Ernest G. Barton |
24.07.1911 | Captain Frederick D. Gilpin-Brown |
17.11.1911 - 17.05.1912 | Captain Henry T. Buller |
17.05.1912 - 07.02.1914 | Captain Thomas D. L. Sheppard |
07.02.1914 - 17.02.1915 | Captain Walter H. Cowan |
17.02.1915 - 14.09.1916 | Captain Richard M. Harbord |
14.09.1916 | Captain Sidney R. Drury-Lowe (od 1 grudnia 1916 r. wypożyczony na HMS "DREADNOUGHT") |
15.11.1918 | Commander Ernest G. H. Du Boulay (jednocześnie dowódca HMS "AFRICA"). |
Źródła:
- Chesneau, Roger; Kolesnik, Eugene M., eds. (1979). Conway's All the World's Fighting Ships 1860–1905. Greenwich: Conway Maritime Press.
- Wikipedia oraz inne strony internetowe.