Kolejnym beneficjentem zamówień ujętych w programie 1896 – 1897 Naval Estimates była stocznia Palmers Shipbuilding and Iron Company, Jarrow-on-Tyne w której powstały wcześniej jedne z najlepszych 30-węzłowców, niszczyciele typu "STAR". W związku z bardzo pozytywnymi opiniami użytkowników, konstruktorzy postanowili zbudować jednostki niemal identyczne z typem "STAR".
Kraj: Wielka Brytania klasa: niszczyciele |
Specyfikacja
Nazwa okrętu | Stocznia | Położenie stępki | Wodowanie | Ukończenie budowy | Los okrętu |
FAWN | Palmers | 05.09.1896 | 13.04.1897 | ?.12.1898 | Złomowany w 1919 r. |
FLIRT | Palmers | 05.09.1896 | 15.05.1897 | ?.04.1899 | Zatopiony w 1916 r. |
Dane taktyczno-techniczne
Wymiary:
Wyporność pełna | 440 t. |
Wyporność normalna | 390 t. |
Długość całkowita | 67,06 m (220 ft 0 in) |
Długość pomiędzy pionami | 65,52 m (215 ft 0 in) |
Szerokość | 6,32 m (20 ft 9 in) |
Głębokość | 4,71 m (15 ft 5½ in) |
Zanurzenie | 2,97 m (9 ft 9 in) |
Napęd:
Maszyny | Dwie maszyny parowe typu TE; 4 kotły wodnorurkowe firmy Reed; 2 śruby |
Moc indykowana | 6200 ihp |
Prędkość | 30 węzłów (kontraktowa 30 węzłów) |
Paliwo | od 45 t. do 95 t. węgla |
Zasięg | 1635 mil morskich przy prędkości 11 węzłów |
Opancerzenie:
Brak |
Uzbrojenie:
Początkowe | 1 działo 76 mm (3 in) 12-funtowe (12 pdr) 12 cwt QF; 5 dział 57 mm (2,24 in) 6-funtowych (6 pdr) 8 cwt QF; 2 wyrzutnie torped 450 mm (17,72 in) |
Ludzie:
Załoga | 63 oficerów i marynarzy |
Projekt
W ramach 1896–1897 Naval Estimates Admiralicja zaplanowała zbudowanie kolejnych niszczycieli typu 30-węzłowego ("30-knotters"). Spośród 17 niszczycieli tego typu w stoczni Palmers Shipbuilding and Iron Company, Jarrow-on-Tyne zbudowano dwa niszczyciele typu "FAWN". Były one niemal identyczne z wcześniejszymi niszczycielami z tej stoczni, okrętami typu "STAR" i podobnie jak one zyskały opinię doskonale zaprojektowanych i bezawaryjnych okrętów.
30 sierpnia 1912 r. dokonano klasyfikacji niszczycieli. Jeżeli chodzi o serię 30-węzłową, to wydzielono 3 typy. Niszczyciele czterokominowe zaklasyfikowano do typu "B", trzykominowe do typu "C", natomiast dwukominowe do typu "D". Do typu "C" należały właśnie niszczyciele typu "FAWN".
Konstrukcja
Kadłub
Wyporność pełna okrętów liczyła 440 t. Długość całkowita wynosiła 67,06 m (220 ft 0 in), szerokość 6,32 m (20 ft 9 in) natomiast zanurzenie 2,97 m (9 ft 9 in). Kadłub okrętów był wykonany ze stali. Konstrukcyjnie te okręty bazowały na bardzo udanym 30-węzłowym typie "STAR". Również charakteryzowały się zastosowaniem trzech kominów, z których środkowy był nieco szerszy od innych, gdyż odprowadzał spaliny z dwóch kotłów. Podobnie jak większość wczesnych niszczycieli miały zakryty dziób, ukształtowany na podobieństwo skorupy żółwia (ang. "turtleback"), miał on ułatwić omywanie kadłuba przez fale przy dużej prędkości. W części dziobowej znajdowało się odkryte stanowisko działa 12-funtowego, które w dużym stopniu było zintegrowane z niewielkim mostkiem (stanowiskiem dowodzenia). Powodowało to pewne problemy (głównie dlatego, iż dla wygody oficerowie używali platformy działa jako mostka, zamiast używac stanowiska pod nią) i w późniejszych, większych konstrukcjach odseparowano te dwa elementy.
Niszczyciele tego typu pod względem manewrowości i dzielności morskiej były bardzo chwalone zarówno przez marynarzy jak i przez inżynierów, podobnie jak poprzednie niszczyciele typu "STAR". Szczególnie chwalono maszyny, gwarantujące doskonały zasięg i nie sprawiające kłopotów w trakcie użytkowania. W 1902 r. na HMS "FLIRT" zamontowano reflektor.
Uzbrojenie
Okręty były uzbrojone 1 działo 76 mm (3 in) 12-funtowe (12 pdr) 12 cwt QF, 5 dział 57 mm (2,24 in) 6-funtowe (6 pdr) 8 cwt QF i 2 wyrzutnie torped 450 mm (17,72 in). Działo 12-funtowe znajdowało się na odsłoniętym stanowisku w części dziobowej. Dwa stanowiska szybkostrzelnych dział 6-funtowych znajdowały się zaraz za stanowiskiem dowodzenia, dwa kolejne na burtach na śródokręciu natomiast ostatnie z nich na rufie. Zarówno działo 12-funtowe jak i działa 6-funtowe były wyposażone w osłony przeciwodłamkowe, jednak mogły być one demontowane i często na zdjęciach nie są one uwidocznione.
Okręty były wyposażone w dwie wyrzutnie torped umieszczone na obrotowych pojedyńczych stanowiskach. Oba stanowiska znajdowały się w części rufowej, za kominami. Wyrzutnie torped w nomenklaturze brytyjskiej określane jako 18-calowe w rzeczywistości miały 17,72 cala, co dawało w przeliczeniu 450 mm.
Napęd
Okręty te, podobnie jak w typie "STAR" zostały wyposażone w dwie 4-cylindrowe maszyny parowe typu TE (potrójnego rozprężania). Maszyny te miały dwa cylindry niskiego ciśnienia, co generowało mniejsze drgania całego urządzenia. Parę zapewniały cztery kotły wyprodukowane przez Reed były umieszczone w oddzielnych kotłowniach. Dwa środkowe kotły odprowadzały spaliny przez jeden, nieco szerszy komin. Kotły były w stanie wyprodukować parę o ciśnieniu 250 psi.
W opracowaniu "Британские эсминцы. История эволюции. 1892—1953"można znaleźć informacje na temat osiągów tych niszczycieli podczas prób. HMS "FAWN" osiągnął prędkość 30,462 węzła, natomiast HMS "FLIRT" osiągnął 30,140 węzła.
Służba
HMS Fawn
05.09.1896 | Położenie stępki okrętu w stoczni Palmers Shipbuilding and Iron Company, Jarrow-on-Tyne z numerem stoczniowym 722. |
13.04.1897 | Wodowanie okrętu. |
12.1898 | Ukończenie budowy okrętu. |
27.08.1901 | Okręt został wcielony do służby czynnej w Portsmouth i przydzielony do Channel Fleet w składzie Portsmouth Flotilla. |
02.04.1902 | Okręt został wcielony ponownie do służby z przydziałem do Mediterranean Station. Miał tam wymienić niszczyciel HMS "HARDY" (niekiedy spotyka się informację iż miał zastąpić niszczyciel HMS "CONFLICT"). Pod koniec maja opuścił Portmouth by przybyć na Maltę 9 czerwca 1902 r. |
09.1902 | Okręt wraz z innymi okrętami odwiedził Nauplia. |
1906 | Okręt wrócił do Wielkiej Brytanii. |
30.08.1912 | Dokonano klasyfikacji niszczycieli. Jeżeli chodzi o serię 30-węzłową, to wydzielono 3 typy. Niszczyciele czterokominowe zaklasyfikowano do typu "B", trzykominowe do typu "C", natomiast dwukominowe do typu "D". Do typu "C" należały właśnie niszczyciele typu "FAWN". Od 30 września 1913 r. na okrętach tego typu malowano literę "C" na kadłubie oraz na jednym z kominów. |
1913 | Okręt przeniesiono do składu 6. Destroyer Flotilla, z bazą w Dover. Od 6 grudnia 1914 r. do 1 września 1915 r. okręt nosił oznaczenie "P94", od 1 września 1915 r. do 1 stycznia 1918 r. oznaczenie "D55", od 1 stycznia 1918 r. do 13 września 1918 r. oznaczenie "D38", natomiast od 13 września 1918 r. do końca służby oznaczenie "H38". |
11.1916 | Okręt przeniesiono do 7. Destroyer Flotilla z bazą w Humber River. Okręt wypełniał podobne zadania jak podczas pobytu w Dover, polegające na patrolach przeciwminowych i przeciwko okrętom podwodnym. |
1919 | Okręt został zdjęty ze służby i umieszczony na liście okrętów do zbycia. |
23.07.1919 | Okręt został sprzedany Thos W Ward, Sheffield i złomowany w New Holland, Lincolnshire, Humber Estuary. |
Znani dowódcy (przydziały)
26.10.1899 - 23.11.1899 | Lieutenant Alan C. Bruce (na czas testów) |
22.10.1899 - 15.01.1901 | Lieutenant & Commander Robert W. Dalgety |
15.01.1901 - 14.03.1901 | Lieutenant & Commander Christopher P. Metcalfe |
27.08.1901 - 16.10.1901 | Lieutenant & Commander Henry W. Osburn |
02.04.1902 - 06.1902 | Lieutenant & Commander Robert W. Myburgh |
14.06.1902 - 1902 | Lieutenant & Commander Bertram O. F. Phibbs |
1902 - 21.12.1903 | Lieutenant & Commander Bertram O. F. Phibbs |
21.12.1903 - 03.1905 | Lieutenant & Commander Albert M. H. Phillips |
28.03.1905 - 10.04.1905 | Lieutenant & Commander Morris E. Cochrane |
19.09.1905 - ? | Lieutenant in Command Reginald St. P. Parry |
10.01.1906 - 20.02.1906 | Lieutenant & Commander Albert M. H. Phillips |
20.02.1906 - 10.04.1906 | Lieutenant in Command Anselan J. B. Stirling |
10.04.1906 - 22.09.1908 | Lieutenant & Commander Herbert M. Denny |
24.09.1908 - 08.01.1909 | Lieutenant in Command Hubert S. Monroe |
16.01.1909 - 08.07.1909 | Lieutenant & Commander George F. A. Mulock (choroba) |
15.06.1909 - 31.12.1909 | Lieutenant & Commander Hugh T. England |
01.01.1910 - 23.08.1910 | Lieutenant & Commander Montague G. B. Legge |
11.1910 - 07.05.1911 | Lieutenant & Commander Adrian St. V. Keyes |
06.1911 - 31.08.1912 | Lieutenant-Commander Wilfrid W. Hunt |
31.08.1912 - 03.11.1912 | Lieutenant in Command Laurence R. Palmer |
18.12.1912 - 01.04.1913 | Lieutenant & Commander Herbert E. W. C. Whyte |
01.04.1913 - 29.08.1913 | Lieutenant-Commander Gerald C. Harrison |
29.07.1913 (?) - ? | Lieutenant in Command Harold C. Woollcombe-Boyce |
09.04.1915 - 20.04.1915 | Lieutenant in Command George N. Gilbertson |
01.08.1916 - ? | Lieutenant-Commander R.N.R. John Willits |
11.10.1918 - ? | Lieutenant R.N.R. in Command Francis Miners |
HMS Flirt
05.09.1896 | Położenie stępki okrętu w stoczni Palmers Shipbuilding and Iron Company, Jarrow-on-Tyne z numerem stoczniowym 722. |
15.05.1897 | Wodowanie okrętu. |
04.1899 | Ukończenie budowy okrętu. Po ukończeniu budowy okręt został wcielony do East Coast Flotilla, 1. Fleet z bazą w Harwich. |
16.08.1902 | Okręt wziął udział w Rewii Floty z okazji koronacji Króla Edwarda VII. |
08.1907 - 10.1907 | Okręt przeszedł remont w Portsmouth Dockyard, jednak 8 października podczas powrotu z prób maszyn okręt zderzył się z nabrzeżem uszkadzając sobie dziób. Po zakończeniu napraw okręt został przydzielony do Harwich Flotilla. |
30.08.1912 | Dokonano klasyfikacji niszczycieli. Jeżeli chodzi o serię 30-węzłową, to wydzielono 3 typy. Niszczyciele czterokominowe zaklasyfikowano do typu "B", trzykominowe do typu "C", natomiast dwukominowe do typu "D". Do typu "C" należały właśnie niszczyciele typu "FAWN". Od 30 września 1913 r. na okrętach tego typu malowano literę "C" na kadłubie oraz na jednym z kominów. |
1913 | Okręt przydzielono do składu 6. Destroyer Flotilla, z bazą w Dover. Od 6 grudnia 1914 r. do 1 września 1915 r. okręt nosił oznaczenie "P87", od 1 września 1915 r. do zatopienia okrętu oznaczenie "D56". |
06.03.1916 | Okręt zderzył się ze szwedzkim parowcem. Obie jednostki odniosły nieznaczne uszkodzenia, dowódca niszczyciela Lieutenant in Command Andrew Nevill Swainson został upomniany przez sąd Admiralicji za nieostrożne nawigowanie. |
27.10.1916 | W nocy z 26 na 27 października 1916 r. niemiecka flota dokonała rajdu na Dover Barrage. W ataku brały udział dwie i pół flotylli niszczycieli i torpedowców. W wyniku spotkania niemieckich okrętów z brytyjskimi jednostkami patrolującymi obszar doszło do bitwy pod Dover Strait. Załoga HMS "FLIRT" została zaalarmowana odgłosami ognia dobiegającymi z linii dozorowej, na której znajdowały się niewielkie jednostki Royal Navy (dryftery). Niedługo później okręt natrafił na płonący dryfter "WAVENEY II". Z niszczyciela została wysłana łódź w celu podjęcia załogi. Niedługo później w pobliżu okrętu pojawiły się niezidentyfikowane jednostki i otworzyły ogień. HMS "FLIRT" w krótkim czasie został poważnie uszkodzony i zatonął wraz z całą załogą. Jedyni ocaleli marynarze z niszczyciela znajdowali się w tym czasie w łodzi wysłanej do dryftera "WAVENEY II". |
Znani dowódcy (przydziały)
18.09.1899 - 18.09.1900 | Lieutenant & Commander Edward A. Thomas |
18.09.1900 - 08.01.1901 | Lieutenant Michael H. Hodges |
16.10.1901 - 22.02.1902 | Lieutenant Henry W. Osburn |
01.08.1902 - 03.04.1903 | Commander Brian H. F. Barttelot |
03.04.1903 - 01.05.1903 | Lieutenant & Commander Henry C. R. Brocklebank |
21.07.1903 - 08.1903 | Lieutenant & Commander Harold D. Briggs (na czas manewrów) |
14.07.1904 - 08.1904 | Lieutenant & Commander Reginald J. N. Watson (na czas manewrów) |
28.10.1904 - 15.11.1904 | Lieutenant & Commander John Kiddle |
15.11.1904 - 20.12.1904 | Lieutenant & Commander The Hon. Hubert G. Brand |
21.12.1904 - 10.11.1905 | Commander Harry L. d'E. Skipwith |
10.11.1905 - 15.10.1906 | Lieutenant-Commander Bertram O. F. Phibbs |
05.02.1907 - 20.03.1909 | Lieutenant-Commander Leopold G. D. Way |
20.03.1909 - ? | Lieutenant & Commander Alan F. W. Howard |
06.1911 - 30.04.1912 | Lieutenant & Commander John P. Landon |
08.11.1912 - 15.04.1913 | Lieutenant & Commander Stuart E. Holder |
15.04.1913 - 02.02.1914 | Commander Robert H. Coppinger |
02.02.1914 - 14.09.1915 | Lieutenant in Command Hubert S. Braddyll |
14.09.1915 - 01.06.1916 | Lieutenant in Command Andrew N. Swainson (utonął podczas powrotu łodzią na okręt) |
05.06.1916 - 27.10.1916 | Lieutenant Richard P. Kellett (zginął wraz z okrętem) |
Źródła:
- Chesneau, Roger; Kolesnik, Eugene M., eds. (1979). Conway's All the World's Fighting Ships 1860–1905. Greenwich: Conway Maritime Press.
- Norman Friedman (2009). British Destroyer - From Earliest Days to the Second World War. Seaforth Publishing
- Эдгар Дж.Марч. Британские эсминцы. История эволюции. 1892—1953. Часть 1. — "Галея Принт", 2012
- Wikipedia oraz inne strony internetowe.