Trzy niszczyciele należące do zbiorczego typu 30-węzłowców ("30-knotters"), budowane początkowo przez Barrow Shipbuilders, a po sprzedaniu firmy przez Vickers, Sons and Maxim, Barrow-in-Furness. Jak większość 30-węzłowców te okręty zostały zamówione w ramach 1895–1896 Naval Estimates.
| Kraj: Wielka Brytania klasa: niszczyciele |
Specyfikacja
| Nazwa okrętu | Stocznia | Położenie stępki | Wodowanie | Ukończenie budowy | Los okrętu |
| AVON | Vickers | 17.02.1896 | 10.10.1896 | ?.02.1899 | Złomowany w 1920 r. |
| BITTERN | Vickers | 18.02.1896 | 01.02.1897 | ?.04.1899 | Zatonął w 1918 r. |
| OTTER | Vickers | 09.06.1896 | 23.11.1896 | ?.03.1900 | Złomowany w 1916 r. |
Dane taktyczno-techniczne
Wymiary:
| Wyporność pełna | 400 t. (niekiedy spotyka się liczbę 394 t. lub 405 t.) |
| Wyporność normalna | 355 t. ("OTTER": 350 t.) |
| Długość całkowita | 65,30 m (214 ft 3 in) |
| Długość pomiędzy pionami | 64,01 m (210 ft 0 in) |
| Szerokość | 6,10 m (20 ft 0 in) |
| Głębokość | 3,66 m (12 ft 0 in) |
| Zanurzenie maksymalne | 2,57 m (8 ft 5 in) |
| Zanurzenie normalne | 1,78 m (5 ft 10 in) |
Napęd:
| Maszyny | Dwie 4-cylindrowe maszyny parowe typu VTE; 4 kotły wodnorurkowe firmy Thornycroft; 2 śruby |
| Moc indykowana | 6300 ihp |
| Prędkość | 30 węzłów (kontraktowa 30 węzłów) |
| Paliwo | 70 t. węgla |
| Zasięg | 1440 mil morskich przy prędkości 11 węzłów |
Opancerzenie:
| Brak |
Uzbrojenie:
| Początkowe | 1 działo 76 mm (3 in) 12-funtowe (12 pdr) 12 cwt QF; 5 dział 57 mm (2,24 in) 6-funtowych (6 pdr) L/40 8 cwt QF; 2 wyrzutnie torped 450 mm (17,72 in) |
Ludzie:
| Załoga | 63 oficerów i marynarzy |
Projekt
Program rozbudowy floty 1895–6 Programme zakładał wybudowanie 20 nowych jednostek. Pierwsze 12 niszczycieli zostały podzielone pomiędzy stocznie Thornycroft (typ "ANGLER"), Laird (typ "EARNEST") i Thomson (typ "BRAZEN"). 1 października 1895 r. Admiralicja zdecydowała, iż przyszedł czas na pozostałe 8 jednostek. W związku z tym, iż zamówienie było mniejsze postanowiono zaangażować również inne firmy. Zapytania zostały skierowane do Yarrow, Palmers, Barrow i Fairfield. Oczekiwano na wstępne projekty i propozycje do 5 listopada 1895 r. Stocznia Yarrow tym razem wycofała się z przetargu, gdyż była zbyt obciążona zamówieniami dla klientów zagranicznych. Zwycięzcami zostały stocznie Barrow (późniejsze niszczyciele HMS "AVON" i HMS "BITTERN") oraz stocznia Palmers, która miała zbudować pozostałe 6 okrętów. Zamówienie na pierwsze dwa niszczyciele typu "AVON" zostało złożone oficjalnie 23 grudnia 1895 r. W trakcie budowy okrętów, w 1897 r. stocznia Barrow Shipbuilding Company w Barrow-in-Furness została wykupiona przez Vickers, Sons and Maxim i została przemianowana na Naval Construction and Armaments Shipyard. HMS "OTTER" mimo iż data rozpoczęcia budowy predysponuje ten niszczyciel do zaliczenia w poczet jednostek zamówionych w 1895–6 Programme, to jednak najprawdopodobniej powinien zostać zaliczony do 1896-97 Programme, wraz z niszczycielem HMS "LEOPARD". Ogólnie HMS "OTTER" jest jakby dodatkowo zaliczany do programu 1895–6 Programme, jako dwudziesty pierwszy niszczyciel.
30 sierpnia 1912 r. dokonano klasyfikacji niszczycieli. Jeżeli chodzi o serię 30-węzłową, to wydzielono 3 typy. Niszczyciele czterokominowe zaklasyfikowano do typu "B", trzykominowe do typu "C", natomiast dwukominowe do typu "D". Do typu "C" należały właśnie niszczyciele typu "AVON".
Konstrukcja
Kadłub
Wyporność pełna okrętów liczyła 400 t. normalna liczyła 355 t.dla pierwszej dwójki, natomiast dla HMS "OTTER" 350 t. - takie informacje zawarte są w "British Destroyer - From Earliest Days to the Second World War". W innych opracowaniach spotyka się niekiedy inne wartości. Długość całkowita wynosiła 65,30 m (214 ft 3 in), długość między pionami 64,01 m (210 ft 0 in), szerokość 6,10 m (20 ft 0 in) natomiast zanurzenie maksymalne 2,57 m (8 ft 5 in). Pod względem wyglądu okręty tego typu charakteryzowały się zastosowaniem trzech kominów. Podobnie jak większość wczesnych niszczycieli miały zakryty dziób, ukształtowany na podobieństwo skorupy żółwia (ang. "turtleback"), miał on ułatwić omywanie kadłuba przez fale przy dużej prędkości. W części dziobowej znajdowało się odkryte stanowisko działa 12-funtowego, które w dużym stopniu było zintegrowane z niewielkim mostkiem (stanowiskiem dowodzenia). Powodowało to pewne problemy (głównie dlatego, iż dla wygody oficerowie używali platformy działa jako mostka, zamiast używac stanowiska pod nią) i w późniejszych, większych konstrukcjach odseparowano te dwa elementy.
Uzbrojenie
Okręty podobnie jak inne niszczyciele typu 30-węzłowego były uzbrojone 1 działo 76 mm (3 in) 12-funtowe (12 pdr) 12 cwt QF, 5 dział 57 mm (2,24 in) 6-funtowych (6 pdr) L/40 8 cwt QF i 2 wyrzutnie torped 450 mm (17,72 in). Działo 12-funtowe znajdowało się na odsłoniętym stanowisku w części dziobowej. Dwa stanowiska szybkostrzelnych dział 6-funtowych znajdowały się zaraz za stanowiskiem dowodzenia, dwa kolejne na burtach na śródokręciu natomiast ostatnie z nich na rufie. Zarówno działo 12-funtowe jak i działa 6-funtowe były wyposażone w osłony przeciwodłamkowe, jednak mogły być one demontowane i często na zdjęciach nie są one uwidocznione.
Okręty były wyposażone w dwie wyrzutnie torped umieszczone na obrotowych pojedyńczych stanowiskach. Oba stanowiska znajdowały się w części rufowej, za kominami. Wyrzutnie torped w nomenklaturze brytyjskiej określane jako 18-calowe w rzeczywistości miały 17,72 cala, co dawało w przeliczeniu 450 mm.
Po kwietniu 1918 r. HMS "AVON" był jednym z niszczycieli które zostały wyposażone w bomby głębinowe oraz dwa miotacze. Najprawdopodobniej aby zrekompensować dodatkowe obiążenie wagowe okręt został pozbawiony wyrzutni torped i części uzbrojenia artyleryjskiego, jednakże brak miarodajnych informacji na ten temat.
Napęd
Okręty zostały wyposażone w dwie 4-cylindrowe maszyny parowe typu VTE (potrójnego rozprężania). Na okręcie zamontowano cztery kotły wodnorurkowe firmy Thornycroft, umieszczone w dwóch kotłowniach. Spaliny odprowadzały trzy kominy, z tym że ten środkowy obsługiwał dwa kotły, umieszczone w obu kotłowniach, tuż przy przylegających do siebie ścianach. Jeżeli chodzi o osiągi to w opracowaniu "Британские эсминцы. История эволюции. 1892—1953" również można znaleźć informacje na temat tych niszczycieli podczas prób. HMS "AVON" osiągnął prędkość 30,024 węzła przy 385,1 obrotach na minutę. HMS "BITTER" osiągnął prędkość 30,350 węzła, natomiast HMS "OTTER" osiągnął 29,992 węzła przy 381,4 obrotów na minutę.
Służba
HMS Avon
| 17.02.1896 | Położenie stępki okrętu w Barrow Shipbuilding Company w Barrow-in-Furness. |
| 10.10.1896 | Wodowanie okrętu. |
| 1897 | Stocznia Barrow Shipbuilding Company została Vickers, Sons and Maxim i została przemianowana na Naval Construction and Armaments Shipyard. |
| 02.1899 | Ukończenie budowy okrętu. Po wcieleniu do służby okręt został przydzielony do East Coast Flotilla w Harwich. Ogólnie całą swoją służbę czynną spędził na wodach ojczystych. Pod koniec 1901 r. okręt został przydzielony do Medway Instructional Flotilla oraz później jako tender do szkoły artylerii HMS "Cambridge". |
| 02.1902 | Okręt udał się do Chatham w celu wykonania napraw uszkodzeń jakich doznał w trakcie sztormu. Po zadokowaniu zdecydowano się jednak na pełniejszy remont, w związku z tym w następnym miesiący niemal cała załoga niszczyciela została przeniesiona niszczyciel HMS "SWORDFISH". W trakcie remontu okrętu wymieniono na nim kotły. |
| 03.01.1905 | Okręt został wcielony do służby w Plymouth. Pozostawał w służbie do września. Pod koniec roku okręt znajdował się w rezerwie i był używany w Devonport w celach szkoleniowych. |
| 04.1906 | HMS "AVON" i HMS "VIOLET" zostały zwolnione z pełnienia funkcji tenderów w szkole artylerii HMS "Cambridge" i HMS "AVON" został przydzielony jako tender i okręt treningowy do Royal Naval College, Dartmouth. Pod koniec roku został przeniesiony do rezerwy w Devonport z załogą szkieletową. |
| 1910 | Okręt wcielono do Devonport Flotilla, 3. Division, Home Fleet. |
| 07.1913 | W trakcie testowej mobilizacji okręt wcielono do 7. Destroyer Flotilla, z bazą w Devonport. Pełnił również funkcję tendera dla HMS "LEANDER", który pełnił rolę okrętu - bazy dla niszczycieli flotylli. |
| 09.1914 | 7. Destroyer Flotilla została przeniesiona do Humber River, została przydzielona do tzw. Humber Patrol. Niszczyciele wyruszały regularnie na patrole przeciwko okrętom podwodnym i minom. Od 6 grudnia 1914 r. do 1 września 1915 r. okręt miał przydzielony numer "D02", natomiast od 1 września 1915 do 1 stycznia 1918 r. "D45". |
| 11.1916 | Okręt został przydzielony do Irish Sea Hunting Flotilla, aż do zakończenia działań wojennych, zapewniając patrole antypodwodne, a po powstaniu wielkanocnym w Dublinie w 1916 r. równie patrole przeciwko przemytnikom. Od 1 stycznia 1918 r. do 1 lipca 1920 r. okręt miał przydzielony numer "D08". |
| 1919 | Okręt został zdjęty ze służby czynnej i skierowany do rezerwy. |
| 01.07.1920 | Okręt został sprzedany Castle, Plymouth w celu złomowania. |
Znani dowódcy (przydziały)
| 27.04.1900 - 23.01.1901 | Lieutenant & Commander Murray MacG. Lockhart |
| 23.01.1901 - 26.02.1901 | Lieutenant John R. Segrave |
| 16.07.1901 - ? | Lieutenant in Command Robert H. Coppinger (tymczasowo) |
| 08.1901 - 04.11.1901 | Lieutenant & Commander James W. G. Innes |
| 04.11.1901 - 03.05.1902 | Lieutenant & Commander John W. E. Townsend |
| 27.06.1903 - 14.08.1903 | Lieutenant & Commander Bernard J. H. Ward (na czas manewrów) |
| 14.07.1904 - 01.09.1904 | Lieutenant & Commander Charles E. Cundall (na czas manewrów) |
| 03.01.1905 - 09.1905 | Lieutenant & Commander Arthur G. Muller |
| 02.12.1905 - ? | Gunner in Command George H. Oxland |
| 01.04.1906 - ? | Chief Gunner in Command David H. Williams |
| 03.08.1906 - 05.1907 | Lieutenant Arthur L. Popham |
| 05.1907 - 20.03.1909 | Lieutenant & Commander John E. P. Bickford |
| 20.03.1909 - 27.05.1910 | Lieutenant & Commander Cecil R. Hemans |
| 03.12.1910 - 11.01.1912 | Lieutenant & Commander Cecil R. Hemans |
| 22.02.1912 - 15.01.1914 | Lieutenant & Commander Frederic A. H. Russel |
| 01.1914 - 30.01.1914 | Lieutenant & Commander Ralph M. Hall (tymczasowo) |
| 30.01.1914 - 06.04.1914 | Commander Charles A. W. Wrightson |
| 17.04.1914 - 28.08.1915 | Lieutenant-Commander Duncan W. Roe |
| 02.09.1915 - 08.03.1916 | Lieutenant in Command Maxwell N. Williamson-Napier |
| 07.12.1916 - 31.07.1917 | Lieutenant R.N.R. in Command William H. Brown |
| 12.09.1918 - ? | Acting Lieutenant-Commander, R.N.R. Robert McMurray |
HMS Bittern
| 18.02.1896 | Położenie stępki okrętu w stoczni Barrow Shipbuilding Company w Barrow-in-Furness pod numerem stoczniowym 249. |
| 01.02.1897 | Wodowanie okrętu. |
| 1897 | Stocznia Barrow Shipbuilding Company została Vickers, Sons and Maxim i została przemianowana na Naval Construction and Armaments Shipyard. |
| 05.01.1899 | Okręt podczas trzygodzinnego testu prędkości wszedł niespodziewanie na mieliznę, unikając jednak większych uszkodzeń. |
| 04.1899 | Ukończenie budowy okrętu. Okręt po wcieleniu do służby, 11 kwietnia 1899 r. został przydzielony do Chatham Division, Harwich Flotilla. Całą służbę okręt spędził na wodach ojczystych. |
| 01.1900 | Okręt zastąpił niszczyciel HMS "HAUGHTY" w składzie Medway Instructional Flotilla. |
| 04.1900 | Okręt brał udział w akcji ratunkowej po wypadku w Brighton's West Pier, kiedy to siedmiu marynarzy z HMS "DESPERATE" utonęło w wyniku wywrócenia się łodzi. |
| 07.1901 - 01.1905 | Okręt znajdował się w rezerwie. Uczestniczył jedynie w letnich manewrach. |
| 06.1906 | Okręt został przydzielony do 3. Flotilla w Plymouth. |
| 08.1914 | Okręt w momencie rozpoczęcia I wojny światowej znajdował się w składzie Devonport Local Flotilla jako tender dla Royal Navy Barracks HMS "Vivid". Pozostawał w tej roli aż do zatonięcia. Od 6 grudnia 1914 r. aż do 1 września 1915 r. okręt nosił numer "D03", natomiast od 1 września 1915 r. do 1 stycznia 1918 r. numer "D5A". Od pierwszego stycznia 1918 r. aż do zatonięcia nosił numer "D10". |
| 17.04.1917 | Niszczyciel udzielił pomocy storpedowanemu przez niemiecki okręt podwodny "UC-66" statkowi transportowemu "CLAN SUTHERLAND". |
| 04.04.1918 | O godzinie 3.15 na ranem niszczyciel uległ kolizji ze statkiem SS "KENILWORTH" nieopodal Isle of Portland, w gęstej mgle. Uszkodzenia niszczyciela były na tyle rozległe, iż zatonął on bardzo szybko wraz z całą załogą. Court of Inquiry obarczył winą kapitana statku cywilnego, który miał polecenie płynąć jak najbliżej wybrzeża w drodze z Portland Bill do Start Point, jednak zamiast tego płynął ścinając łuk, najkrótszą możliwą drogą, nie mając zapalonych świateł mgielnych ani nie używając sygnałów dźwiękowych. |
Znani dowódcy (przydziały)
| 19.04.1899 - 25.11.1899 | Commander Mark E. F. Kerr |
| 28.08.1900 - 27.12.1900 | Lieutenant & Commander Ernest S. Carey |
| 1901 - 02.07.1901 | Lieutenant & Commander John P. Irven |
| 14.07.1904 - 08.1904 | Lieutenant & Commander Leslie J. L. Hammond (na czas manewrów) |
| 03.01.1905 - 02.10.1905 | Lieutenant & Commander Walter R. G. Petre |
| 02.10.1905 - 28.05.1906 | Lieutenant & Commander Percy G. Brown |
| 28.05.1906 - 06.11.1906 | Lieutenant & Commander John R. Corner |
| 06.11.1906 - 17.06.1909 | Lieutenant & Commander Edmond J. G. Mackinnon |
| 17.06.1909 - 26.11.1909 | Lieutenant & Commander Henry C. Rawlings |
| 26.11.1909 - 02.1910 | Lieutenant in Command George W. Taylor |
| 03.12.1910 - 22.07.1911 | Lieutenant & Commander Allan Baddeley |
| 30.06.1912 - 04.02.1913 | Lieutenant & Commander Henry de B. Tupper |
| 04.02.1913 - 04.1913 | Lieutenant & Commander Philip G. Wodehouse |
| 04.1913 - 21.09.1915 | Lieutenant in Command Gordon Campbell |
| 19.01.1916 - 23.04.1918 | Lieutenant R.N.R. in Command Ernest K. Irving |
| ? - 03.04.1918 | Lieutenant R.N.R. in Command James H. Short (tymczasowo, zginął w trakcie katastrofy) |
HMS Otter
| 09.06.1896 | Położenie stępki okrętu w stoczni Barrow Shipbuilding Company w Barrow-in-Furness pod numerem stoczniowym 249. |
| 23.11.1896 | Wodowanie okrętu. |
| 1897 | Stocznia Barrow Shipbuilding Company została Vickers, Sons and Maxim i została przemianowana na Naval Construction and Armaments Shipyard. |
| 03.1900 | Ukończenie budowy okrętu. |
| 27.03.1900 | Wcielenie okrętu do służby wraz z przydziałem do China Station. Okręt pełnił tam funkcję tendera dla pancernika HMS "GOLIATH". Okręt bazował w Hongkongu. |
| 1902 | Okręt przeszedł remont maszyn i wymianę kotłów. |
| 08.1914 | Okręt w owym czasie znajdował się na liście okrętów do zbycia, jednak wybuch wojny uratował jednostkę przed złomowaniem. Logi z książki okrętowej za okres od listopada 1914 r. do lipca 1915 r. znajdują się na stronie Naval History. |
| 05.01.1915 | Okręt wraz z niszczycielem HMS "WHITING" przeprowadził ćwiczebne, nocne ataki na pancernik HMS "TRIUMPH". Zostały one zaplanowane w celu przeszkolenia załogi pancernika z obsługi reflektorów. Ćwiczenia z pokładu pancernika obserował General Officer Commanding (GOC) Hong Kong. |
| 1916 | Okręt został umieszczony na liście okrętów do zbycia. |
| 25.10.1916 | Okręt został sprzedany w Hongkongu z przeznaczeniem na złom. |
Znani dowódcy (przydziały)
| 27.03.1900 - 31.12.1900 | Lieutenant & Commander Henry D. Wilkin |
| 16.11.1900 - ? | Lieutenant & Commander Robert G. Corbett (tymczasowo) |
| 01.01.1901 - 1902 | Lieutenant & Commander Charles P. Mansel |
| 14.01.1903 - 28.10.1903 | Lieutenant & Commander George G. Codrington |
| 15.05.1905 - 18.03.1908 | Lieutenant-Commander John Kiddle |
| 26.02.1909 - 01.1910 | Lieutenant & Commander Basil J. D. Guy |
| 01.1910 - 29.07.1910 | Commander Ernest Stevenson |
| 29.07.1910 - ? | Commander Charles L. Lambe |
| 08.02.1912 - 17.04.1912 | Commander Claude Seymour |
| 17.04.1912 - 14.03.1913 | Lieutenant & Commander Ennis T. R. Chambers |
| 07.11.1914 - 17.07.1915 | Lieutenant-Commander Somerville P. B. Russell |
Źródła:
- Chesneau, Roger; Kolesnik, Eugene M., eds. (1979). Conway's All the World's Fighting Ships 1860–1905. Greenwich: Conway Maritime Press.
- Norman Friedman (2009). British Destroyer - From Earliest Days to the Second World War. Seaforth Publishing
- Эдгар Дж.Марч. Британские эсминцы. История эволюции. 1892—1953. Часть 1. — "Галея Принт", 2012
- Wikipedia oraz inne strony internetowe.