Trzy niszczyciele wybudowane w stoczni J & G Thomson, Clydebank charakteryzowały się trójkominową sylwetką i imponująco szybkim czasem budowy.
Kraj: Wielka Brytania klasa: niszczyciele |
Specyfikacja
Nazwa okrętu | Stocznia | Położenie stępki | Wodowanie | Ukończenie budowy | Los okrętu |
ROCKET | J & G Thomson | 14.02.1894 | 14.08.1894 | ?.07.1895 | Sprzedany w 1912 r. |
SHARK | J & G Thomson | 14.02.1894 | 22.09.1894 | ?.07.1895 | Sprzedany w 1911 r. |
SURLY | J & G Thomson | 14.02.1894 | 10.11.1894 | ?.07.1895 | Sprzedany w 1920 r. |
Dane taktyczno-techniczne
Wymiary:
Wyporność pełna | 325 t. |
Wyporność normalna | 280 t. |
Długość całkowita | 62,10 m (203 ft 9 in) |
Długość pomiędzy pionami | 60,96 m (200 ft 0 in) |
Szerokość | 5,94 m (19 ft 6 in) |
Głębokość | 3,96 m (13 ft 0 in) |
Zanurzenie | 2,06 m (6 ft 9 in) |
Napęd:
Maszyny | Dwie 3-cylindrowe maszyny parowe typu TE; 4 kotły wodnorurkowe firmy Normand; 2 śruby |
Moc indykowana | 4100 ihp |
Prędkość | 27 węzłów (kontraktowa 27 węzłów) |
Paliwo | 30 t. węgla (minimum) do 75 t. (maksimum) |
Zasięg | 1445 mil morskich przy prędkości 11 węzłów |
Opancerzenie:
Brak |
Uzbrojenie:
Początkowe | 1 działo 76 mm (3 in) 12-funtowe (12 pdr) 12 cwt QF; 5 dział 57 mm (2,24 in) 6-funtowych (6 pdr) 8 cwt QF; 2 wyrzutnie torped 450 mm (17,72 in) |
Ludzie:
Załoga | 53 oficerów i marynarzy |
Projekt
Zamówienie na te okręty ujęto w 1893-94 Follow Up Order, które łącznie opiewało na 36 jednostek zbudowanych w kilku stoczniach. W stoczni J & G Thomson, Clydebank zaprojektowano i wybudowano niszczyciele typu "ROCKET". Podobnie jak pozostałe z wczesnych serii niszczycieli ich klasyfikacja została unormowana dopiero 30 sierpnia 1912 r., kiedy to pierwsze 42 jednostki zaklasyfikowano do typu "A". Zanim to nastąpiło okręty tego typu były nazywane 27-węzłowcami ("27-knotters"). Koszt pojedyńczego okrętu tego typu wyniósł 33 916 funtów.
Konstrukcja
Kadłub
Wyporność pełna okrętów liczyła 325 t. Długość całkowita wynosiła 62,10 m (203 ft 9 in), szerokość 5,94 m (19 ft 6 in) natomiast zanurzenie 2,06 m (6 ft 9 in). Kadłub okrętów był wykonany ze stali. Pod względem wyglądu okręty tego typu charakteryzowały się zastosowaniem trzech kominów, z których środkowy odprowadzał spaliny z dwóch kotłów i był nieco grubszy, podobnie jak w typie "SUNFISH". Podobnie jak większość wczesnych niszczycieli miały zakryty dziób, ukształtowany na podobieństwo skorupy żółwia (ang. "turtleback"), miał on ułatwić omywanie kadłuba przez fale przy dużej prędkości. W części dziobowej znajdowało się odkryte stanowisko działa 12-funtowego, które w dużym stopniu było zintegrowane z niewielkim mostkiem (stanowiskiem dowodzenia). Powodowało to pewne problemy (głównie dlatego, iż dla wygody oficerowie używali platformy działa jako mostka, zamiast używac stanowiska pod nią) i w późniejszych, większych konstrukcjach odseparowano te dwa elementy.
Uzbrojenie
Okręty podobnie jak niszczyciele poprzednich typów z zamówień uzupełniających były uzbrojone 1 działo 76 mm (3 in) 12-funtowe (12 pdr) 12 cwt QF, 5 dział 57 mm (2,24 in) 6-funtowe (6 pdr) 8 cwt QF i 2 wyrzutnie torped 450 mm (17,72 in). Działo 12-funtowe znajdowało się na odsłoniętym stanowisku w części dziobowej. Dwa stanowiska szybkostrzelnych dział 6-funtowych znajdowały się zaraz za stanowiskiem dowodzenia, dwa kolejne na burtach na śródokręciu natomiast ostatnie z nich na rufie. Zarówno działo 12-funtowe jak i działa 6-funtowe były wyposażone w osłony przeciwodłamkowe, jednak mogły być one demontowane i często na zdjęciach nie są one uwidocznione.
Okręty były wyposażone w dwie wyrzutnie torped umieszczone na obrotowych pojedyńczych stanowiskach. Jedno z nich znajdowało się pomiędzy kominami, drugie za ostatnim kominem w stronę rufy. Wyrzutnie torped w nomenklaturze brytyjskiej określane jako 18-calowe w rzeczywistości miały 17,72 cala, co dawało w przeliczeniu 450 mm.
W kilku dostępnych opracowaniach znalazło się twierdzenie że po 1902 r. większość "27-węzłowców" została przezbrojona, zdjęto z nich dwa stanowiska dział 6-funtowych ze śródokręcia i jedną wyrzutnie torped. W pewnym stopniu potwierdzają to dostępne fotografie.
Napęd
Okręty zostały wyposażone w dwie maszyny parowe typu TE (potrójnego rozprężania). Parę zapewniało 4 kotły wodnorurkowe firmy Normand. Były one umieszczone parami w dwóch kotłowniach. Z racji tego okręty posiadały trzy kominy, środkowy komin odprowadzający spaliny z dwóch kotłów był nieco grubszy. Moc generowana przez maszyny została określona konstrukcyjnie na 4100 ihp, natomiast prędkość konstrukcyjną tradycyjnie dla niszczycieli typu "A" zakontraktowano na 27 węzłów. Na próbach na mili pomiarowej HMS "ROCKET" osiągnął przy mocy 4123 ihp prędkość 27,570 węzła przy 398,1 obrotów na minutę. HMS "SHARK" podczas trzygodzinnego przebiegu osiągnął średnio 27,470 węzła przy mocy 4188 ihp i 398,8 obrotach na minute, natomiast HMS "SURLY" podczas takiego samego testu przy mocy 4175 ihp osiągnął średnią prędkość 27,590 węzła przy 397,1 obrotów na minutę. Podczas przebiegu na mili pomiarowej osiągnął z kolei 28,5 węzła.
Służba
HMS Rocket
14.02.1894 | Położenie stępki okrętu w stoczni J & G Thomson, Clydebank. |
14.08.1894 | Wodowanie okrętu. |
07.1895 | Ukończenie budowy okrętu. Koszt okrętu wyniósł 33 916 funtów. Początkowo okręt służył na wodach ojczystych. |
26.06.1897 | Okręt wziął udział w Rewii Floty z okazji Diamentowego Jubileuszu. |
1897 - 1902 | Okręt został wysłany do North America and West Indies Station. |
1910 | Okręt został pozbawiony uzbrojenia i został wykorzystany do eksperymentów z urządzeniami łącznościowymi. |
10.04.1912 | Okręt został sprzedany z przeznaczeniem na złom. |
Znani dowódcy (przydziały)
14.01.1896 - 23.05.1896 | Lieutenant & Commander Ernest E. Lacy |
15.06.1897 | Lieutenant & Commander Fawcet Wray (na czas udziału w Rewii Floty) |
17.02.1903 - ? | Lieutenant & Commander Evan C. Bunbury |
19.04.1904 - 20.05.1904 | Lieutenant in Command Osmond J. Prentis |
03.01.1905 - 01.04.1905 | Lieutenant & Commander Michael Barne |
01.04.1905 - 20.10.1905 | Lieutenant & Commander Reginald G. Copleston |
20.10.1905 - ? | Lieutenant & Commander Henry F. D. Jelf |
01.01.1906 - 08.02.1906 | Lieutenant & Commander Percy Crabtree |
20.02.1906 - 04.1906 | Lieutenant & Commander Arthur T. Blackwood |
04.1906 - 05.08.1906 | Lieutenant & Commander Richard Daly |
06.1906 | Lieutenant Leonard A. B. Donaldson (na czas manewrów) |
03.08.1906 (?) - 26.04.1907 | Lieutenant & Commander Theodore E. J. Bigg |
06.1907 - 05.03.1908 | Lieutenant & Commander Reginald Henniker-Heaton |
05.03.1908 - 05.1909 | Lieutenant & Commander Herbert R. Stokes |
05.1909 - 1909 | Lieutenant & Commander (T) Cecil R. Nicholl |
1909 - 29.07.1909 | Lieutenant & Commander Reginald G. Talbot |
29.07.1909 - 20.06.1910 | Lieutenant & Commander (T) Walter G. Rigg |
07.09.1910 - 17.10.1910 | Lieutenant & Commander (T) Walter G. Rigg |
25.10.1910 - 16.02.1911 | Lieutenant & Commander (T) Cecil R. Nicholl |
16.02.1911 - 12.04.1911 | Commander (I, Ru.) Edward A. D. Masterman (oraz przydział do eksperymentów Whitehead'a) |
12.04.1911 - 16.06.1911 | Commander Forster D. Arnold-Forster |
25.07.1911 - 01.08.1911 | Commander Forster D. Arnold-Forster |
09.08.1911 - 31.10.1911 | Commander William L. Elder |
HMS Shark
14.02.1894 | Położenie stępki okrętu w stoczni J & G Thomson, Clydebank. |
22.09.1894 | Wodowanie okrętu. |
07.1895 | Ukończenie budowy okrętu. Koszt okrętu wyniósł 33 916 funtów. Okręt służył na wodach ojczystych. |
1895 - 02.1900 | Okręt początkowo służył w składzie Devonport Instructional Flotilla. 26 czerwca 1897 r. okręt wziął udział w Rewii Floty z okazji Diamentowego Jubileuszu. |
02.1900 | Okręt został przydzielony jako tender do HMS "CAMBRIDGE", okrętu szkolego dla artylerzystów w Plymouth. |
1902 | Okręt został wcielony do sładu Channel Squadron. |
16.08.1902 | Okręt wziął udział w Rewii Floty z okazji koronacji Króla Edwarda VII. |
25.01.1908 | Okręt wszedł na mieliznę, niestety nie jest pewny w jakim obszarze i jakie odniósł uszkodzenia. |
11.07.1911 | Okręt został sprzedany w Devonport za 1575 funtów z przeznaczeniem na złom. |
Znani dowódcy (przydziały)
14.01.1896 - 11.05.1896 | Commander Ernest C. T. Troubridge |
10.08.1897 - 24.08.1897 | Lieutenant & Commander Charles Tibbits |
04.09.1899 - 1900 | Lieutenant & Commander Godfrey E. Corbett |
17.06.1902 - 02.09.1902 | Lieutenant & Commander Arthur K. Macrorie (tymczasowo) |
14.04.1903 - 19.11.1903 | Lieutenant in Command Anselan J. B. Stirling |
01.04.1905 - 25.04.1905 | Lieutenant in Command Lionel J. G. Anderson |
26.04.1905 | Gunner in Command Walter G. Jones |
04.1906 - 01.05.1907 | Lieutenant & Commander Percy Johnson |
06.1907 - 02.01.1908 | Lieutenant & Commander Benjamin W. Barrow |
02.01.1908 - 29.03.1909 | Lieutenant & Commander Henry F. H. Wakefield |
16.03.1909 (?) - 14.01.1910 | Lieutenant & Commander Valentine D. English |
14.01.1910 - 17.03.1911 | Lieutenant & Commander Dudley Stuart |
HMS Surly
14.02.1894 | Położenie stępki okrętu w stoczni J & G Thomson, Clydebank pod numerem stoczniowym 271. |
10.11.1894 | Wodowanie okrętu. |
07.1895 | Ukończenie budowy okrętu. Koszt okrętu wyniósł 33 916 funtów. Okręt służył na wodach ojczystych, bazując przez wiekszość czasu w Portsmouth. |
1898 | Okręt wziął udział w cyklu eksperymentów polegających na zastąpieniu kotłów opalanych węglem kotłami na paliwo płynne. Testy te trwały z przerwami najprawdopodbobniej aż do 1908 r. |
1910 - 1912 | Okręt był wykazywany w składzie 6. Destroyer Flotilla w Portsmouth. |
1920 | Okręt został sprzedany z przeznaczeniem na złom. |
Znani dowódcy (przydziały)
14.01.1896 - 06.02.1896 | Commander Arthur H. Shirley (rozpoczął kadencję jako Lieutenant) |
16.07.1901 - 20.08.1901 | Lieutenant & Commander Ernest O. Ballantyne (na czas manewrów) |
03.01.1905 - 28.03.1905 | Lieutenant & Commander William G. A. Kennedy |
28.03.1905 - 27.04.1905 | Lieutenant & Commander Ernest G. W. Davidson |
27.04.1905 - 09.07.1906 | Commander John Nicholas (oraz jako Commander (D), Torpedo Craft, Commission in Reserve) |
01.09.1906 - 10.1907 | Lieutenant & Commander William L. W. Williams-Mason |
05.10.1907 - 29.03.1909 | Lieutenant & Commander Hugh U. Fletcher |
29.03.1909 - 01.01.1910 | Lieutenant & Commander Montague G. B. Legge |
01.01.1910 - 22.01.1910 | Lieutenant & Commander Edmond A. B. Stanley |
21.01.1910 - 29.04.1910 | Lieutenant & Commander Ernest G. H. Du Boulay |
17.08.1910 - 05.03.1912 | Lieutenant & Commander Ernest G. H. Du Boulay |
04.1912 - 18.08.1913 | Gunner in Command Frederick J. Moon |
06.01.1913 - 12.03.1913 | Gunner in Command Robert Stocker |
18.08.1913 - 06.03.1915 | Gunner in Command Benjamin Richardson |
12.08.1914 - 03.1915 | Lieutenant in Command Edward N. Mortimer |
05.04.1915 - 19.01.1916 | Lieutenant in Command Edward N. Mortimer |
19.01.1916 - 01.1918 | Lieutenant R.N.R. in Command Walter de B. Thomas |
26.01.1918 | Lieutenant R.N.R. in Command George S. Loraine |
Źródła:
- Chesneau, Roger; Kolesnik, Eugene M., eds. (1979). Conway's All the World's Fighting Ships 1860–1905. Greenwich: Conway Maritime Press.
- Norman Friedman (2009). British Destroyer - From Earliest Days to the Second World War. Seaforth Publishing
- Эдгар Дж.Марч. Британские эсминцы. История эволюции. 1892—1953. Часть 1. — "Галея Принт", 2012
- Wikipedia oraz inne strony internetowe.