HMS "NEPTUNE" był masztowym pancernikiem wieżowym wzorowanym na HMS "MONARCH", zaprojektowanym przez Edwarda Reed'a. Pierwotnie przeznaczony dla floty Brazylii został zakupiony przez Royal Navy w obliczu możliwej wojny z Rosją.
| Kraj: Wielka Brytania klasa: masztowy pancernik wieżowy (masztowy pancerny okręt wieżowy) |
Specyfikacja
| Nazwa okrętu | Stocznia | Położenie stępki | Wodowanie | Ukończenie budowy | Los okrętu |
| NEPTUNE (ex. INDEPENDENCIA) | Dudgeon, Millwall | ?.?.1873 | 10.09.1874 | 03.09.1881 | Sprzedany na złom w 1903 r. |
Dane taktyczno-techniczne
Wymiary:
| Wyporność | 9130 t. |
| Długość między pionami | 91,44 m (300 ft 0 in) |
| Szerokość | 19,2 m (63 ft 0 in) |
| Zanurzenie | 7,95 m (26 ft 1 in) |
Napęd:
| Maszyny | 2-cylindrowa maszyna parowa typu Penn HT, 8 kotłów prostokątnych, 1 śruba |
| Ożaglowanie | Ożaglowanie typu bark o nieustalonej powierzchni, 3 maszty |
| Moc indykowana | 7993 ihp |
| Prędkość (maszyna parowa) | 14,22 węzła |
| Prędkość (żagle) | brak danych |
| Paliwo | 670 t. węgla |
| Zasięg | 1480 mil morskich przy prędkości 10 węzłów |
Opancerzenie:
| Burty | 305 mm - 229 mm (12 in - 9 in) |
| Cytadela | 254 mm (10 in) |
| Wieże działowe | 330 mm - 279 mm (13 in - 11 in) |
| Przegrody | 203 mm (8 in) |
| Stanowisko dowodzenia | 203 mm - 152 mm (8 in - 6 in) |
| Pokład | 76 mm - 51 mm (3 in - 2 in) |
Uzbrojenie:
| Projektowane | 4 działa 305 mm (12 in) MLR (25 t.) (2x2); 2 działa 178 mm (7 in) (9 t.) MLR |
| Początkowe | 4 działa 318 mm (12,5 in) MLR (2x2); 2 działa 229 mm (9 in) (12 t.) MLR; 6 dział 20-funtowych (20 pdr) RBL (salutacyjne); 2 wyrzutnie torped 356 mm (14 in) |
Ludzie:
| Załoga | 541 oficerów i marynarzy |
Projekt
HMS "NEPTUNE" był ulepszoną wersją HMS "MONARCH". Konstrukcyjnie był bardzo podobny do HMS "DEVASTATION", z tym że był wyposażony w maszty. Został zaprojektowany przez Reed'a w 1872 roku dla floty Brazylii. W latach 1878 - 1879 sytuacji zagrożenia wojną rosyjsko - turecką Wielka Brytania chcąc przygotować się do zapobiegawczej akcji przeciwko flocie Rosji mogącej zagrozić Konstantynopolowi, zdecydowała się zakupić kilka znajdujących się na pochylniach okrętów budowanych dla innych marynarek. Taki los spotkał również budowany dla floty brazylijskiej masztowy pancernik wieżowy "INDEPENDENCJA". Pierwsze wodowanie 16.07.1874 r. zakończyło się porażką. Drugie, które odbyło się 30.07.1874 roku zakończyło się zderzeniem z nabrzeżem. Po dokonaniu prowizorycznych napraw został zwodowany 10.09.1874 r. i odholowany do stoczni Samudas w Poplar, gdzie zadokował w celu dokonania kompletnych napraw i dokończenia wyposażania. W grudniu 1877 roku został skierowany do prób odbiorczych. W marcu 1878 roku po zakupie przez Royal Navy okręt został odholowany do Portsmouth w celu przystosowania okrętu do służby w brytyjskiej marynarce. Modyfikacja obejmowała wymianę uzbrojenia, dodanie świateł elektrycznych, modyfikacje ożaglowania oraz dodanie stanowiska dowodzenia.
Konstrukcja
Kadłub
Wyporność wynosiła 9130 t. Długość między pionami wynosiła 91,44 m (300 ft 0 in), szerokość 19,2 m (63 ft 0 in), zanurzenie wynosiło 7,95 m (26 ft 1 in.). Okręt miał słabą dzielność morską, podlegał silnym przechyłom oraz był "mokry" przy złej pogodzie. Był również trudny w manewrowaniu. Kadłub został pokrytym drewnem i miedzią. Z racji wyposażenia w ożaglowane, na dziobie i na rufie okrętu zostały umieszczone nadbudówki, mające być podstawą dla takielunku i olinowania. To spowodowało iż wieże nie mogły prowadzić ognia w kierunku osiowym, a jedynie na burty z ograniczonymi kątami ostrzału. Okręt miał świetlik nad messą o średnicy 3,66 m (12 ft), przez co dosyć często przy złej pogodzie i wysokiej fali messa była zalewana przez wodę.
Uzbrojenie
Uzbrojenie składało się z 4 dział 305 mm (12 in) MLR umieszczonych po dwa w wieżach działowych, 2 dział 229 mm (9 in) MLR, 6 dział 20-funtowych (20 pdr) RBL oraz 2 wyrzutni torped 356 mm (14 in). Dwa działa 229 mm były umieszczone na dziobie, na pokładzie górnym ochraniane przez 152 mm (6 in) pancerz. Wieże działowe zawierające po dwa działa 305 mm (12 in) MLR były umieszczone po obu stronach komina. Były ochraniane przez pancerz o grubości 330 mm (13 in) od frontu i 279 mm (11 in) na bokach.
Opancerzenie
Okręt był dobrze opancerzony. Pancerz burtowy ciągnął się na całej długości i miał wysokość 2,59 m (8,5 ft). Sięgał 0,91 m (3 ft) poniżej linii wodnej i miał grubość (12 in) na śródokręciu, zmniejszając się w kierunku dziobu i rufy do 254 mm (10 in) i sięgając na końcach 229 mm (9 in). Pancerna cytadela pomiędzy pasem burtowym a pokładem górnym zabezpieczał luki, podstawy kominów, podstawy wież oraz komory amunicyjne. Grubość pancerza cytadeli na burtach sięgała 254 mm (10 in) i była zamknięta 203 mm (8 in) przegrodami.
Napęd
HMS "NEPTUNE" został wyposażony w 2-cylindrową maszynę parową typu Penn HT oraz 8 kotłów prostokątnych. Maszyna parowa o mocy 7993 ihp zapewniała HMS "NEPTUNE" prędkość 14,22 węzła przy wykorzystaniu wyłącznie maszyny parowej. Maszyna parowa napędzała pojedynczą śrubę o średnicy 7,92 m (26 ft). Osiem kotłów prostokątnych zapewniało parę o ciśnieniu 32 psi. Okręt posiadał ożaglowanie typu bark o nieustalonej powierzchni. Umiejscowienie kominów blisko głównego masztu powodowało iż żagle i olinowanie szybko uległo zużyciu. W 1886 roku główny maszt został usunięty, zaś pozostałe wymienione na typ militarny (palowy).
Służba
| 1872 | Okręt został zatwierdzony do budowy dla floty Brazylii pod nazwą "INDEPENDENCJA". |
| 1873 | Położenie stępki. |
| 16.07.1874 | Pierwsze wodowanie - zakończone niepowodzeniem. |
| 30.07.1874 | Drugie wodowanie, zakończone zderzeniem z nabrzeżem. |
| 10.09.1874 | Wodowanie. Po wodowaniu okrętu został on odholowany do stoczni Samuda w Poplar w celu montażu wyposażenia i uzbrojenia. |
| 1877 | Okręt został skierowany do prób odbiorczych. |
| 03.1878 | Okręt został zakupiony przez Royal Navy. Nazwa została zmieniona na HMS "NEPTUNE". Okręt został odholowany do Portsmouth w celu przystosowania go do standardów brytyjskich. Modyfikacja obejmowała wymianę uzbrojenia, dodanie świateł elektrycznych, modyfikacje ożaglowania oraz dodanie stanowiska dowodzenia. |
| 03.09.1881 | Ukończenie budowy. Koszt zakupu wyniósł 600 000 funtów. Zmiany w wyposażeniu kosztowały dalsze 89 172 funty. |
| 28.03.1883 - 1885 | Okręt należał do składu Channel Fleet. |
| 1885 | Okręt został przeniesiony do składu Floty Śródziemnomorskiej. |
| 07.1886 - 05.1886 | Okręt przechodził remont i modernizację w Portsmouth. M.in. zmodyfikowano omasztowanie i dodano sieć przeciwtorpedową. |
| 21.05.1887 | Okręt został wcielony do służby z nowym dowódcą, załoga w większości pochodziła z HMS "HOTSPUR". |
| 01.07.1887 | Okręt przeniósł się do Spithead. Po próbach odbiorczych okręt dołączył do Squadron "B" przygotowując się do przeglądu floty. |
| 24.07.1887 | Przegląd floty w Spithead, dzień później flota opuściła Spithead - Squadron "B" początkowo udał się do Irlandii (Bantry Bay okręty osiągnęły 27 lipca), potem na Morze Irlandzkie w celu odbycia manewrów (01.08. - 04.08). Po zakończeniu manewrów okręty zacumowały 5 sierpnia w St Brides Bay. |
| 19.08.1887 - 06.09.1887 | Okręt przybył do Devonport. Trzy dni po przybyciu na okręcie zmienił się dowódca. |
| 09.09.1887 - 02.1888 | Okręt przybył do Holyhead, gdzie rozpoczął pełnienie służby strażniczej w składzie 1. Class Reserve. Pełnił ją łącznie do 1893 r. |
| 02.03.1888 - 04.05.1888 | Okręt przybył do Devonport w celu odbycia okresowego remontu. |
| 08.05.1888 | W trakcie drogi powrotnej do Holyhead okręt uległ kolizji ze szkunerem "LUNESDALE" nieopodal St Annes Head. Jeden marynarz z pancernika zginął przygnieciony zwalonym masztem ze szkunera, który spadł na pokład pancernika. HMS "NEPTUNE" wziął uszkodzony szkuner na hol i zaciągnął go do Milford. Naprawy na pancerniku zostały dokonane w Pembroke Dockyard. |
| 20.05.1888 | Okręt wrócił do miejsca pełnienia służby w Holyhead. |
| 02.07.1888 | Marynarze z HMS "NEPTUNE" zostali ukarani grzywną (3 funty każdy) za pijackie incydenty w porcie. |
| 04.07.1888 | Okręt zawija do Devonport. |
| 10.07.1888 | Okręt przenosi się do Spithead. Dołącza tam do Squadron "A" w celu wzięcia udziału w letnich ćwiczeniach. |
| 17.07.1888 | Okręty opuszczają Spithead, udając się w rejs poprzedzający właściwe ćwiczenia. Zawijają m.in. do Portland i Lamlash (20.07 - 23.07). |
| 25.07.1888 - 14.08.1888 | Ćwiczenia floty. Po zakończeniu manewrów okręt wraca do Holyhead pod koniec sierpnia. |
| 1893 | Okręt został przydzielony do rezerwy w Portsmouth. |
| 15.09.1903 | Okręt został sprzedany na złom do G.Garnham za 18 000 funtów. |
| 26.10.1903 | Podczas przeholowywania przez holownik "ROWLAND" okręt zerwał cumę podczas sztormu i został zepchnięty przez wiatr i fale z powrotem do portu. Uderzył w HMS "VICTORY", który w owym czasie pełnił rolę treningowego hulka w Szkole Nawigacji. Zderzył się również z HMS "HERO" i HMS "SUNFLOWER". |
| 1904 | Okręt został zezłomowany w Lemwerder, w Niemczech. |
ZNANI DOWÓDCY (PRZYDZIAŁY)
| 03.1883 - 03.1885 | Captain William H. Maxwell | ||
| 03.1885 - 07.1886 | Captain Loftus F. Jones | ||
| 21.05.1887 - 08.1887 | Captain Andrew J. Kennedy | ||
| 22(23?).08.1887 - 06.08.1890 | Captain John Frederick George Grant, Coast Guard, Holyhead | ||
| 06.08.1890 - 05.1891 | Captain Uvedale C. Singleton | ||
| 14.05.1891 - 04.1893 | Captain Day H. Bosanquet | ||
| 04.1893 - 11.1893 | Captain Rodney M. Lloyd | ||
Źródła:
- Dawid Lyon, Rif Winfield (2004). The Sail & Steam Navy List. All the ships of the Royal Navy 1815 - 1889. Chatham Publishing.
- Chesneau, Roger; Kolesnik, Eugene M., eds. (1979). Conway's All the World's Fighting Ships 1860–1905. Greenwich: Conway Maritime Press.
- Wikipedia oraz inne strony internetowe.