Stocznia R.W. Hawthorn Leslie & Co., Hebburn-on-Tyne była jedną z pierwszych stoczni do której zwróciła się Admiralicja zamawiając kolejne niszczyciele w ramach programu rozbudowy floty 1898 - 1899 Naval Estimates. Zwrócono się do niej głównie dlatego, iż wcześniejsze niszczyciele 30-węzłowe zbudowane w tej stoczni, okręty typu "MERMAID" zostały bardzo pochlebne opinie.
| Kraj: Wielka Brytania klasa: niszczyciele |
Specyfikacja
| Nazwa okrętu | Stocznia | Położenie stępki | Wodowanie | Ukończenie budowy | Los okrętu |
| GREYHOUND | Hawthorn Leslie | 18.07.1899 | 06.10.1900 | ?.01.1902 | Złomowany w 1919 r. |
| RACEHORSE | Hawthorn Leslie | 23.10.1899 | 08.11.1900 | ?.03.1902 | Złomowany w 1920 r. |
| ROEBUCK | Hawthorn Leslie | 02.10.1899 | 04.01.1901 | ?.03.1902 | Złomowany w 1919 r. |
Dane taktyczno-techniczne
Wymiary:
| Wyporność pełna | 430 t. |
| Wyporność normalna | 385 t. |
| Długość całkowita | 65,38 m (214 ft 6 in) (spotyka się czasami wielkość 65,46 m (214 ft 9 in) |
| Długość pomiędzy pionami | 64,29 m (210 ft 11 in) (spotyka się czasami wielkość 64,01 m (210 ft 0 in) |
| Szerokość | 6,43 m (21 ft 1 in) (spotyka się czasami wielkość 6,40 m (21 ft 0 in) |
| Głębokość | 3,68 m (12 ft 1 in) |
| Zanurzenie | od 1,57 m (5 ft 2 in) do 1,85 m (6 ft 0¾ in) |
Napęd:
| Maszyny | Dwie maszyny parowe typu TE; 4 kotły wodnorurkowe firmy Yarrow; 2 śruby |
| Moc indykowana | 6100 ihp |
| Prędkość | 30 węzłów (kontraktowa 30 węzłów) |
| Paliwo | od 45 t. do 85 t. węgla |
| Zasięg | 1550 mil morskich przy prędkości 11 węzłów (spotyka się czasami wielkość1615 mil morskich przy 11 węzłach) |
Opancerzenie:
| Brak |
Uzbrojenie:
| Początkowe | 1 działo 76 mm (3 in) 12-funtowe (12 pdr) 12 cwt QF; 5 dział 57 mm (2,24 in) 6-funtowych (6 pdr) 8 cwt QF; 2 wyrzutnie torped 450 mm (17,72 in) |
Ludzie:
| Załoga | 63 oficerów i marynarzy |
Projekt
Oryginalnie program rozbudowy floty 1898 -1899 Programme nie obejmował niszczycieli, jednak w lipcu 1898 r. House of Commons zatwierdził program uzupełniający (1898 - 1899 Naval Estimates) obejmujący cztery pancerniki, cztery krążowniki i dwanaście niszczycieli. Początkowo program zakładał szybką budowę okrętów według powielonych planów wcześniejszych 30-węzłowców. Jednakże First Lord Sir George Goschen zasugerował, iż należy się skupić bardziej na silnej budowie strukturalnej okrętów niż na ich prędkości, preferując tym samym wcześniejsze konstrukcje niszczycieli 27-węzłowych. Według niego były to okręty rzadziej przebywające w doku z powodu awarii i nie ulegały im tak często jak niszczyciele 30-węzłowe. Jednak ostatecznie jego obawy zostały rozproszone, przekonano go iż konstrukcyjnie 30-węzłowce "dojrzały" już wystarczająco, iż można zaufać konstruktorom. Ostatecznie z listy przypisanych nazw z dnia 11 kwietnia 1899 r. budowniczymi kolejnych okrętów w 1898 - 1899 Naval Estimates zostały stocznie Hawthorn Leslie (trzy okręty), Palmers (trzy okręty), Fairfield (dwa okręty), Laird (dwa okręty), Doxford (jeden okręt) i Vickers (jeden okręt).
Zakwalifikowanie niszczyciela HMS "PETEREL" do programu rozbudowy floty 1897 – 1898 Naval Estimates również rodzi nieco kontrowersji. O ile sam niszczyciel (a raczej data rozpoczęcia jego budowy) jest odbierane przez wiele materiałów źródłowych jako przydział do 1897 – 1898 Naval Estimates, to jednak w momencie jego rozpoczęcia był on prywatną inwestycją stoczni, nie powstał na zamówienie Admiralicji. Przyporządkowanie go do tego, a nie innego planu rozbudowy floty podano za "Conway's All the World's Fighting Ships 1860–1905". W rzeczywistości powinien być zaliczony do 12 niszczycieli powstałych w ramach planu rozbudowy 1898 - 1899 Naval Estimates.
Stocznia R.W. Hawthorn Leslie & Co., Hebburn-on-Tyne swoimi poprzednimi niszczycielami 30-węzłowymi typu "MERMAID" wywarła bardzo pozytywne wrażenie na Admiralicji. Powszechnie uważano te niszczyciele jako jedne z najlepszych przedstawicieli serii 30-węzłowców. 30 marca 1899 r. zlecono więc zbudowanie kolejnych trzech okrętów, z zaleceniem wzorowania się na typie "MERMAID", jednak dopuszczając zmiany konstrukcyjne polepszające i tak dobre parametry konstrukcji. Zalecenia obejmowały również takie dostosowanie kotłów, aby można było je opalać zarówno węglem jak i ropą.
30 sierpnia 1912 r. dokonano klasyfikacji niszczycieli. Jeżeli chodzi o serię 30-węzłową, to wydzielono 3 typy. Niszczyciele czterokominowe zaklasyfikowano do typu "B", trzykominowe do typu "C", natomiast dwukominowe do typu "D". Do typu "C" należały właśnie niszczyciele typu "GREYHOUND".
Konstrukcja
Kadłub
Wyporność pełna okrętów liczyła 430 t. Długość całkowita wynosiła 65,38 m (214 ft 6 in), szerokość 6,43 m (21 ft 1 in) natomiast zanurzenie od 1,57 m (5 ft 2 in) do 1,85 m (6 ft 0¾ in). Istnieją spore rozbieżności co do wymiarów tych okrętów w danych żródłowych. Różnice podane są w tabeli danych taktyczno - technicznych. Kadłub okrętów był wykonany ze stali. Konstrukcyjnie te okręty bazowały na bardzo udanym typie "MERMAID",podobnie również charakteryzowały się zastosowaniem trzech kominów, z których środkowy był nieco szerszy od innych, gdyż odprowadzał spaliny z dwóch kotłów. Podobnie jak większość wczesnych niszczycieli miały zakryty dziób, ukształtowany na podobieństwo skorupy żółwia (ang. "turtleback"), miał on ułatwić omywanie kadłuba przez fale przy dużej prędkości. W części dziobowej znajdowało się odkryte stanowisko działa 12-funtowego, które w dużym stopniu było zintegrowane z niewielkim mostkiem (stanowiskiem dowodzenia). Powodowało to pewne problemy (głównie dlatego, iż dla wygody oficerowie używali platformy działa jako mostka, zamiast używac stanowiska pod nią) i w późniejszych, większych konstrukcjach odseparowano te dwa elementy.
Uzbrojenie
Okręty były uzbrojone 1 działo 76 mm (3 in) 12-funtowe (12 pdr) 12 cwt QF, 5 dział 57 mm (2,24 in) 6-funtowe (6 pdr) 8 cwt QF i 2 wyrzutnie torped 450 mm (17,72 in). Działo 12-funtowe znajdowało się na odsłoniętym stanowisku w części dziobowej. Dwa stanowiska szybkostrzelnych dział 6-funtowych znajdowały się zaraz za stanowiskiem dowodzenia, dwa kolejne na burtach na śródokręciu natomiast ostatnie z nich na rufie. Zarówno działo 12-funtowe jak i działa 6-funtowe były wyposażone w osłony przeciwodłamkowe, jednak mogły być one demontowane i często na zdjęciach nie są one uwidocznione.
Okręty były wyposażone w dwie wyrzutnie torped umieszczone na obrotowych pojedyńczych stanowiskach. Oba stanowiska znajdowały się w części rufowej, za kominami. Wyrzutnie torped w nomenklaturze brytyjskiej określane jako 18-calowe w rzeczywistości miały 17,72 cala, co dawało w przeliczeniu 450 mm.
Napęd
Okręty zostały wyposażone w dwie 4-cylindrowe maszyny parowe typu TE (potrójnego rozprężania). Maszyny te miały dwa cylindry niskiego ciśnienia, co generowało mniejsze drgania całego urządzenia. Parę zapewniały cztery kotły wyprodukowane przez Yarrow, które były umieszczone w dwóch oddzielnych kotłowniach. Dwa środkowe kotły odprowadzały spaliny przez jeden, nieco szerszy komin. Zgodnie z zaleceniami Admiralicji były przystosowane do opalania zarówno ropą jak i węglem.
W opracowaniu "Британские эсминцы. История эволюции. 1892—1953"można znaleźć informacje na temat osiągów tych niszczycieli podczas prób. HMS "GREYHOUND" osiągnął przy mocy 6141 ihp i 398,6 obrotach na minutę prędkość 30,330 węzła, HMS "RACEHORSE" przy 399,9 obrotach na minutę i mocy 6105 ihp osiągnął prędkość 30,346 węzła, natomiast HMS "ROEBUCK" osiągnął tą sama prędkość przy 6537 ihp i 396,9 obrotach na minutę.
Służba
HMS Greyhound
| 30.03.1899 | Zatwierdzenie okrętów do budowy. |
| 11.04.1899 | Zatwierdzenie nazw dla okrętów. |
| 18.07.1899 | Położenie stępki okrętu w stoczni R.W. Hawthorn Leslie and Company, Hebburn-on-Tyne pod numerem stoczniowym 377. |
| 06.10.1900 | Wodowanie okrętu. |
| 01.1902 | Ukończenie budowy okrętu. Koszt okrętu wyniósł 61 066 funtów. Po zakończeniu budowy okręt wcielono do East Coast Flotilla, Channel Fleet. |
| 05.1902 | Załoga niszczyciela została przeniesiona na bliźniaczy HMS "ROEBUCK". |
| 30.08.1912 | Dokonano klasyfikacji niszczycieli. Jeżeli chodzi o serię 30-węzłową, to wydzielono 3 typy. Niszczyciele czterokominowe zaklasyfikowano do typu "B", trzykominowe do typu "C", natomiast dwukominowe do typu "D". Do typu "C" należały właśnie niszczyciele typu "GREYHOUND". Od 30 września 1913 r. na okrętach tego typu malowano literę "C" na kadłubie oraz na jednym z kominów. |
| 1913 | Okręt został przydzielony do 6. Destroyer Flotilla, jako tender dla okrętu - bazy, byłego krążownika HMS "ATTENTIVE" z bazą w Dover. W czasie wojny wraz z flotyllą uczestniczył głównie w patrolach przeciwko okrętom podwodnym i przeciwminowych na obszarze Dover Barrage. Od 6 grudnia 1914 r. okręt nosił numer "P01", od 1 września 1915 r. numer "D59", od 1 stycznia 1918 r. "D44", natomiast od 13 września 1918 r. numer "H43". |
| 22.08.1915 - 19.11.1915 | W tym okresie okręt wraz z HMS "MERMAID" i HMS "RACEHORSE" uczestniczył w operacjach przeciwko okrętom podwodnym przy wybrzeżach Belgii. |
| 11.1916 | Okręt został przeniesiony do 7. Destroyer Flotilla z bazą w Humber. Zadania tej flotylli również polegały głównie na patrolowaniu obszaru wschodniego wybrzeża Anglii. |
| 11.1918 | Okręt po zakończeniu działań wojennych został zdjęty ze służby i oczekiwał na dalszy los w rezerwie. |
| 10.06.1919 | Okręt został sprzedany dla Clarkeson, Whitby z przeznaczeniem na złom. |
Znani dowódcy (przydziały)
| 26.02.1902 - 07.05.1902 | Commander Marcus R. Hill |
| 18.03.1902 - 07.05.1902 | Lieutenant John C. Hamilton |
| 21.07.1903 - 18.08.1903 | Commander John F. E. Green |
| 10.12.1903 - ? | Lieutenant Bernard J. H. Ward |
| 10.01.1904 - 15.09.1904 | Commander Wilmot S. Nicholson |
| 03.01.1905 - 23.05.1905 | Lieutenant & Commander V. E. B. Phillimore |
| 23.05.1905 - 01.01.1906 | Lieutenant-Commander Frederick H. Hallowes |
| 01.01.1906 - 28.05.1906 | Commander V. E. B. Phillimore |
| 28.05.1906 - 11.09.1906 | Lieutenant & Commander Denis G. Thynne |
| 05.02.1907 - 17.12.1907 | Lieutenant & Commander Herbert R. Stokes |
| 17.12.1907 - 28.04.1910 | Lieutenant & Commander Evelyn L. Beridge Boothby |
| 30.04.1910 - 15.08.1910 | Lieutenant & Commander Maurice B. R. Blackwood |
| 15.08.1910 - 20.02.1911 | Lieutenant & Commander Thomas G. Carter |
| 02.11.1911 - 21.10.1912 | Lieutenant & Commander John P. Gibbs |
| 21.10.1912 - 17.01.1914 | Lieutenant & Commander Cyril P. Franklin |
| 17.01.1914 - 06.09.1914 | Lieutenant-Commander Lawrence D'O. Bignell |
| 06.09.1914 - 14.01.1915 | Lieutenant-Commander William C. Castle |
| 10.02.1915 - 04.10.1916 | Lieutenant in Command Edward P. U. Pender |
| 22.11.1915 - 15.09.1916 | Lieutenant in Command Frederic T. Peters |
| 07.09.1916 - 10.10.1916 | Lieutenant R.N.R. in Command Ronald C. Glazebrook |
| 14.10.1916 - 31.01.1917 | Lieutenant R.N.R. in Command Arthur P. Melsom |
| 10.03.1917 - ? | Lieutenant R.N.R. in Command William Devlin |
HMS Racehorse
| 30.03.1899 | Zatwierdzenie okrętów do budowy. |
| 11.04.1899 | Zatwierdzenie nazw dla okrętów. |
| 23.10.1899 | Położenie stępki okrętu w stoczni R.W. Hawthorn Leslie and Company, Hebburn-on-Tyne. |
| 08.11.1900 | Wodowanie okrętu. |
| 03.1902 | Ukończenie budowy okrętu. Po zakończeniu budowy okręt wcielono do East Coast Flotilla, Channel Fleet. |
| 05.1902 | Na niszczyciel została przeniesiona załoga z niszczyciela HMS "MERMAID". Okręt został wcielony do służby w Chatham z przydziałem do Medway Instructional Flotilla. |
| 16.08.1902 | Okręt wziął udział w Rewii Floty z okazji koronacji Króla Edwarda VII. |
| 1909 | Okręt został przydzielony do 2. Destroyer Flotilla. |
| 30.08.1912 | Dokonano klasyfikacji niszczycieli. Jeżeli chodzi o serię 30-węzłową, to wydzielono 3 typy. Niszczyciele czterokominowe zaklasyfikowano do typu "B", trzykominowe do typu "C", natomiast dwukominowe do typu "D". Do typu "C" należały właśnie niszczyciele typu "GREYHOUND". Od 30 września 1913 r. na okrętach tego typu malowano literę "C" na kadłubie oraz na jednym z kominów. |
| 1913 | Okręt został przydzielony do 6. Destroyer Flotilla, jako tender dla okrętu - bazy, byłego krążownika HMS "ATTENTIVE" z bazą w Dover. W czasie wojny wraz z flotyllą uczestniczył głównie w patrolach przeciwko okrętom podwodnym i przeciwminowych na obszarze Dover Barrage. Od 6 grudnia 1914 r. okręt nosił numer "P15", od 1 września 1915 r. numer "D66", natomiast od 1 stycznia 1918 r. "D71". |
| 28.10.1914 | Okręt uczestniczył w operacjach przeciwko okrętom podwodnym przy wybrzeżach Belgii. |
| 22.08.1915 - 19.11.1915 | W tym okresie okręt wraz z HMS "MERMAID" i HMS "RACEHORSE" uczestniczył w operacjach przeciwko okrętom podwodnym przy wybrzeżach Belgii. |
| 1919 | Okręt po zakończeniu działań wojennych został zdjęty ze służby i oczekiwał na dalszy los w rezerwie. |
| 23.03.1920 | Okręt został sprzedany dla M Yates i złomowany w Milford Haven. |
Znani dowódcy (przydziały)
| 08.05.1902 - 16.07.1902 | Commander John F. E. Green |
| 19.06.1903 - 1904 | Commander Charles F. Corbett |
| 1904 - 27.08.1904 | Lieutenant & Commander John Kiddle |
| 03.01.1905 - 01.04.1905 | Commander Arthur H. Oldham |
| 01.04.1905 - 01.01.1906 | Lieutenant & Commander Rupert S. Gwatkin-Williams |
| 01.01.1906 - 16.10.1906 | Lieutenant in Command Frank F. Rose |
| 16.10.1906 - 11.1909 | Lieutenant & Commander Hugh D. Marryat |
| 11.1909 - 24.01.1910 | Lieutenant & Commander George B. Hartford |
| 24.01.1910 - 03.04.1910 | Lieutenant & Commander George H. Knowles |
| 14.06.1910 - 14.08.1910 | Lieutenant & Commander Frederic B. Coppin |
| 15.08.1910 - 25.03.1911 | Lieutenant & Commander Cyril Callaghan |
| 25.03.1911 - 11.1911 | Lieutenant & Commander Edmund A. T. de P. de la Poer |
| 20.02.1912 - 13.12.1914 | Lieutenant in Command Edward P. U. Pender |
| 27.02.1915 - 24.03.1915 | Lieutenant in Command Walter O. H. Lambert |
| 24.03.1915 - 19.09.1916 | Lieutenant in Command Guy L. Warren |
| 04.10.1916 - 30.04.1918 | Lieutenant R.N.R. in Command Harry Welch |
| 08.11.1918 - ? | Lieutenant R.N.R. in Command Ernest W. R. Avery |
HMS Roebuck
| 30.03.1899 | Zatwierdzenie okrętu do budowy. |
| 11.04.1899 | Zatwierdzenie nazw dla okrętów. |
| 02.10.1899 | Położenie stępki okrętu w stoczni R.W. Hawthorn Leslie and Company, Hebburn-on-Tyne. |
| 04.01.1901 | Wodowanie okrętu. |
| 18.09.1901 | Okręt przybył do Chatham Dockyard gdzie rozpoczęto proces doposażania okrętu. |
| 03.1902 | Ukończenie budowy okrętu. Po zakończeniu budowy okręt wcielono do East Coast Flotilla, Channel Fleet. |
| 05.1902 | Na niszczyciel została przeniesiona załoga z bliźniaczego niszczyciela HMS "GREYHOUND". Okręt został wcielony do służby w Chatham z przydziałem do Medway Instructional Flotilla. |
| 16.08.1902 | Okręt wziął udział w Rewii Floty z okazji koronacji Króla Edwarda VII. |
| 1910 | Okręt został przydzielony do 4. Destroyer Flotilla z bazą w Portsmouth. |
| 30.08.1912 | Dokonano klasyfikacji niszczycieli. Jeżeli chodzi o serię 30-węzłową, to wydzielono 3 typy. Niszczyciele czterokominowe zaklasyfikowano do typu "B", trzykominowe do typu "C", natomiast dwukominowe do typu "D". Do typu "C" należały właśnie niszczyciele typu "GREYHOUND". Od 30 września 1913 r. na okrętach tego typu malowano literę "C" na kadłubie oraz na jednym z kominów. |
| 1913 | Okręt został przydzielony do Portsmouth Local Defence Flotilla jako tender dla HMS "POMONE". Od 6 grudnia 1914 r. okręt nosił numer "D53", od 1 września 1915 r. numer "D67", natomiast od 1 stycznia 1918 r. "D72". |
| 1914 | Po rozpoczęciu wojny okręt został przydzielony do zadań szkoleniowych dla kadetów. Okręt znajdował się pod rozkazami Commander-in-Chief, Portsmouth natomiast szkolenie kadetów odbywało się w Dartmouth. |
| 12.1918 | Okręt został zdjęty ze służby i oczekiwał na dalszy los w rezerwie. |
| 1919 | Okręt został złomowany w Portsmouth Dockyard. |
Znani dowódcy (przydziały)
| 08.05.1902 - 06.11.1903 | Commander Marcus R. Hill |
| 06.11.1903 - 08.03.1904 | Lieutenant & Commander Colin K. MacLean |
| 21.03.1904 - 15.09.1904 | Lieutenant & Commander Rupert S. Gwatkin-Williams |
| 03.01.1905 - 23.05.1905 | Lieutenant in Command Frank F. Rose |
| 23.05.1905 - 01.08.1905 | Lieutenant-Commander Arthur S. Chambers |
| 01.08.1905 - 01.01.1906 | Lieutenant & Commander Bernard J. H. Ward |
| 01.01.1906 - 28.05.1906 | Lieutenant & Commander Stanley V. Ellis |
| 28.05.1906 - 29.09.1908 | Lieutenant & Commander Walter L. Allen |
| 29.09.1908 - 17.06.1909 | Commander John G. de O. Coke |
| 17.06.1909 - 19.10.1909 | Commander Edmond J. G. Mackinnon |
| 19.10.1909 - 15.08.1910 | Lieutenant in Command John Fawcett |
| 15.08.1910 - 16.12.1910 | Lieutenant Andrew B. Cunningham |
| 03.05.1911 - 03.05.1913 | Lieutenant & Commander Clive N. Rolfe |
| 03.05.1913 - 04.11.1914 | Lieutenant in Command Reginald W. Blake |
| 04.11.1914 - 14.11.1914 | Lieutenant-Commander Claude H. Woodward |
| 14.11.1914 - 17.08.1915 | Lieutenant in Command Gerald H. Thomson |
| 14.03.1916 - 01.06.1916 | Lieutenant R.N.R. in Command James G. P. Bisset |
| 23.08.1918 - 22.06.1919 | Lieutenant-Commander R.N.R. George ff. H. Lloyd |
Źródła:
- Chesneau, Roger; Kolesnik, Eugene M., eds. (1979). Conway's All the World's Fighting Ships 1860–1905. Greenwich: Conway Maritime Press.
- Norman Friedman (2009). British Destroyer - From Earliest Days to the Second World War. Seaforth Publishing
- Эдгар Дж.Марч. Британские эсминцы. История эволюции. 1892—1953. Часть 1. — "Галея Принт", 2012
- Wikipedia oraz inne strony internetowe.