Jako jeden z pierwszych niszczycieli 30-węzłowców ("30-knotters") w ramach 1897–1898 Naval Estimates został zwodowany okręt w stoczni Laird, Son & Co., Birkenhead. Został nazwany HMS "ORWELL" i był nieco mniejszy od wcześniejszych okrętów z tej stoczni, niszczycieli typu "EARNEST".
Kraj: Wielka Brytania klasa: niszczyciele |
Specyfikacja
Nazwa okrętu | Stocznia | Położenie stępki | Wodowanie | Ukończenie budowy | Los okrętu |
ORWELL | Laird, Birkenhead | 09.11.1897 | 29.09.1898 | ?.01.1900 | Złomowany w 1922 r. |
Dane taktyczno-techniczne
Wymiary:
Wyporność pełna | 410 t. |
Wyporność normalna | 360 t. |
Długość całkowita | 65,91 m (216 ft 3 in) |
Długość pomiędzy pionami | 64,92 m (213 ft 0 in) |
Szerokość | 6,55 m (21 ft 6 in) |
Głębokość | 3,89 m (12 ft 9 in) |
Zanurzenie | 2,92 m (9 ft 7 in) |
Napęd:
Maszyny | Dwie maszyny parowe typu TE; 4 kotły wodnorurkowe firmy Normand; 2 śruby |
Moc indykowana | 6300 ihp |
Prędkość | 30 węzłów (kontraktowa 30 węzłów) |
Paliwo | od 40 t. do 95 t. węgla |
Zasięg | 1615 mil morskich przy prędkości 11 węzła |
Opancerzenie:
Brak |
Uzbrojenie:
Początkowe | 1 działo 76 mm (3 in) 12-funtowe (12 pdr) 12 cwt QF; 5 dział 57 mm (2,24 in) 6-funtowych (6 pdr) 8 cwt QF; 2 wyrzutnie torped 450 mm (17,72 in) |
Ludzie:
Załoga | 63 oficerów i marynarzy |
Projekt
W ramach 1897–1898 Naval Estimates zbudowano łącznie 6 kolejnych niszczycieli: 30 węzłowców i niszczycieli typu specjalnego. Jedno z zamówień spłynęło do stoczni Laird, Son & Co., Birkenhead, znanej już z poprzednich typów udanych 30-węzłowców: niszczycieli typów "EARNEST" i "QUAIL". Okręty podobnie jak poprzednie jednostki z tej stoczni charakteryzowały się czterokominową sylwetką i zbierały bardzo pochlebne opinie marynarzy.
30 sierpnia 1912 r. dokonano klasyfikacji niszczycieli. Jeżeli chodzi o serię 30-węzłową, to wydzielono 3 typy. Niszczyciele czterokominowe zaklasyfikowano do typu "B", trzykominowe do typu "C", natomiast dwukominowe do typu "D". Do typu "B" należał właśnie niszczyciel HMS "ORWELL".
Konstrukcja
Kadłub
Wyporność pełna liczyła 410 t. Długość całkowita wynosiła 65,91 m (216 ft 3 in), szerokość 6,55 m (21 ft 6 in) natomiast zanurzenie 2,92 m (9 ft 7 in). Kadłub okrętu był wykonany ze stali. Konstrukcyjnie ten okręt bazował na typie "EARNEST", jedynie zanurzenie było mniejsze o kilka cali, podobnie jak długość całkowita. Charakteryzował się zastosowaniem czterech kominów, rozmieszczonych stosunkowo równomiernie. Podobnie jak większość wczesnych niszczycieli miał zakryty dziób, ukształtowany na podobieństwo skorupy żółwia (ang. "turtleback"), miał on ułatwić omywanie kadłuba przez fale przy dużej prędkości. W części dziobowej znajdowało się odkryte stanowisko działa 12-funtowego, które w dużym stopniu było zintegrowane z niewielkim mostkiem (stanowiskiem dowodzenia). Powodowało to pewne problemy (głównie dlatego, iż dla wygody oficerowie używali platformy działa jako mostka, zamiast używac stanowiska pod nią) i w późniejszych, większych konstrukcjach odseparowano te dwa elementy.
Poprzednie niszczyciele z tej stoczni typu "QUAIL" i "EARNEST" pod względem manewrowości i dzielności morskiej wykazały się solidną budową, jednak były krytykowane za zbyt duży promień skrętu, przez co były mało zwrotne. Przy dużej prędkości kształt podwodnej części kadłuba powodował znaczne osiadanie w wodzie rufy. Przy projektowaniu HMS "ORWELL" starano się zaradzić tym problemom, jednak z niejednoznacznym skutkiem.
Uzbrojenie
Okręt był uzbrojony 1 działo 76 mm (3 in) 12-funtowe (12 pdr) 12 cwt QF, 5 dział 57 mm (2,24 in) 6-funtowe (6 pdr) 8 cwt QF i 2 wyrzutnie torped 450 mm (17,72 in). Działo 12-funtowe znajdowało się na odsłoniętym stanowisku w części dziobowej. Dwa stanowiska szybkostrzelnych dział 6-funtowych znajdowały się zaraz za stanowiskiem dowodzenia, dwa kolejne na burtach na śródokręciu natomiast ostatnie z nich na rufie. Zarówno działo 12-funtowe jak i działa 6-funtowe były wyposażone w osłony przeciwodłamkowe, jednak mogły być one demontowane i często na zdjęciach nie są one uwidocznione.
Okręty były wyposażone w dwie wyrzutnie torped umieszczone na obrotowych pojedyńczych stanowiskach. Oba stanowiska znajdowały się w części rufowej, za kominami. Wyrzutnie torped w nomenklaturze brytyjskiej określane jako 18-calowe w rzeczywistości miały 17,72 cala, co dawało w przeliczeniu 450 mm.
Po kwietniu 1918 r. na niektórych okrętach tego typu zamontowano dwie zrzutnie bomb głębinowych wraz z 18 ładunkami. Aby zrekompensować wzrost wagi zdemontowano najprawdopodobniej część uzbrojenia artyleryjskiego i torpedowego. Zmiana uzbrojenia objęła również HMS "ORWELL".
Napęd
Okręty te, podobnie jak w typie "EARNEST" zostały wyposażone w dwie 4-cylindrowe maszyny parowe typu TE (potrójnego rozprężania). Maszyny te miały dwa cylindry niskiego ciśnienia, co generowało mniejsze drgania całego urządzenia. Parę zapewniały cztery kotły wyprodukowane przez Normand były umieszczone w czterech oddzielnych kotłowniach, z każdego z nich spaliny były odprowadzane przez jeden komin. Kotły te wypracowywały ciśnienie 230 psi.
W opracowaniu "Британские эсминцы. История эволюции. 1892—1953"można znaleźć informacje na temat osiągów tych niszczycieli podczas prób. HMS "ORWELL" przy mocy 6712 ihp osiągnął prędkość 30,613 węzła przy 364,9 obrotach na minutę.
Służba
09.11.1897 | Położenie stępki okrętu w stoczni Laird Brothers, Birkenhead. |
29.09.1898 | Wodowanie okrętu. |
01.1900 | Ukończenie budowy okrętu. |
04.1900 | Okręt dołączył do Mediterranean Squadron. |
09.1902 | Okręt wraz z innymi okrętami odwiedza Naupila. |
30.01.1903 | Niszczyciel zderzył się nieopodal Corfu z krążownikiem HMS "PELORUS" podczas nocnych manewrów. Dziób okrętu został odcięty w tym zderzeniu, natomiast straty na okręcie sięgnęły 15 marynarzy, którzy w większości utonęli w odciętej części dziobowej, która szybko zatonęła. |
1906 | Okręt wrócił do Wielkiej Brytanii pozostając na wodach ojczystych aż do końca służby. |
1910 | Okręt dołączył do 5. Destroyer Flotilla z bazą w Devonport oraz z okrętem - bazą flotylli, byłym krążownikiem HMS "LEANDER". |
30.08.1912 | 30 sierpnia 1912 r. dokonano klasyfikacji niszczycieli. Jeżeli chodzi o serię 30-węzłową, to wydzielono 3 typy. Niszczyciele czterokominowe zaklasyfikowano do typu "B", trzykominowe do typu "C", natomiast dwukominowe do typu "D". Do typu "B" należał właśnie niszczyciel HMS "ORWELL". Po 30 września 1913 r. wszystkie niszczyciele typu "B" oznaczono taką właśnie literą namalowaną na kadłubie. |
1913 | Okręt dołączył do 7. Destroyer Flotilla, nadal bazując w Devonport. |
08.1914 | W momencie rozpoczęcia wojny flotylla została skierowana na wschodniew wybrzeże Anglii. Pod koniec roku okręt opuścił flotyllę i dołączył do okrętów chroniących Scapa Flow. Pozostawał tam do 1918 r., w marcu będąc jednym z trzech niszczycieli oddelegowanych do ochrony bazy. |
06.1918 | Okręt został przeniesiony do Irish Sea Flotilla. |
01.07.1920 | Okręt został sprzedany z przeznaczeniem na złom dla S. Castle, Plymouth. |
10.1922 | Okręt został złomowany. |
Znani dowódcy (przydziały)
19.04.1900 - 06.10.1902 | Commander Ralph Hudleston |
22.12.1902 - ? | Lieutenant & Commander Francis R. Wrottesley |
? - 30.01.1903 | Lieutenant & Commander Percy A. Robarts |
10.01.1906 - 28.05.1906 | Lieutenant & Commander John R. Corner |
28.05.1906 - ? | Lieutenant & Commander Reginald C. L. Owen |
17.12.1907 - 23.08.1909 | Lieutenant & Commander Edward O. Tudor (długa nieobecność z powodu choroby) |
04.06.1909 - 23.08.1909 | Lieutenant & Commander Claud F. Allsup (podczas nieobecności Tudora) |
23.08.1909 - 15.08.1910 | Lieutenant & Commander Charles W. J. Howard |
15.08.1910 - 31.12.1911 | Lieutenant & Commander Ralph V. Eyre |
04.01.1912 - ? | Lieutenant in Command Ernest H. B. Williams |
14.07.1914 - 30.06.1915 | Lieutenant-Commander John Fawcett |
30.06.1915 - 10.05.1916 | Lieutenant in Command Hubert W. D. Griffith |
17.02.1917 - 31.01.1918 | Lieutenant R.N.R. in Command Kingsley G. Howe |
28.05.1918 - ? | Lieutenant R.N.R. in Command Sydney Robbins |
Źródła:
- Chesneau, Roger; Kolesnik, Eugene M., eds. (1979). Conway's All the World's Fighting Ships 1860–1905. Greenwich: Conway Maritime Press.
- Norman Friedman (2009). British Destroyer - From Earliest Days to the Second World War. Seaforth Publishing
- Эдгар Дж.Марч. Британские эсминцы. История эволюции. 1892—1953. Часть 1. — "Галея Принт", 2012
- Wikipedia oraz inne strony internetowe.