W ramach programu 1897 – 1898 Naval Estimates dla Royal Navy zbudowano kolejne niszczyciele serii 30-węzłowej. Stocznia Fairfield Shipbuilding and Engineering Company, Govan, Glasgow była jednym z beneficjentów tego programu, oddając do służby niszczyciel HMS "LEVEN".
Kraj: Wielka Brytania klasa: niszczyciele |
Specyfikacja
Nazwa okrętu | Stocznia | Położenie stępki | Wodowanie | Ukończenie budowy | Los okrętu |
LEVEN | Fairfields, Govan | 24.01.1898 | 28.06.1898 | ?.07.1899 | Złomowany w 1920 r. |
Dane taktyczno-techniczne
Wymiary:
Wyporność pełna | 420 t. |
Wyporność normalna | 370 t. |
Długość całkowita | 65,68 m (215 ft 6 in) |
Długość pomiędzy pionami | 63,93 m (209 ft 9 in) |
Szerokość | 6,40 m (21 ft 0 in) |
Głębokość | 3,71 m (12 ft 2 in) |
Zanurzenie | 2,49 m (8 ft 2 in) |
Napęd:
Maszyny | Dwie maszyny parowe typu TE; 4 kotły wodnorurkowe firmy Thornycroft; 2 śruby |
Moc indykowana | 6300 ihp |
Prędkość | 30 węzłów (kontraktowa 30 węzłów) |
Paliwo | od 45 t. do 85 t. węgla |
Zasięg | 1440 mil morskich przy prędkości 11 węzłów |
Opancerzenie:
Brak |
Uzbrojenie:
Początkowe | 1 działo 76 mm (3 in) 12-funtowe (12 pdr) 12 cwt QF; 5 dział 57 mm (2,24 in) 6-funtowych (6 pdr) 8 cwt QF; 2 wyrzutnie torped 450 mm (17,72 in) |
Ludzie:
Załoga | 63 oficerów i marynarzy |
Projekt
Stocznia Fairfield Shipbuilding and Engineering Company, Govan, Glasgow była koleją stocznią do której zwróciła się Admiralicja w sprawie budowy kolejnych niszczycieli serii 30-węzłowej. Wcześniejsze niszczyciele tej stoczni, typu "GIPSY" były dosyć udane, więc wzięto je jako wzór przy projektowaniu kolejnej jednostki. W planie 1897 – 1898 Naval Estimates Admiralicja zaplanowała zbudowanie jedynie 6 niszczycieli, z czego w stoczni Fairfield zaplanowano zbudowanie jednego okrętu. Generalnie HMS "LEVEN" był niemal identyczny jak niszczyciele typu "GIPSY", jednka niewielkie zmiany konstrukcyjne spowodowały niewielki wzrost wyporności.
30 sierpnia 1912 r. dokonano klasyfikacji niszczycieli. Jeżeli chodzi o serię 30-węzłową, to wydzielono 3 typy. Niszczyciele czterokominowe zaklasyfikowano do typu "B", trzykominowe do typu "C", natomiast dwukominowe do typu "D". Do typu "C" należał właśnie niszczyciel HMS "LEVEN".
Konstrukcja
Kadłub
Okręt miał wyporność pełną wynoszącą 420 t., o 20 t. większą niż w typie "GIPSY". Pozostałe wymiary wg. dostępnych źródeł się nie zmieniły. Długość całkowita wynosiła 65,68 m (215 ft 6 in), szerokość 6,40 m (21 ft 0 in) natomiast zanurzenie 2,49 m (8 ft 2 in). Kadłub okrętu był wykonany ze stali. Konstrukcyjnie ten okręt w dużym stopniu bazował na 30-węzłowym typie "GIPSY". Charakteryzował się również zastosowaniem trzech kominów. Środkowy komin był nieco szerszy od innych, gdyż odprowadzał spaliny z dwóch kotłów. Podobnie jak większość wczesnych niszczycieli miały zakryty dziób, ukształtowany na podobieństwo skorupy żółwia (ang. "turtleback"), miał on ułatwić omywanie kadłuba przez fale przy dużej prędkości. W części dziobowej znajdowało się odkryte stanowisko działa 12-funtowego, które w dużym stopniu było zintegrowane z niewielkim mostkiem (stanowiskiem dowodzenia). Powodowało to pewne problemy (głównie dlatego, iż dla wygody oficerowie używali platformy działa jako mostka, zamiast używac stanowiska pod nią) i w późniejszych, większych konstrukcjach odseparowano te dwa elementy.
Uzbrojenie
Okręty były uzbrojone 1 działo 76 mm (3 in) 12-funtowe (12 pdr) 12 cwt QF, 5 dział 57 mm (2,24 in) 6-funtowe (6 pdr) 8 cwt QF i 2 wyrzutnie torped 450 mm (17,72 in). Działo 12-funtowe znajdowało się na odsłoniętym stanowisku w części dziobowej. Dwa stanowiska szybkostrzelnych dział 6-funtowych znajdowały się zaraz za stanowiskiem dowodzenia, dwa kolejne na burtach na śródokręciu natomiast ostatnie z nich na rufie. Zarówno działo 12-funtowe jak i działa 6-funtowe były wyposażone w osłony przeciwodłamkowe, jednak mogły być one demontowane i często na zdjęciach nie są one uwidocznione.
Okręty były wyposażone w dwie wyrzutnie torped umieszczone na obrotowych pojedyńczych stanowiskach. Oba stanowiska znajdowały się w części rufowej, za kominami. Wyrzutnie torped w nomenklaturze brytyjskiej określane jako 18-calowe w rzeczywistości miały 17,72 cala, co dawało w przeliczeniu 450 mm.
Napęd
Okręt ten, podobnie jak w typie "GIPSY" został wyposażony w dwie 4-cylindrowe maszyny parowe typu TE (potrójnego rozprężania). Maszyny te miały dwa cylindry niskiego ciśnienia, co generowało mniejsze drgania całego urządzenia. Parę zapewniały cztery kotły wyprodukowane przez Thornycroft były umieszczone w oddzielnych kotłowniach. Dwa środkowe kotły odprowadzały spaliny przez jeden, nieco szerszy komin.
W opracowaniu "Британские эсминцы. История эволюции. 1892—1953"można znaleźć informacje na temat osiągów tych niszczycieli podczas prób. HMS "LEVEN" osiągnął prędkość 30,636 węzłaprzy 378,1 obrotach na minutę.
Służba
24.01.1898 | Położenie stępki okrętu w stoczni Fairfield Shipbuilding and Engineering Company, Govan, Glasgow pod numerem stoczniowym 405. |
28.06.1898 | Wodowanie okrętu. |
07.1899 | Ukończenie budowy okrętu. Koszt wyniósł 52 407 funtów. |
03.1900 - 03.1902 | Okręt został wcielony do służby, zastępując niszczyciel HMS "BAT" w składzie Devonport Instructional Flotilla. Rok później wziął udział w letnich manewrach. |
1902 | Okręt został zdjęty ze służby i został skierowany do remontu. W ramach napraw zostały m.in. usprawnione i wyremontowane kotły. Potem najprawdopodobniej wrócił do składu 6. Destroyer Flotilla. |
30.08.1912 | 30 sierpnia 1912 r. dokonano klasyfikacji niszczycieli. Jeżeli chodzi o serię 30-węzłową, to wydzielono 3 typy. Niszczyciele czterokominowe zaklasyfikowano do typu "B", trzykominowe do typu "C", natomiast dwukominowe do typu "D". Do typu "C" należał właśnie ten niszczyciel. Po 30 września 1913 r. wszystkie niszczyciele typu "C" oznaczono taką właśnie literą namalowaną na kadłubie. |
08.1914 | Okręt w tym okresie znajdował się w składzie 6. Destroyer Flotilla z bazą w Dover. Znajdował się w składzie flotylli aż do listopada 1918 r. W jej składzie uczestniczył głównie w patrolach przeciwminowych i przeciwko okrętom podwodnym. Od 6 grudnia 1914 r. okręt nosił numer "P33", od 1 września 1915 r. numer "D62", natomiast od 1 stycznia 1918 r. numer "D51". |
08.09.1915 | Okręt zderzył się na Kanale La Manche ze statkiem transportowym, doznając poważnych uszkodzeń dziobu. Został zaholowany rufą do przodu do Dover. |
26.05.1917 | Niszczyciel uczestniczył w eskorcie monitorów HMS "GENERAL WOLFE", HMS "M24" i HMS "M27" kiedy zespół napotkał cztery niemieckie torpedowce. Jeden z nich wystrzelił torpedę do monitora HMS "M24", jednak chybił. Zanim jednostki eskorty podjęły akcję zaczepną jednostki niemieckie zerwały kontakt. |
26.01.1918 | Niszczyciel w trakcie rejsu kurierskiego pomiędzy Dover i Dunkierką napotkał peryskop należący do niemieckiego okrętu podwodnego "UB 35". Brytyjski okręt po akcji zatopił niemiecki okręt podwodny bombami głębinowymi, ok. 6 mil na północny zachów od Calais. Jeden z niemieckich marynarzy został podjęty przez niszczyciel, zdradzając jego nazwę, zanim zmarł z powodu odniesionych ran. |
1919 | Okręt został zdjęty ze służby i wpisany na listę okrętów oczekujących na sprzedaż. |
14.09.1920 | Okręt został sprzedany dla Hayes of Porthcawl z przeznaczeniem na złom. |
Znani dowódcy (przydziały)
08.03.1900 - 14.01.1902 | Commander Pennant A. I. Lloyd |
14.01.1902 - 11.03.1902 | Commander William G. E. Ruck-Keene |
22.04.1902 - 19.08.1903 | Lieutenant & Commander George H. Brown |
02.11.1903 - 13.05.1904 | Lieutenant & Commander Michael H. Wilding |
13.05.1904 - 29.05.1904 | Lieutenant & Commander Hubert S. Cardale |
14.07.1904 - 08.1904 | Commander George B. Hutton (na czas manewrów) |
27.08.1904 - 12.05.1905 | Lieutenant & Commander Percy Pitts |
12.05.1905 - 10.1906 | Lieutenant & Commander Charles A. Fremantle |
20.12.1906 - 27.07.1909 | Lieutenant & Commander Henry C. D. Field |
27.07.1909 - 19.10.1909 | Lieutenant & Commander George W. McO. Campbell |
19.10.1909 - 31.10.1911 | Lieutenant Henry T. Dorling |
31.10.1911 - 20.01.1914 | Lieutenant & Commander Kenneth A. Beattie |
20.01.1914 - 09.08.1915 | Lieutenant in Command William J. F. Dunlop |
09.08.1915 - 26.09.1915 | Lieutenant in Command Colin S. Thomson |
02.12.1915 - 13.06.1916 | Lieutenant in Command Henry Forrester |
13.06.1913 - 30.10.1916 | Lieutenant in Command Fred E. Ayers |
06.02.1917 - ? | Lieutenant R.N.R. in Command Arthur P. Melsom |
05.09.1918 - 20.12.1918 | Lieutenant R.N.R. in Command Thomas V. Roberts |
20.12.1918 - 20.03.1919 | Lieutenant R.N.R. in Command George R. Parry |
Źródła:
- Chesneau, Roger; Kolesnik, Eugene M., eds. (1979). Conway's All the World's Fighting Ships 1860–1905. Greenwich: Conway Maritime Press.
- Norman Friedman (2009). British Destroyer - From Earliest Days to the Second World War. Seaforth Publishing
- Эдгар Дж.Марч. Британские эсминцы. История эволюции. 1892—1953. Часть 1. — "Галея Принт", 2012
- Wikipedia oraz inne strony internetowe.