Niszczyciel HMS "ALBATROSS" został zbudowany w stoczni John I. Thornycroft & Company, Chiswick, River Thames w ramach programu finansowego 1896–97 Naval Estimates. Był eksperymentalną jednostką która miała w założeniach osiągnąć 33 węzły, dlatego wraz z dwoma innymi jednostkami zbudowanymi w innych stoczniach stanowił oddzielną serię niszczycieli 32-33 węzłowych ("32-33 knotters").
Kraj: Wielka Brytania klasa: niszczyciele |
Specyfikacja
Nazwa okrętu | Stocznia | Położenie stępki | Wodowanie | Ukończenie budowy | Los okrętu |
ALBATROSS | Thornycroft DYd | 27.11.1896 | 19.07.1898 | ?.07.1900 | Złomowany w 1920 r. |
Dane taktyczno-techniczne
Wymiary:
Wyporność pełna | 490 t. (spotyka się również wartość 485 t.) |
Wyporność normalna | 430 t. (spotyka się również wartość 485 t.) |
Wypornośc lekka | 380 t. |
Długość całkowita | 70,94 m (232 ft 9 in) |
Długość na linii wodnej | 69,19 m (227 ft 0 in) |
Długość pomiędzy pionami | 68,73 m (225 ft 6 in) (spotyka się również wartość 68,58 m (225 ft 0 in)) |
Szerokość | 6,48 m (21 ft 3 in) |
Głębokość | 4,50 m (14 ft 9 in) |
Zanurzenie | od 2,11 m (6 ft 11 in) do 2,77 m (9 ft 1 in) |
Napęd:
Maszyny | Dwie maszyny parowe typu VTE; 4 kotły wodnorurkowe firmy Thornycroft; 2 śruby |
Moc indykowana | 7500 ihp |
Prędkość | 31,4 węzłów (kontraktowa 32 węzłów) |
Paliwo | od 47 t. do 95 t. węgla (później, w 1905 r. od 50 do 105 t.) |
Zasięg | 1545 mil morskich przy prędkości 11 węzłów |
Opancerzenie:
Brak |
Uzbrojenie:
Początkowe | 1 działo 76 mm (3 in) 12-funtowe (12 pdr) 12 cwt QF; 5 dział 57 mm (2,24 in) 6-funtowych (6 pdr) 8 cwt QF; 2 wyrzutnie torped 450 mm (17,72 in) |
Ludzie:
Załoga | 69 - 73 oficerów i marynarzy |
Projekt
W ramach programu rozbudowy floty 1896 - 1897 Programme Admiralicja zdecydowała o zbudowaniu trzech niszczycieli tzw. "specjal", które w ramach eksperymentu miały udowodnić możliwość zbudowania przez brytyjskie stocznie jednostek torpedowych o bezprecedensowej jak na tamte czasy prędkości 33 węzłów. Taka decyzja zapadła głównie za sprawą doniesień o próbach morskich francuskiego torpedowca "FORBEN", który w 1895 r. osiągnął ponad 31 węzłów. W rzeczywistości ten wynik okazał się jednostkowy i bliźniacze jednostki francuskiego torpedowca nie osiągnęły podobnych prędkości na próbach morskich. Jednakże Admiralicja była mocno zaniepokojona i zleciła stoczniom Thornycroft (HMS "ALBATROSS" - kontraktowa prędkość w tym wypadku wynosiła 32 węzły), Laird (HMS "EXPRESS") i Thomson (HMS "ARAB" - tu również kontraktowa prędkość wynosiła 32 węzły) zbudowanie niszczycieli, które mogłyby osiągnąć 32-33 węzły, a tym samym stanowiłyby odpowiedź na francuskie torpedowce. Założenia okazały się niestety zbyt ambitne. Żaden z tych trzech okrętów nie osiągnął zakładanej prędkości, większość czasu spędzając na próbach morskich w trakcie których konstruktorzy próbowali za pomocą kolejnych zmian konstrukcyjnych wycisnąć z maszyn i okrętów zakontraktowaną prędkość.
Okręty te konstrukcyjnie stanowiły powiększoną wersję niszczycieli 30-węzłowych, z niewielkimi różnicami charakterystycznymi dla każdej ze stoczni. Okręty posiadały taki sam zestaw uzbrojenia, jednak były większe, miały mocniejsze maszyny i przede wszystkim były kosztowniejsze od swoich wolniejszych braci.
30 sierpnia 1912 r. dokonano klasyfikacji niszczycieli. Jeżeli chodzi o serię 30-węzłową, to wydzielono 3 typy. Niszczyciele czterokominowe zaklasyfikowano do typu "B", trzykominowe do typu "C", natomiast dwukominowe do typu "D". Do typu "C" należał właśnie niszczyciel HMS "ALBATROSS".
Konstrukcja
Kadłub
Wyporność pełna okrętu liczyła 490 t. długość całkowita 70,94 m (232 ft 9 in), szerokość 6,48 m (21 ft 3 in) natomiast zanurzenie wynosiło od 2,11 m (6 ft 11 in) do 2,77 m (9 ft 1 in). Co do wymiarów, to w dostępnych mi źródłach występują niewielkie różnice. Są zawarte w tabeli danych taktyczno - technicznych. Kadłub okrętów był wykonany ze stali. Zastosowano układ trzykominowy, z tym że w porównaniu z większością trzykominowych niszczycieli 30-węzowych kominy na HMS "ALBATROSS" miały mniej więcej jednakową szerokość. Jak większość wczesnych niszczycieli miał zakryty dziób, ukształtowany na podobieństwo skorupy żółwia (ang. "turtleback"), miał on ułatwić omywanie kadłuba przez fale przy dużej prędkości. W części dziobowej znajdowało się odkryte stanowisko działa 12-funtowego, które w dużym stopniu było zintegrowane z niewielkim mostkiem (stanowiskiem dowodzenia). Powodowało to pewne problemy (głównie dlatego, iż dla wygody oficerowie używali platformy działa jako mostka, zamiast używac stanowiska pod nią) i w późniejszych, większych konstrukcjach odseparowano te dwa elementy. Za platformą działa 12-funtowego znajdował się maszt, natomiast wyrzutnie torpedowe znajdowały się za ostatnim kominem, blisko siebie.
Uzbrojenie
Okręty były uzbrojone 1 działo 76 mm (3 in) 12-funtowe (12 pdr) 12 cwt QF, 5 dział 57 mm (2,24 in) 6-funtowe (6 pdr) 8 cwt QF i 2 wyrzutnie torped 450 mm (17,72 in). Działo 12-funtowe znajdowało się na odsłoniętym stanowisku w części dziobowej. Dwa stanowiska szybkostrzelnych dział 6-funtowych znajdowały się zaraz za stanowiskiem dowodzenia, dwa kolejne na burtach na śródokręciu natomiast ostatnie z nich na rufie. Zarówno działo 12-funtowe jak i działa 6-funtowe były wyposażone w osłony przeciwodłamkowe, jednak mogły być one demontowane i często na zdjęciach nie są one uwidocznione.
Okręty były wyposażone w dwie wyrzutnie torped umieszczone na obrotowych pojedynczych stanowiskach,. Oba stanowiska znajdowały się w części rufowej, za kominami. Wyrzutnie torped w nomenklaturze brytyjskiej określane jako 18-calowe w rzeczywistości miały 17,72 cala, co dawało w przeliczeniu 450 mm.
Napęd
Okręty zostały wyposażone w dwie 4-cylindrowe maszyny parowe typu VTE (potrójnego rozprężania), umieszczone za kotłami, napędzające każda po jednej śrubie (czasami spotyka się również informację o trzech maszynach i trzech śrubach, jednak rysunki dostępne w źródłach temu przeczą). Maszyny te miały dwa cylindry niskiego ciśnienia, co generowało mniejsze drgania całego urządzenia. Parę zapewniały cztery kotły wyprodukowane przez Thornycroft, które były umieszczone w dwóch oddzielnych kotłowniach. Okręty posiadały trzy kominy, z których środkowy odprowadzał spaliny z dwóch kotłów. Kotły generowały parę o ciśnieniu 240 psi. Założenia kotraktowe obliczone na 33 węzły okazały się zbyt optymistyczne. Problemem okazała się technologia. W kotłach opalanych węglem wzrost parametrów pary był ograniczony przez zdolność (wydajność) człowieka do zasilania palnika pieca w paliwo, a ta była ograniczona. Tak więc, w przypadku palników węglowych, większa moc oznaczała więcej kotłów. Sytuacja radykalnie zmieniła się po przyjęciu paliwa olejowego, nie tylko dlatego, że ropa produkuje więcej ciepła na funt, ale ponieważ ilość paliwa podawanego do każdego kotła może wzrosnąć bez ograniczeń jakimi podlegały kotły opalane węglem. Według danych zawartych w "British Destroyer - From Earliest Days to the Second World War" HMS "ALBATROSS" podczas testów 1 marca 1900 r. przy 390 t. wyporności osiągnął 31,507 węzła przy 380.16 obrotach na minutę i mocy 7788 ihp w czasie 1 godziny i 55 minut. Średnio okręt osiągnął 31,483 węzła przy 7691 ihp. Był to najlepszy wynik jaki udało się osiągnąć.
W opracowaniu "Британские эсминцы. История эволюции. 1892—1953" również można znaleźć informacje na temat osiągów tego niszczyciela podczas prób. Według danych okręt przy mocy 7788 ihp i 380,16 obrotach na minutę osiągnął prędkość 31,552 węzła. Wyporność podczas testu wynosiła 382,7 t. Dane te pokrywają się w wiekszości z przytoczonymi wcześniej danymi.
Służba
27.11.1896 | Rozpoczęcie budowy okrętu w stoczni John I. Thornycroft & Company, Chiswick, River Thames pod numerem stoczniowym 318. |
19.07.1898 | Wodowanie okrętu. |
01.1900 | Okręt został dostarczony do Chatham Dockyard, gdzie został wyposażony i rozpoczął próby morskie. |
07.1900 | Ukończenie budowy okrętu. Koszt okrętu wyniósł 68 311 funtów. Okręt został wcielony do służby z przydziałem do Mediterranean Station. |
28.08.1901 | Okręt został zdjęty ze służby i poddany remontowi, natomiast jego załoga została przeniesiona na niszczyciel HMS "CHAMOIS", który zajął miejsce HMS "ALBATROSS" w składzie Mediterranea Fleet. |
02.1902 | Okręt zakończył remont i został skierowany na próby morskie.W owym czasie został przydzielony jako tender dla HMS "Pembroke", brzegowego ośrodka Royal Navy w Chatham. |
05.1902 | Okręt zakończył próby i został wysłany na Morze Śródziemne pod koniec maja, docierając na Maltę 9 czerwca. |
09.1902 | Wraz z innymi okrętami Mediterranean Fleet okręt odwiedził Nauplia. |
12.1905 | Okręt znajdował się w tamtym czasie w rezerwie. |
30.08.1912 | Dokonano klasyfikacji niszczycieli. Jeżeli chodzi o serię 30-węzłową, to wydzielono 3 typy. Niszczyciele czterokominowe zaklasyfikowano do typu "B", trzykominowe do typu "C", natomiast dwukominowe do typu "D". Do typu "C" należał właśnie niszczyciel HMS "ALBATROSS". Od 30 września 1913 r. na okrętach tego typu malowano literę "C" na kadłubie oraz na jednym z kominów. |
1913 | Okręt przydzielono do 7. Destroyer Flotilla, jako tender dla byłego krążownika HMS "LEANDER", który w tamtym czasie pełnił pełnił obowiązki okrętu - bazy dla niszczycieli. |
08.1914 | Flotylla została przeniesiona do River Humber po rozpoczęciu wojny. W trakcie wojny wraz z flotyllą uczestniczył w działaniach przeciwminowych i przeciwko okrętom podwodnym. Od 6 grudnia 1914 r. okręt nosił numer "D32", od 1 września 1915 r. numer "D44", natomiast od 1 stycznia 1918 r. numer "D02". |
1916 | Wraz z HMS "LEANDER" niszczyciel został przeniesiony do Scapa Flow. Ochraniał tam kotwicowisko przed okrętami podwodnymi przeciwnika. |
1919 | Okręt został zdjęty ze służby i umieszczony na liście okrętów do zbycia. |
07.06.1920 | Okręt został sprzedany dla J.W. Houston i złomowany w Montrose. |
Znani dowódcy (przydziały)
07.1900 - ? | Lieutenant in Command Hugh P. Buckle |
05.09.1900 - 13.10.1900 | Lieutenant & Commander Philip J. Stopford |
13.10.1900 - ? | Commander Frederic W. Dean |
24.02.1902 - 19.01.1904 | Commander Edwyn S. Alexander-Sinclair |
17.01.1904 (?) - 02.1905 | Commander Godfrey M. Paine |
22.02.1905 - 14.10.1905 | Commander Arthur K. Waistell |
14.10.1905 - 09.01.1906 | Lieutenant & Commander Harold V. Dundas |
10.01.1906 - 10.01.1908 | Lieutenant & Commander Claude L. Cumberlege |
01.02.1908 - 23.09.1909 | Lieutenant & Commander Hugh T. Prichard |
23.09.1909 - 05.1910 | Lieutenant & Commander Herbert M. Denny |
17.05.1910 - 13.05.1912 | Lieutenant & Commander Reginald T. Amedroz |
13.05.1912 - 09.1913 | Lieutenant-Commander Miles B. Birkett |
1913 - 11.10.1913 | Lieutenant & Commander Hugh T. England |
11.10.1913 - 20.11.1913 | Lieutenant-Commander (I) Gerald C. Dickens |
13.01.1914 - ? | Lieutenant-Commander Clive Phillipps-Wolley |
27.06.1914 - 03.12.1915 | Lieutenant in Command Ralph Neville |
28.04.1916 - 09.1917 | Lieutenant R.N.R. in Command John E. Haswell |
26.09.1917 - 19.02.1918 | Lieutenant R.N.R. in Command Fred Wissler |
19.02.1918 - 1919 | Lieutenant R.N.R. in Command William L. Pope |
Źródła:
- Chesneau, Roger; Kolesnik, Eugene M., eds. (1979). Conway's All the World's Fighting Ships 1860–1905. Greenwich: Conway Maritime Press.
- Norman Friedman (2009). British Destroyer - From Earliest Days to the Second World War. Seaforth Publishing
- Эдгар Дж.Марч. Британские эсминцы. История эволюции. 1892—1953. Часть 1. — "Галея Принт", 2012
- Wikipedia oraz inne strony internetowe.