HMS "COLLINGWOOD" był pancernikiem barbetowym I wersji typu "ADMIRAL". Stanowił protoplastę przyszłych oceanicznych pancerników brytyjskich. W odróżnieniu od innych okrętów pancernych miał działa artylerii głównej umieszczone w barbetach, a nie we wczesnych wieżach artyleryjskich. Został zaprojektowany przez Nathaniel'a Barnaby'ego oraz Williama White'a.
Kraj: Wielka Brytania klasa: pancernik barbetowy (pancerny okręt barbetowy) |
Specyfikacja
Nazwa okrętu | Stocznia | Położenie stępki | Wodowanie | Ukończenie budowy | Los okrętu |
COLLINGWOOD | Pembroke DYd | 12.07.1880 | 22.11.1882 | ?.07.1887 | Sprzedany na złom w 1909 r. |
Dane taktyczno-techniczne
Wymiary:
Wyporność projektowana | 9150 t. |
Wyporność pełna | 9500 t. |
Długość między pionami | 99,06 m (325 ft 0 in) |
Szerokość | 20,73 m (68 ft 0 in) |
Zanurzenie | 8,03 m (26 ft 4 in) |
Zanurzenie maksymalne | 8,48 m (27 ft 10 in) |
Napęd:
Maszyny | Dwie 2-cylindrowe maszyny parowe typu Humphreys IC, 12 kotłów cylindrycznych, 2 śruby |
Moc indykowana | 7000 ihp |
Moc forsowana | 9573 ihp |
Prędkość normalna | 15,5 węzła |
Prędkość forsowna | 16,84 węzła |
Paliwo | 900/1200 t. węgla |
Zasięg | 7000/8500 mil morskich przy prędkości 10 węzłów |
Opancerzenie:
Burty | 457 mm - 203 mm (18 in - 8 in) na podkładzie z 508 mm (20 in) drewna tekowego |
Barbety | 292 mm - 254 mm (11,5 in - 10 in) |
Przegrody | 406 mm - 179 mm (16 in - 7 in) |
Stanowisko dowodzenia | 305 mm - 51 mm (12 in - 2 in) |
Pokład | 76 mm - 51 mm (3 in - 2 in) |
Uzbrojenie:
Początkowe | 4 działa 305 mm (12 in)/25 (45 t.) Mk. II (później Mk. IV) RBL (2x2); 6 dział 152 mm (6 in)/26 (89 cwt) Mk. IV RBL (6x1); 12 dział 6-funtowych (6 pdr) Hotchkiss QF (12x1); 8 dział 3-funtowych Hotchkiss (3 pdr) QF (8x1); 4 wyrzutnie torped 356 mm (14 in) |
Modernizacja w 1896 r. | 4 działa 305 mm (12 in)/25 (45 t.) Mk. IV RBL (2x2); 6 dział 152 mm (6 in) QF (6x1); 12 dział 6-funtowych (6 pdr) Hotchkiss QF (12x1); 8 dział 3-funtowych (3 pdr) Hotchkiss QF (8x1); 4 wyrzutnie torped 356 mm (14 in) |
Ludzie:
Załoga | 498 - 500 oficerów i marynarzy |
Projekt
HMS "COLLINGWOOD" został zaprojektowany jako oceaniczny okręt pancerny z artylerią główną umieszczoną w barbetach. Podczas projektowania nie był jeszcze uważany za prekursora całej klasy okrętów. Miał być jednorazową odpowiedzią na francuski typ "AMIRAL BAUDIN". Nathaniel Barnaby otrzymał parę propozycji od Admiralicji odnoszących się do tego jaki kształt miał przyjąć nowy okręt, jego początkowe projekty nie spotkały się jednak z akceptacją. Ostatecznie projekt bazował na typie "DEVASTATION", jednak z pewnymi modyfikacjami, wzorowanymi na francuskim typie "TERRIBLE". Główna polegała na umieszczeniu dział artylerii głównej w dwóch barbetach na dziobie i na rufie okrętu, umieszczonych stosunkowo wysoko ponad linią wody, bo o 3,05 m (10 ft) wyżej niż w typie "DEVASTATION". Zdecydowano się również zwiększyć długość okrętu o 7,62 m (25 ft).
Projekt zakładał zbudowanie okrętu o wyporności nie przekraczającej 10 000 t. i prędkości ok. 16 węzłów. Aby przy takiej wyporności uzyskać taką prędkość konstruktorzy zdecydowali się zaprojektować niską wolną burtę, co odbiło się na właściwościach morskich okrętu. Sam Barnaby był ostro krytykowany za projekt, głównie przez byłego Głównego Konstruktora, Sir Edwarda Reed'a. Zarzuty Reed'a dotyczyły głównie tego iż pas pancerny nie rozciągał się na dziób i rufę, a był skoncentrowany na śródokręciu. Narażało to według niego okręt na zatopienie poprzez ostrzał od dziobu lub rufy. Jednakże kształt kadłuba zaprojektowany przez Barnaby'ego mimo swoich niedoskonałości stał się w Royal Navy odniesieniem i wzorem do przyszłych projektów na wiele lat.
Konstrukcja
Kadłub
Wyporność projektowana HMS "COLLINGWOOD" wynosiła 9150 t., natomiast pełna 9500 t. Długość między pionami wynosiła 99,06 m (325 ft 0 in), szerokość 20,73 m (68 ft 0 in), natomiast zanurzenie liczyło 8,03 m (26 ft 4 in). Projekt bazował na konstrukcji HMS "DEVASTATION", jednak dodano centralny kompleks nadbudówek na których umieszczono artylerię pomocniczą, po raz pierwszy pogrupowaną w konkretne baterie.
Barnaby tak zaprojektował kadłub iż część dziobowa i rufowa okrętu była objętościowo stosunkowo niewielka w porównaniu do reszty wyporności kadłuba. Jednak jak wykazały testy przeprowadzone w 1884 r. polegające na zalaniu przedziałów dziobowych i rufowych, zanurzenie wzrosło jedynie o 0,44 m (17,5 in), oraz spowodowało nieznaczne jedynie zmniejszenie prędkości. Miało to również skutki uboczne - brak wyporności w części dziobowej powodował iż okręt zamiast wspinać się na fale wcinał się w nie, co powodowało iż był bardzo "mokry" na wzburzonym morzu. Ogólnie okręt miał niezbyt dobre właściwości żeglugowe, głównie przy złej pogodzie.
Uzbrojenie
Uzbrojenie początwkowo składało się z 4 dział 305 mm (12 in)/25 Mk. II RBL (2x2), 6 dział 152 mm (6 in) RBL (6x1), 12 dział 6-funtowych (6 pdr) QF Hotchkiss (12x1), 8 dział 3-funtowych (3 pdr) QF Hotchkiss (8x1) oraz 4 wyrzutni torped 356 mm (14 in). Działa 305 mm były umieszczone w dwudziałowych barbetach. Miały one długość 18,29 m (60 ft) i szerokość 13,72 m (45 ft) i miały gruszkowaty kształt. Były ochraniane od przodu i po bokach przez pochyły pancerz o grubości 292 mm (11,5 in), natomiast z tyłu pancerz miał grubość 254 mm (10 in). Działa mogły być ładowane jedynie w pozycji na dziób lub na rufę, oraz przy kącie podniesienia 13°. Podłoga w barbecie miała 76 mm (3 in). Same działa znajdowały się 6,71 m (22 ft) powyżej linii wodnej, co zapewniało komfort prowadzenia ognia. Ponieważ barbety były daleko odsunięte od siebie, nie było możliwości wyłączenia pojedynczym pociskiem całego ciężkiego uzbrojenia. Pancerny korytarz znajdujący się pomiędzy barbetą a cytadelą był osłaniany przez 305 mm pancerz. Odbywał się nim transport amunicji do dział.
4 maja 1886 r. w czasie prób uzbrojenia, jeszcze przed oddaniem do służby, jedno z dział 305 mm Mk. II eksplodowało, co spowodowało intensywne badania i dochodzenie przyczyn detonacji. W wyniku badań stwierdzono wadę konstrukcyjną w działach wersji Mk. II, które zostały wycofane z użytku. Zamiast nich zamontowano poprawioną, nieco cięższą wersję Mk. IV, wykonaną w całości ze stali.
Działa 152 mm były zamontowane w baterii na pokładzie górnym, po trzy na każdej burcie i były nieosłonięte oprócz 152 mm (6 in) ekranów na końcach baterii dla osłony przed ogniem flankowym. W 1896 r. działa 152 mm wymieniono na modele QF. Lekkie działa były umieszczone jeszcze wyżej, na spardeku.
Opancerzenie
Cytadela miała długość 42,67 m (140 ft) oraz wysokość 2,29 m (7,5 ft). Grubość pancerza burtowego cytadeli wynosiła 457 mm (18 in). Przegrody zamykające cytadelę miały grubość 406 mm (16 in). Pokład nad cytadelą miał grubość 76 mm (3 in). Stanowisko dowodzenia było chronione 305 mm (12 in) pancerzem. Pas burtowy sięgał poniżej linii wodnej na głębokość 1,52 m (5 ft), natomiast powyżej na wysokość 1,07 m (3,5 ft.). Grubość pancerza burtowego wynosiła 203 mm (8 in) natomiast grubość przegród zamykających pas burtowy na dziobie i na rufie wynosiła 178 mm (7 in). Pokład niższy miał grubość 64 mm (2,5 in). Przestrzeń pomiędzy pokładem głównym a dolnym, na burtach była wykorzystana na ładownie węglowe i magazyny. Stanowiły one dodatkową ochronę.
Napęd
HMS "COLLINGWOOD" został wyposażony w 2-cylindrową maszynę parową typu Humphreys IC oraz 12 kotłów cylindrycznych produkujących parę o ciśnieniu 100 psi. Po raz pierwszy kotły zostały przystosowane do forsownego trybu pracy, polegającego na wtłaczaniu powietrza do kotłów pod ciśnieniem, co zwiększało szybkość spalania paliwa jak również parametry pary, co przekładało się na wzrost mocy maszyn. Pozwalał on na chwilowe osiąganie wysokiego ciśnienia pary co powodowało wzrost mocy maszyny parowej. Projektowa prędkość wynosiła 15,5 węzła, przy forsownym trybie pracy maszyny osiągały moc 9573 ihp oraz prędkość 16,84 węzła, natomiast przy mocy 8369 ihp okręt osiągnął 16,6 węzła.
Służba
15.03.1880 | Okręt został zatwierdzony do budowy. |
12.07.1880 | Położenie stępki. |
22.11.1882 | Wodowanie. Nazwa okrętu nawiązywała do zastępcy admirała Nelsona w bitwie pod Trafalgarem, którym był Admiral Cuthbert Collingwood. Matką chrzestną okrętu została pani Louise Chatfield, której mężem był Captain-Superintendent w Pembroke Dockyard (stoczniowy nadzorca z ramienia Royal Navy) Captain Alfred Chatfield. |
04.05.1886 | Próby uzbrojenia zakończyły się detonacją jednego z dział 305 mm na okręcie. W wyniku tego zdarzenia zdecydowano się o wycofaniu z użytkowania dział w wersji Mk. II, wymieniając je na wersje Mk. IV. |
01.07.1887 | Ukończenie budowy. Koszt wyniósł 636 375 funtów (kadłub: 520 000 funtów, maszyny: 104 000 funtów). Okręt został wcielony do służby w Portsmouth z okazji Złotego Jubileuszu Królowej Wiktorii. |
08.1887 | Zaraz po wcieleniu do służby okręt został przeniesiony do rezerwy. Przez kolejne dwa lata jedynie na letnie manewry był przywracany chwilowo do służby. |
16.08.1889 | Okręt jest raportowany na manewrach w okolicach Irlandii. |
11.1890 | Okręt został skierowany do służby na Morzu Śródziemnym. |
03.07.1890 | Okręt jest raportowany na Malcie. |
29.07.1890 | Okręt jest raportowany na Malcie. |
09.03.1891 | Okręt dociera do Pireusu. |
13.03.1891 | Okręt opuszcza Pireus i kieruje się do Smyrna. |
04.08.1891 | Okręt dociera do Aleksandrii. |
10.08.1891 | Okręt jest raportowany w Aleksandrii. |
14.08.1891 | Okręt opuszcza Aleksandrię i kieruje się do Lemnos. |
17.08.1891 | Okręt jest raportowany w Lemnos. |
24.08.1891 | Okręt opuszcza Lemnos i kieruje się do Thaso. Dociera tam dzień później. |
03.09.1891 | Okręt opuszcza Thaso i kieruje się do Mitylene. |
17.09.1891 | Okręt jest raportowany w Marmarice |
15.03.1892 | Okręt jest raportowany w Aleksandrii. Pełni funkcję okrętu flagowego Rear Admiral Lord Walter Kerr. |
08.05.1892 | Okręt opuszcza Maltę i kieruje się do Salonik. |
17.07.1892 | Okręt dociera na Maltę płynąc z Pireusu. |
25.07.1892 | Okręt opuszcza Maltę i kieruje się do Neapolu i na Sycylję. |
13.08.1892 | Okręt dociera do Neapolu. |
08.12.1892 | Okręt jest raportowany na Malcie. |
21.01.1893 | Okręt dociera do Spithead. |
23.01.1893 | Okręt jest raportowany w Portsmouth. |
27.01.1893 | Okręt zostaje czasowo wycofany ze służby na czas przeglądu w doku. |
19.04.1893 | Okręt opuszcza Maltę i kieruje się do Nauplia. |
26.05.1895 | Okręt jest raportowany w Aleksandrii. |
1896 | Na okręcie przeprowadzono modyfikację uzbrojenia. |
03.1897 | Okręt po powrocie z Morza Śródziemnego został oddelegowany do służby strażniczej w Bantry. |
26.06.1897 | Okręt uczestniczy wraz z innymi okrętami Royal Navy w obchodach Diamentowego Jubileuszu Królowej Wiktorii. |
23.01.1899 | Kolizja z HMS "CURACOA" w Plymouth Sound. Krążownik odniósł rozległe uszkodzenia, natomiast pancernik wyszedł niemal bez szwanku. |
02.07.1900 | Okręt dociera do Plymouth płynąc z zatoki Bantry. |
05.07.1900 | Okręt opuszcza Plymouth i kieruje się do Torbay. |
07.07.1900 | Okręt przygotowuje się do letnich manewrów. |
01.03.1901 | Okręt jest raportowany w Portland. |
16.08.1902 | Rewia Koronacyjna w Spithead. |
06.1903 | Okręt został wycofany ze służby czynnej i przeniesiony do rezerwy. |
01.1905 | Okręt został przeniesiony do East Kyle. |
11.05.1909 | Okręt został sprzedany na złom do Hughes Bolckow, Dunston za 19 000 funtów. |
KOLEJNI DOWÓDCY (PRZYDZIAŁY)
04.07.1888 - 08.1888 | Captain Hugo L. Pearson (na czas manewrów) |
07.1889 - 08.1889 | Captain Robert H. Harris (na czas manewrów) |
07.11.1889 - 01.1893 | Captain Charles C. P. Fitzgerald |
28.01.1893 - 01.03.1896 | Captain Albert B. Jenkings |
01.03.1896 - 03.1897 | Captain William Marrack |
03.1897 - 08.1897 | Captain Anson Schomberg |
08.1897 - 10.1899 | Captain Henry C. Bigge |
28.10.1899 - 04.1900 | Captain Frederic William Fisher |
16.04.1900 - 04.1902 | Captain Leslie C. Stuart |
08.04.1902 - 24.06.1903 | Captain William Stokes Rees |
Źródła:
- Dawid Lyon, Rif Winfield (2004). The Sail & Steam Navy List. All the ships of the Royal Navy 1815 - 1889. Chatham Publishing.
- Chesneau, Roger; Kolesnik, Eugene M., eds. (1979). Conway's All the World's Fighting Ships 1860–1905. Greenwich: Conway Maritime Press.
- Wikipedia oraz inne strony internetowe.