Stocznia John I. Thornycroft and Company, Chiswick, River Thames zbudowała niszczyciel HMS "STAG" w ramach programu rozbudowy floty 1897-1898 Naval Estimates. Należał on do serii 30-węzłowych niszczycieli i stanowił kontynuację konstrukcji typu "COQUETTE", jednak dosyć mocno przeprojektowano konstrukcję pod kontem kształtu kadłuba, tak aby wyeliminować niedociągnięcia poprzednich okrętów i poprawić osiągi.
Kraj: Wielka Brytania klasa: niszczyciele |
Specyfikacja
Nazwa okrętu | Stocznia | Położenie stępki | Wodowanie | Ukończenie budowy | Los okrętu |
COQUETTE | Thornycroft | 16.04.1898 | 18.11.1899 | ?.09.1900 | Złomowany w 1921 r. |
Dane taktyczno-techniczne
Wymiary:
Wyporność pełna | 370,6 t. (spotyka się również wartość 365 t.) |
Wyporność normalna | 354 t. (spotyka się również wartość 320 t.) |
Długość całkowita | 64,01 m (210 ft 0 in) |
Długość pomiędzy pionami | 63,40 m (208 ft 0 in) |
Szerokość | 6,02 m (19 ft 9 in) |
Głębokość | 3,81 m (12 ft 6 in) |
Zanurzenie | 2,29 m (7 ft 6 in) |
Napęd:
Maszyny | Dwie maszyny parowe typu TE; 4 kotły wodnorurkowe firmy Thornycroft; 2 śruby |
Moc indykowana | 5800 ihp |
Prędkość | 30 węzłów (kontraktowa 30 węzłów) |
Paliwo | od 40 t. do 80 t. węgla |
Zasięg | 1310 mil morskich przy prędkości 11 węzłów |
Opancerzenie:
Brak |
Uzbrojenie:
Początkowe | 1 działo 76 mm (3 in) 12-funtowe (12 pdr) 12 cwt QF; 5 dział 57 mm (2,24 in) 6-funtowych (6 pdr) 8 cwt QF; 2 wyrzutnie torped 450 mm (17,72 in) |
Ludzie:
Załoga | 63 oficerów i marynarzy |
Projekt
Niszczyciel HMS "STAG" został zbudowany w stoczni John I. Thornycroft and Company, Chiswick, River Thames w ramach 1897 – 1898 Naval Estimates. Stanowił kontynuację wcześniejszych niszczycieli typu "COQUETTE". Przeprojektowano nieco kadłub okrętu, okręty miały nieco większą wyporność i inne wymiary kadłuba. Wsztskie te zmiany przyczyniły się do tego, iż okręty te lepiej zachowywały się na morzu przy większych prędkościach, jednocześnie poprawiła się ich manewrowość.
30 sierpnia 1912 r. dokonano klasyfikacji niszczycieli. Jeżeli chodzi o serię 30-węzłową, to wydzielono 3 typy. Niszczyciele czterokominowe zaklasyfikowano do typu "B", trzykominowe do typu "C", natomiast dwukominowe do typu "D". Do typu "D" należał właśnie niszczyciel HMS "STAG".
Konstrukcja
Kadłub
HMS "STAG" miał wyporność pełną wynoszącą 370,6 t. Długość całkowita wynosiła 64,01 m (210 ft 0 in), szerokość 6,02 m (19 ft 9 in) natomiast zanurzenie 2,29 m (7 ft 6 in). W porównaniu do wcześniejszych 30-węzłowców z tej stoczni, niszczycieli typu "COQUETTE" okręty te miały nieco "pełniejsze" kształty. Były szerszy i głębiej zanurzone, przy nieco mniejszej długości. Spowodowało to zmianę wyporności, głównie pełnej (okręt zabierał więcej zapasów i był przyjaźniejszy dla załogi). Jeżeli chodzi o dane śródłowe na temat wyporności istnieją spore rozbieżności na ten temat. "Conway" podaje 320 t wyporności lekkiej i 365 pełnej, natomiast "British Destroyer - From Earliest Days to the Second World War" podaje 354 t. wyporności normalnej i 370,6 t. pełnej.
Kadłub okrętów był wykonany ze stali. Okręty te, podobnie jak wcześniejsze konstrukcje tej stoczni charakteryzowały się zastosowaniem dwóch kominów. Każdy z kominów odprowadzał spaliny z dwóch kotłów. Podobnie jak większość wczesnych niszczycieli miały zakryty dziób, ukształtowany na podobieństwo skorupy żółwia (ang. "turtleback"), miał on ułatwić omywanie kadłuba przez fale przy dużej prędkości. W części dziobowej znajdowało się odkryte stanowisko działa 12-funtowego, które w dużym stopniu było zintegrowane z niewielkim mostkiem (stanowiskiem dowodzenia). Powodowało to pewne problemy (głównie dlatego, iż dla wygody oficerowie używali platformy działa jako mostka, zamiast używac stanowiska pod nią) i w późniejszych, większych konstrukcjach odseparowano te dwa elementy.
Uzbrojenie
Okręty były uzbrojone 1 działo 76 mm (3 in) 12-funtowe (12 pdr) 12 cwt QF, 5 dział 57 mm (2,24 in) 6-funtowe (6 pdr) 8 cwt QF i 2 wyrzutnie torped 450 mm (17,72 in). Działo 12-funtowe znajdowało się na odsłoniętym stanowisku w części dziobowej. Dwa stanowiska szybkostrzelnych dział 6-funtowych znajdowały się zaraz za stanowiskiem dowodzenia, dwa kolejne na burtach na śródokręciu natomiast ostatnie z nich na rufie. Zarówno działo 12-funtowe jak i działa 6-funtowe były wyposażone w osłony przeciwodłamkowe, jednak mogły być one demontowane i często na zdjęciach nie są one uwidocznione.
Okręty były wyposażone w dwie wyrzutnie torped umieszczone na obrotowych pojedyńczych stanowiskach. Oba stanowiska znajdowały się w części rufowej, za kominami. Wyrzutnie torped w nomenklaturze brytyjskiej określane jako 18-calowe w rzeczywistości miały 17,72 cala, co dawało w przeliczeniu 450 mm.
Napęd
Okręty te, podobnie jak w innych typach niszczycieli z tej stoczni, zostały wyposażone w dwie 4-cylindrowe maszyny parowe typu TE (potrójnego rozprężania) o 100 ihp silniejsze niż przy niszczycielach wcześniejszego typu "COQUETTE". Maszyny te miały dwa cylindry niskiego ciśnienia, co generowało mniejsze drgania całego urządzenia. Parę zapewniały cztery kotły wyprodukowane przez Thornycroft umieszczone w dwóch oddzielnych kotłowniach. Okręty posiadały dwa kominy, każdy z kominów odprowadzał spaliny z dwóch kotłów.
W opracowaniu "Британские эсминцы. История эволюции. 1892—1953" można znaleźć informacje na temat osiągów tego niszczyciela podczas prób. Osiągnął przy mocy 5559 ihp prędkość 31,515 węzła przy 368,4 obrotach na minutę. Stanowiło to znakomity wynik, dowodzący poprawności wprowadzonych w konstrukcji kadłuba zmian.
Służba
16.04.1898 | Położenie stępki okrętu w stoczni John I. Thornycroft and Company, Chiswick, River Thames pod numerem stoczniowym 324. |
18.11.1899 | Wodowanie okrętu. |
09.1900 | Ukończenie budowy okrętu. |
25.02.1902 | Okręt został przydzielony do Chatham Instructional Flotilla. |
05.1902 | Załoga niszczyciela została przekazana na nieszczyciel HMS "STURGEON". |
02.09.1902 | Okręt został wcielony do służby z przydziałem na Morze Śródziemne. Po dotarciu na miejsce okręt został przeniesiony do Fleet Reserve na Malcie. Okręt pozostawał tam aż do 1913 r. |
30.08.1912 | 30 sierpnia 1912 r. dokonano klasyfikacji niszczycieli. Jeżeli chodzi o serię 30-węzłową, to wydzielono 3 typy. Niszczyciele czterokominowe zaklasyfikowano do typu "B", trzykominowe do typu "C", natomiast dwukominowe do typu "D". Do tego ostatniego typu należały właśnie wszystkie 30-węzłowce ze stoczni Thornycroft oraz zdobyczny niszczyciel "TAKU". Po 30 września 1913 r. wszystkie niszczyciele typu "D" oznaczono taką właśnie literą namalowaną na kadłubie. |
1913 | Po powrocie do Wielkiej Brytanii okręt został włączony do składu 8. Destroyer Flotilla w Sheerness, jako tender dla okrętu - bazy niszczycieli HMS "TYNE". |
08.1914 | W momencie rozpoczęcia wojny flotylla została przeniesiona do River Tyne. Zajmowała się zadaniami patrolowymi, przeciwminowymi i przeciwko okrętom podwodnym. Od 6 grudnia 1914 r. okręt nosił numer "P34", od 1 września 1915 r. numer "D43", natomiast od 1 stycznia 1918 r. numer D78". |
25.09.1914 | Podczas patrolu na obszarze Isle of May, Firth of Forth okręt wyminął dwie torpedy wystrzelone przez niezidentyfikowany okręt podwodny. |
11.1917 | Okręt został przydzielony do Irish Sea Hunting Flotilla, wypełniając nadal zadania patrolowe. |
1919 | Okręt został zdjęty ze służby i umieszczony na liście okrętów do zbycia. |
17.05.1921 | Okręt został sprzedany dla Thos W Ward, Sheffield i złomowany w Grays, Essex, Thames Estuary. |
Znani dowódcy (przydziały)
13.09.1900 - 16.11.1900 | Lieutenant & Commander Guy de L. O. Johnson |
14.02.1902 - 18.03.1902 | Lieutenant & Commander Basil A. Austen |
18.03.1902 - 07.05.1902 | Lieutenant & Commander John M. D. E. Warren |
02.09.1902 - 1902 | Lieutenant in Command Douglas E. R. Brownrigg |
01.11.1902 - ? | Lieutenant & Commander Stanley V. Ellis |
28.10.1904 - 14.10.1905 | Lieutenant & Commander Harold V. Dundas |
14.10.1905 - 06.06.1906 | Commander Arthur K. Waistell |
04.06.1906 (?) - 05.10.1908 | Lieutenant & Commander Hubert H. de Burgh |
05.10.1908 - 02.1911 | Lieutenant & Commander The Hon. Edward B. S. Bingham |
11.02.1911 - 11.03.1913 | Lieutenant & Commander Frederic B. Coppin |
11.03.1913 - 01.04.1913 | Lieutenant-Commander George F. A. Mulock |
16.06.1913 - 15.12.1913 | Lieutenant & Commander Clive N. Rolfe |
12.1913 - 01.1914 | Lieutenant & Commander Arthur G. Tippet |
03.02.1914 - 16.11.1915 | Lieutenant in Command Cosmo M. Graham |
16.11.1915 - 14.07.1917 | Acting Lieutenant-Commander R.N.R. Robert L. Alexander |
14.07.1917 - ? | Lieutenant R.N.R. in Command Cecil R. Treweek |
Źródła:
- Chesneau, Roger; Kolesnik, Eugene M., eds. (1979). Conway's All the World's Fighting Ships 1860–1905. Greenwich: Conway Maritime Press.
- Norman Friedman (2009). British Destroyer - From Earliest Days to the Second World War. Seaforth Publishing
- Эдгар Дж.Марч. Британские эсминцы. История эволюции. 1892—1953. Часть 1. — "Галея Принт", 2012
- Wikipedia oraz inne strony internetowe.