Zaplanowane w Naval Defence Act 1889 krążowniki pancernopokładowe typu "EDGAR" były pomniejszonymi wersjami krążowników typu "BLAKE", z zachowaniem takiego samego opancerzenia i aranżacji uzbrojenia.
Kraj: Wielka Brytania klasa: krążownik pancernopokładowy |
Specyfikacja
Nazwa okrętu | Stocznia | Położenie stępki | Wodowanie | Ukończenie budowy | Los okrętu |
CRESCENT | Portsmouth DYd | 13.10.1890 | 30.03.1892 | 22.02.1894 | Sprzedany na złom w 1921 r. |
EDGAR | Devonport DYd | 03.06.1889 | 24.11.1890 | 02.03.1893 | Sprzedany na złom w 1921 r. |
ENDYMION | Earle, Hull | 21.11.1889 | 22.07.1891 | 26.05.1894 | Sprzedany na złom w 1920 r. |
GIBRALTAR | Napier, Glasgow | 02.12.1889 | 27.04.1892 | 01.11.1894 | Sprzedany na złom w 1923 r. |
GRAFTON | Thames Iron Wks, Blackwall | 01.01.1890 | 30.01.1892 | 18.10.1894 | Sprzedany na złom w 1920 r. |
HAWKE | Chatham DYd | 17.06.1889 | 11.03.1891 | 16.05.1893 | Storpedowany przez "U-9" 15.10.1914 r. |
ROYAL ARTHUR (ex. CENTAUR) | Portsmouth DYd | 20.01.1890 | 26.02.1891 | 02.03.1893 | Sprzedany na złom w 1921 r. |
ST GEORGE | Earle, Hull | 23.04.1890 | 23.06.1892 | 25.10.1894 | Sprzedany na złom w 1920 r. |
THESEUS | Thames Iron Wks, Blackwall | 16.07.1890 | 08.09.1892 | 14.01.1896 | Sprzedany na złom w 1921 r. |
Dane taktyczno-techniczne
Wymiary:
Wyporność pełna | 7350 t. ("GIBRALTAR", "ST GEORGE", "CRESCENT", "ROYAL ARTHUR": 7700 t.) |
Długość między pionami | 109,73 m (360 ft) |
Długość całkowita | 118,11 m (387 ft 6 in) |
Szerokość | 18,29 m (60 ft) |
Zanurzenie | 7,24 m (23 ft 9 in) |
Napęd:
Maszyny | Dwie 3-cylindrowe maszyny parowe typu TE, 4 kotły dwustronne Fairfields, 2 śruby |
Moc | 10 000 ihp (forsowna: 12 000 ihp) |
Prędkość | 18 węzłów (forsowna: 20 węzłów) |
Paliwo | 1250 t. węgla |
Zasięg | 10 000 mil morskich przy prędkości 10 węzłów |
Opancerzenie:
Pokład | 127 mm - 76 mm (5 in - 3 in) |
Osłony dział 234 mm (9,2 in.) | 76 mm (3 in) |
Kazamaty | 152 mm (6 in) |
Ciągi amunicyjne | 178 mm - 51 mm (7 in - 2 in) |
Stanowisko dowodzenia | 305 mm (12 in) |
Uzbrojenie:
Początkowe | 2 działa 234 mm (9,2 in) Mk. VI RBL; 10 dział 152 mm (6 in) QF; 12 dział 6-funtowych (6 pdr) QF; 5 dział 3-funtowych (3 pdr) QF; 4 wyrzutnie torped 457 mm (18 in) |
Początkowe: "CRESCENT", "ROYAL ARTHUR": | 1 działo 234 mm (9,2 in) Mk. VI RBL; 12 dział 152 mm (6 in) QF; 12 dział 6-funtowych (6 pdr) QF; 5 dział 3-funtowych (3 pdr) QF; 4 wyrzutnie torped 457 mm (18 in) |
Ludzie:
Załoga | 544 oficerów i marynarzy |
Projekt
W porównaniu do krążowników typu "BLAKE" zmniejszono wyporność o około 1800 t., adaptując maszyny o mniejszej mocy wystarczającej dla osiągania prędkości 20 węzłów oraz zmniejszono zapas węgla, dostosowując go do osiągania zasięgu 10 000 mil morskich przy prędkości 10 węzłów.
Konstrukcja
Kadłub
Wyporność większości okrętów wynosiła 7350 t. pomijając HMS "GIBRALTAR", HMS "ST GEORGE", HMS "CRESCENT" oraz HMS "ROYAL ARTHUR" których wyporność wynosiła 7700 t. Długość między pionami wynosiła 109,73 m (360 ft), długość całkowita 118,11 m (387 ft 6 in), szerokość 18,29 m (60 ft), zanurzenie 7,24 m (23 ft 9 in). Przy projekcie kadłuba sugerowano się planami krążowników typu "BLAKE". Były doskonałymi parowcami i miały wystarczającą dzielność morską. HMS "GIBRALTAR", HMS "CRESCENT", HMS "ROYAL ARTHUR" i HMS "ST GEORGE" miały kadłub pokryty drewnem i miedzią do służby w tropikach. Spowodowało to wzrost wyporności o ok. 350 t. i spadek prędkości o 0,5 węzła. HMS "CRESCENT' i HMS "ROYAL ARTHUR" były dodatkowo wyposażone w nadbudówkę dziobową co zwiększało wysokość wolnej burty na dziobie i zwiększało dzielność morską.
Uzbrojenie
Uzbrojenie składało się z 2 działa 234 mm (9,2 in) Mk. VI RBL, 10 dział 152 mm (6 in) QF, 12 dział 6-funtowych (6 pdr) QF, 5 dział 3-funtowych (3 pdr) QF oraz z 4 wyrzutni torped 457 mm (18 in) (poniżej linii wodnej). HMS "CRESCENT' i HMS "ROYAL ARTHUR" miały zamiast przedniego działa 234 mm dwa działa 152 mm.
Opancerzenie
Opancerzenie zorganizowano prawie identycznie jak w typie "BLAKE" . Zastosowano łukowato wygięty dolny pokład pancerny o grubości 76 mm (3 in) w koronie i 152 mm (5 in) na bokach. Ponad ten pokład wystawały cylindry maszyn okrętu, ochraniano je więc za pomocą osłony pancernej o grubości 203 mm (8 in).
Napęd
Okręty były wyposażone w dwie 3-cylindrowe maszyny parowe typu TE i 4 kotły dwustronne Fairfields. Maszyny parowe w które wyposażono okręty okazały się bardzo dobrej jakości i charakteryzowały się dużą trwałością. Na przykład HMS "ROYAL ARTHUR" osiągnął średnią prędkość 18 węzłów w czasie 48 godzinnego rejsu po 18 miesięcznym pobycie na Pacific Station w czasie którego nie był w ogóle w doku, zaś inne okręty klasy nie odstawały od niego w odniesieniu do trwałości maszyn. Oprócz 4 kotłów dwustronnych okręty były wyposażone również w pojedynczy normalny kocioł do dodatkowych zastosowań.
Służba
HMS Crescent
13.10.1890 | Położenie stępki w stoczni Portsmouth Dockyard. |
30.03.1892 | Wodowanie okrętu. |
22.02.1894 | Ukończenie budowy okrętu. |
11.01.1895 | Okręt udał się w rejs do Australii, gdzie pełnił służbę. |
1895 - 1897 | Okręt pełnił służbę w NAWI Station, pełnił tam również funkcję okrętu flagowego. |
10.1897 - 06.1898 | Okręt znajdował się w rezerwie. |
09.1898 - 05.1899 | Ponownie okręt przeszedł do rezerwy. |
1899 - 1902 | Okręt pełnił funkcję okrętu flagowego Vice-Admiral Sir Fredericka Bedforda, Szefa Sztabu North American and West Indies Station. |
02.1902 | Okręt odwiedził Trynidad, Jamajkę i Bermudy. |
05.1902 | Ponowna wizyta na Bermudach. |
06.1902 | Wizyta w Halifax, Nova Scotia, gdzie okręt wziął udział w ceremoni koronacyjnej. |
07.1902 | Okręt opuścił rejon pełnienia służby i udał się do kraju. Zawinął do Spithead 24 lipca 1902 r. Jego miejsce w roli okrętu flagowego North American and West Indies Station zajął HMS "ARIADNE". |
1902 - 03.1904 | Okręt znajdował się w rezerwie. |
11.1911 - 08.1914 | Ponowny pobyt w rezerwie. |
22.09.1921 | Okręt został sprzedany na złom i złomowany w Niemczech. |
Znani dowódcy (przydziały)
22.02.1894 | Captain Robert W. Craigie |
02.08.1894 - 31.12.1894 | Captain Frederic W. Fisher |
01.1895 - 11.03.1895 | Captain Charles R. Arbuthnot |
12.03.1895 - 15.10.1897 | Captain Francis Powell |
06.1898 - 09.1898 | Captain H.R.H. Prince George |
02.05.1899 - 01.03.1900 | Captain Sir Charles J. Graves-Sawle, Bart. |
01.03.1900 - 03.1902 | Captain The Hon. Stanley C. J. Colville |
25.03.1904 - 31.05.1907 | Captain Trevylyan D. W. Napier |
22.06.1907 - 23.08.1907 | Captain Rowland Nugent |
23.08.1907 - 14.10.1907 | Captain Hubert Grant-Dalton |
22.10.1907 - 25.01.1910 | Captain Charles F. Henderson |
25.01.1910 - 21.06.1911 | Captain Philip Streatfeild |
05.08.1911 - 31.10.1911 | Captain Philip Streatfeild |
04.11.1911 | Commander Octavius H. Daniel |
10.02.1913 | Commander Thomas E. Wardle |
31.07.1914 - 04.12.1914 | Captain George Trewby |
02.1915 - 11.11.1915 | Captain John F. Grant-Dalton |
06.03.1916 - 03.1919 | Captain Percival H. Warleigh |
31.05.1917 | Acting Captain Ernest Henslowe (tymczasowo) |
03.1919 - 03.1921 | Captain John E. Cameron |
HMS Edgar
03.06.1889 | Rozpoczęcie budowy okrętu w Devonport Dockyard. |
24.11.1890 | Wodowanie okrętu. |
02.03.1893 | Ukończenie budowy okrętu. |
09.1896 - 03.1897 | Okręt przebywał w rezerwie. |
08.1899 - 02.1900 | Ponowny pobyt w rezerwie. |
20.02.1900 | Okręt został ponownie wcielony do służby z zadaniem przewiezienia załogi dla slupów HMS "ALGERINE" i HMS "PHOENIX", statku badawczego "WATERWICH" oraz parowca rzecznego HMS "ROBIN" do Hongkongu. |
08.1900 - 04.1903 | Okręt znajdował się w rezerwie, z której jedynie na czas manewrów był przywracany do służby. W kwietniu 1902 r. okręt przeszedł remont kotłów, po jego zakończeniu wziął udział w rewii koronacyjnej (sierpień 1902 r.). |
04.1903 - 1904 | Okręt został ponownie wcielony do aktywnej służby z przydziałem do China Station. Zmienił tam HMS "ENDYMION". |
03.1904 - 01.1905 | Kolejny okres pobytu w rezerwie. |
06.1910 - 07.1914 | Następny okres pobytu w rezerwie. W tym okresie został 18 marca 1913 r. przydzielony do Training Squadron w Queenstown. |
12.1914 - 03.1915 | Okręt przebywał w remoncie. |
04.04.1918 | Okręt został uszkodzony przez austro-węgierski okręt podwodny SMS "U-29" na pozycji 35°06′N 14°24′E. |
09.05.1921 | Okręt został sprzedany na złom. |
24.04.1923 | Okręt przybył do Morecambe na złomowanie. |
Znani dowódcy (przydziały)
02.03.1893 - 01.1894 | Captain William A. D. Acland |
25.01.1894 - 09.1896 | Captain William H. Henderson |
23.03.1897 - 12.05.1897 | Captain Arthur C. Clarke |
05.1897 - 07.1897 | Captain John S. Hallifax |
08.1897 - 12.1897 | Captain George F. King-Hall |
12.1897 - 02.1898 | Captain William C. C. Forsyth |
02.1898 - 06.1898 | Captain Robert C. Sparkes |
01.11.1898 - 15.02.1899 | Captain Harry S. F. Niblett |
14.04.1899 - 05.08.1899 | Captain Frederick L. Campbell |
02.1900 - 08.1900 | Captain Ernest J. Fleet |
16.07.1901 - 27.08.1901 | Captain George A. Callaghan (na czas manewrów) |
16.07.1902 - 27.08.1902 | Captain Bernard Currey |
09.04.1903 - 21.03.1904 | Captain John E. Bearcroft |
01.02.1905 - 11.09.1906 | Captain Casper J. Baker |
12.09.1906 - 11.02.1907 | Captain Laurence E. Power |
11.02.1907 - 30.04.1908 | Captain Cuthbert E. Hunter |
27.06.1908 - 05.01.1909 | Captain Henry D. Wilkin |
16.04.1909 | Commander Christopher P. Metcalfe |
14.06.1909 - 07.1909 | Captain Charles L. Napier |
24.07.1909 - 03.01.1910 | Commander Carlton V. de M. Cowper |
12.01.1910 - 26.06.1910 | Captain The Hon. Algernon D. E. H. Boyle |
21.02.1911 - 22.07.1911 | Captain Charles B. Miller |
19.03.1912 | Commander Henry P. Ritchie |
04.02.1913 - 23.11.1914 (?) | Commander Charles W. Bruton |
31.07.1914 - 05.12.1914 | Captain Charles F. Thorp |
20.03.1915 - 07.03.1915 | Commander Reginald St. P. Parry (tymczasowo) |
25.06.1915 - 08.06.1916 | Captain Douglas L. Dent |
08.06.1916 - 05.1917 | Captain Francis C. Brown |
15.05.1917 - 05.1918 | Captain Alldin U. Moore |
21.05.1918 - 07.04.1919 | Commander Reginald Henniker-Heaton |
HMS Endymion
21.11.1889 | Rozpoczęcie budowy okrętu w C & W Earle, Hull. |
22.07.1891 | Wodowanie okrętu. |
26.05.1894 | Ukończenie budowy okrętu. |
1894 | Okręt został skierowany do służby w Chinach. Brał udział w tłumieniu powstania Bokserów. |
01.1896 | Okręt zostaje skierowany do Australia Station. |
07.1897 - 06.1899 | Okręt pozostawał w rezerwie. |
12.1901 | Okręt zawija do Manilii. |
05.1902 | Okręt rozpoczyna powrót do Wielkiej Brytanii, po drodze zawijając do Singapuru (22.06), Colombo (05.07), Suez (22.07), na Maltę (28.07) i do Gibraltaru (01.08). |
16.08.1902 | Okręt wziął udział w przeglądzie floty w Spithead z okazji koronacji króla Edwarda VII. |
09.1902 - 04.1904 | Ponowny pobyt w rezerwie. |
26.06.1912 - 01.1913 | Okręt został ponownie wcielony do służby w Portsmouth z załogą szkieletową, z przydziałem do rezerwy. |
11.1914 - 06.1915 | Remont. |
30.08.1918 | Okręt został uszkodzony nieopodal Stavros w Grecji przez niemiecki okręt podwodny "UC-37". |
16.03.1920 | Okręt został sprzedany na złom w Cardiff. |
Znani dowódcy (przydziały)
26.05.1894 - 25.04.1895 | Captain Charles J. Barlow |
25.04.1895 - 02.05.1895 | Captain Arthur Barrow |
14.01.1896 - 27.06.1896 | Captain Edward H. Gamble (tylko na czas przejścia okrętu do Australii) |
18.08.1896 - 21.07.1897 | Captain William Wilson |
08.06.1899 - 07.1899 | Captain Robert S. D. Cuming |
02.09.1899 - 09.05.1901 | Captain George A. Callaghan |
04.04.1901 (?) - 04.09.1902 | Captain Alfred W. Paget |
19.04.1904 - 30.11.1904 | Captain Herbert G. King-Hall |
18.01.1905 - 01.06.1906 | Captain William O. Boothby |
01.06.1906 - 14.07.1907 | Captain Ernest H. Grafton |
15.07.1907 - 11.1907 | Captain James C. Ley |
01.11.1907 - 01.02.1908 | Captain Sir Douglas E. R. Brownrigg, Bart. |
01.02.1908 - 10.1908 | Captain James C. Ley |
01.10.1908 - 04.10.1910 | Captain Henry L. Mawbey |
04.10.1910 - 26.06.1912 | Captain Arthur G. Smith |
26.06.1912 - 01.08.1912 | Commander George B. W. Young |
09.01.1913 - 11.1914 | Captain E. Hyde Parker |
12.12.1914 - 20.12.1914 | Commander Harold O. Reinold |
06.1915 - 01.1916 | Captain Arthur V. Vyvyan |
26.01.1916 - 01.1918 | Captain Cecil M. Staveley |
25.01.1918 - 12.1918 | Captain Frank Powell |
24.12.1918 - 05.1919 | Captain Henry G. H. Adams |
HMS Gibraltar
02.12.1889 | Rozpoczęcie budowy okrętu w stoczni Napier, Glasgow. |
27.04.1892 | Wodowanie okrętu. |
01.11.1894 | Ukończenie budowy okrętu i wcielenie do służby. |
06.1895 - 01.1896 | Okręt przebywał w rezerwie. |
03.1899 - 03.1901 | Okręt przeszedł remont w Portsmouth i po jego zakończeniu czasowo został przeniesiony do rezerwy. |
03.1901 | Okręt rozpoczął pełnienie służby jako okręt flagowy Rear-Admiral Arthur'a Moore'a, Szefa Sztabu Cape Station Squadron. |
09.1901 | Okręt zawija do Durbanu. |
1906 - 06.1908 | Okręt znajdował się w rezerwie. |
1914 | W momencie rozpoczęcia I wojny światowej okręt został przydzielony do 10. Cruiser Squadron w Northern Patrol. |
1915 | Pełnił dalej służbę w 10. Cruiser Squadron, jednak jako okręt zaopatrzeniowy dla szkoły działań przeciw okrętom podwodnym z bazą na Szetlandach. |
09.1923 | Okręt został sprzedany na złom John Cashmore Ltd i złomowany w Newport. |
Znani dowódcy (przydziały)
18.07.1894 - 08.1894 | Captain Andrew K. Bickford (na czas manewrów) |
01.11.1894 - 18.06.1895 | Captain Angus MacLeod |
14.01.1896 - 05.1898 | Captain Harry F. Hughes-Hallett |
28.05.1898 - 03.1899 | Captain Harry L. F. Royle |
10.07.1900 - 08.1900 | Captain Charles E. Kingsmill (na czas manewrów) |
06.03.1901 - 17.06.1904 | Captain Arthur H. Limpus |
14.12.1904 - 29.05.1905 | Captain Robert H. Johnston Stewart |
25.06.1908 - 19.12.1908 | Captain Charles H. Morgan (wg "Royal Navy Warship" data zdania dowodzenia jest określona na koniec marca 1909 r.) |
14.04.1909 - 1910 | Commander Herbert du C. Luard |
25.05.1910 - 06.1911 | Captain E. Percy F. G. Grant |
10.03.1911 - 25.07.1911 | Commander Cecil F. L. Watson |
03.11.1911 - 23.10.1912 | Lieutenant & Commander Henry G. Giffard |
23.10.1912 - 01.1913 | Captain George B. Powell |
20.01.1913 - 28.11.1914 | Captain Ronald A. Hopwood (oraz dowodził grupą okrętów szkolnych - wg "Royal Navy Warship" data zdania dowodzenia jest określona na czerwiec 1915 r.) |
27.06.1915 - 29.06.1916 | Captain Edward H. Moubray |
29.06.1916 - 01.03.1917 | Acting Captain Arthur B. F. Dawson (wg "Royal Navy Warship" data zdania dowodzenia jest określona na maj 1917 r.) |
16.05.1917 - 11.02.1918 | Captain Arthur H. Oldham |
04.1918 - 08.1918 | Captain William B. Macdonald |
03.08.1918 - 17.01.1919 | Commander Hugh P. Buckle |
17.01.1919 - 27.04.1920 | Captain Humphrey T. Walwyn |
27.04.1920 | Captain Ronald Howard (również jako dowódca Anti-submarine Service) |
28.04.1922 | Captain George L. Massey (również jako dowódca Anti-submarine Service) |
03.1923 - 06.04.1923 | Commander James R. C. Cavendish |
07.04.1923 - 23.04.1923 | Commander Cosmo B. Hastings |
HMS Grafton
01.01.1890 | Rozpoczęcie budowy okrętu w Thames Ironworks and Shipbuilding Company. |
13.01.1892 | Wodowanie okrętu. |
18.10.1894 | Ukończenie budowy okrętu. |
10.09.1895 | Okręt został wcielony do służby w Portsmouth. |
22.04.1896 - 10.09.1899 | Okręt pełnił służbę w China Station. |
10.1899 - 1902 | Okręt znajdował się w rezerwie. |
12.1901 | Okręt zluzował krążownik pancerny HMS "WARSPITE" w funkcji okrętu flagowego Pacific Station. |
14.01.1902 | Okręt został wcielony do służby po remoncie w Chatham. |
31.01.1902 | Okręt opuszcza Plymouth i udaje się na służbę w składzie Pacific Station Squadron. po drodze zawija na Maderę, São Vicente, Montevideo i Sandy Point by dotrzeć do Valparaíso w połowie marca. Rear-Admiral Andrew Bickford Commander-in-Chief, Pacific Station podnosi na nim swoją flagę kilka dni po przybyciu do portu. |
18.04.1902 | Z okrętu wysadzono uzbrojony desant nieopodal San José w Gwatemali, w przymuszenia rządu gwatemalskiego do zapłaty zaległej raty pożyczki, którą udzieliła Wielka Brytania. Pokaz siły wystarczył aby rząd Gwatemali uregulował należność. |
31.01.1903 | Podczas przejścia z Callao, Peru do Coquimbo, Chile okręt staranował i zabił dużego (18 metrowego) wieloryba. |
04.1913 - 07.1914 | Okręt przebywał w rezerwie. |
08.1914 | W momencie rozpoczęcia I wojny światowej okręt został przydzielony do 10. Cruiser Squadron, który był zaangażowany w blokowanie wybrzeża Niemiec. |
12.1914 | Okręt został częściowo rozbrojony.Działa 9,2-calowe zostały zdjęte z krążownika i zamontowane na monitorach HMS "M-28" i HMS "M-29". Okręt został wytypowany do niewielkiej modernizacji w ramach planowanego użycia do w operacji dardanelskiej. Zamiast zdjętych dział 9.2 cala na okręcie zamontowano działa 6-calowe. Dobudowano również bąble przeciwtorpedowe co spowodowało niewielkie obniżenie prędkości. |
10.06.1917 | Krążownik został storpedowany przez niemiecki okręt podwodny "UB-43" 150 mil morskich na wschód od Malty. Został uszkodzony, jednak szczęśliwie dociągnął do portu na Malcie. Nie zanotowano zabitych. |
01.07.1920 | Okręt został sprzedany na złom w Plymouth. |
Znani dowódcy (przydziały)
10.1894 - 01.1895 | Captain Charles E. Gissing |
09.07.1895 - 27.04.1896 | Captain William Des V. Hamilton |
01.05.1896 - 09.1898 | Captain Edward P. Jones |
04.08.1898 (?) - 10.10.1898 | Acting Captain Arthur W. Ewart (?) |
01.10.1898 - 04.10.1899 | Captain Frederic W. Fisher |
01.1902 - 03.1902 | Captain John L. Marx |
02.1902 - 03.1904 | Captain Colin R. Keppel |
03.1904 - 04.11.1904 | Captain James E. C. Goodrich |
05.11.1904 - 16.03.1905 | Captain Robert G. Fraser |
01.04.1905 - 06.02.1906 | Captain William O. Story |
05.02.1906 (?) - 16.08.1906 | Captain Frederick C. A. Ogilvy |
16.08.1906 - 10.01.1907 | Captain Edward M. Phillpotts |
10.01.1907 - 11.01.1909 | Captain Charles F. Thorp |
11.01.1909 - 01.03.1910 | Captain Ronald A. Hopwood |
01.03.1910 - 03.1912 | Captain Constantine H. Hughes-Onslow |
02.03.1912 - 09.04.1913 | Captain Frederic A. Whitehead |
09.04.1913 - 01.08.1914 | Commander Charles E. W. Pyddoke |
31.07.1914 (?) - 23.11.1914 | Captain Hugh L. P. Heard (wg "Royal Navy Warship" data zdania dowodzenia jest określona na luty 1915 r.) |
25.06.1915 - 07.1917 | Captain Henry E. Grace |
12.07.1917 - 08.1919 | Captain Percy Johnson |
08.1919 - 01.1920 | Captain Percival H. Warleigh |
HMS Hawke
17.06.1889 | Rozpoczęcie budowy okrętu w stoczni Chatham Dockyard. |
11.03.1891 | Wodowanie okrętu. |
03.1892 | Okręt przeszedł przez próby morskie. |
16.05.1893 | Ukończenie budowy okrętu. |
05.1893 | Okręt został wcielony do służby z przydziałem na Morze Śródziemne. |
1897 - 1898 | Okręt brał udział w operacji pacyfikacji Krety na Morzu Śródziemnym. Był w tym okresie używany głównie w charakterze transportowca wojska, przewożąc żołnierzy z zatoki Platania do Grecji. |
1900 - 04.1902 | Okręt został przeniesiony do rezerwy w Chatham. |
02.1902 | Zapadła decyzja o skierowaniu okrętu do Cape of Good Hope Station z załogami dla brytyjskich jednostek tam stacjonujących. |
04.1902 - 10.05.1902 | Okręt wyruszył w drogę przewożąc na pokładzie załogi dla HMS "FORTE", HMS "DWARF" HMS "PARTRIDGE". Dotarł do Simons Town 10 maja. |
20.05.1902 - 16.06.1902 | Okręt ruszył w drogę powrotną do Anglii. Po drodze wodiwedził Świętą Helenę, Wniebowstąpienie, Sierra Leone, Las Palmas i Maderę. Do Plymouth dotarł 16 czerwca. |
16.08.1902 | Okręt wziął udział w rewii Floty w Spithead z okazji koronacji Króla Edwarda VII. |
08.1902 | Okręt wyruszył na Morze Śródziemne wioząc załogi dla HMS "VULCAN", HMS "FOAM", HMS "BRUIZER", HMS "DRAGON" i HMS "BOXER". |
11.1904 - 08.1906 | Krążownik zaczął pełnic funkcję okrętu szkolnego dla kadetów marynarki w składzie 4. Cruiser Squadron. |
08.1906 | Okręt dołączył do szkoły torpedystów w Sheerness. |
1907 | Okręt dołączył do składu Home Fleet. |
03.1907 - 11.1907 | Tymczasowe przeniesienie do rezerwy. |
03.1908 - 01.1909 | Ponowny pobyt w rezerwie. |
05.1910 - 1914 | Pobyt w rezerwie. |
20.09.1911 | Okręt ulega kolizji z liniowcem pasażerskim linii White Star RMS "OLYMPIC". W wyniku kolizji krążownik traci dziób. Winą został obarczony dowódca liniowca. |
02.1913 | Okręt dołącza do treningowego dywizjonu stacjonującego w Queenstown, Irlandia (obecnie Cobh). |
08.1914 | W momencie rozpoczęcia I wojny światowej okręt dołącza do 10. Cruiser Squadron, który to zespół na za zadanie przeprowadzić operację blokadową na obszarze wokół Szetlandów i wybrzeży Norwegii. |
10.1914 | Okręty 10. Cruiser Squadron został przeniesiony do południowej części Morza Północnego z zadaniem chronienia konwojów z Kanady. |
15.10.1914 | Okręt podczas jednej z operacji prowadzonej wraz ze swoimi bliźniakami HMS "THESEUS" i HMS "ENDYMION" został storpedowany przez niemiecki okręt podwodny "U-9" - dowodzony przez kapitana Otto Weddigena, wsławionego zatopieniem trzech krążowników 22 września 1914 roku. Pierwsza torpeda minęła HMS "THESEUS" i uderzyła następny w szyku HMS "HAWKE". Nieszczęśliwie uderzenie torpedy wywołało dodatkowo eksplozję magazynów amunicji, która rozerwała większość okrętu na kawałki. Krążownik zatonął w parę minut pociągając za sobą 26 oficerów (w tym dowódcę okrętu Captain Hugh P.E.T. Williams'a) oraz 497 marynarzy. Uratowało się jedynie 70 marynarzy. Część rozbitków uratował znajdujący się w pobliżu norweski frachtowiec, 21 będących na tratwie uratował 16 października skierowany na miejsce katastrofy lider HMS "SWIFT". Dowódcy towarzyszących "HAWKE" krążowników, pomni tragedii z 22 września, nie odważyli się rozpocząć akcji ratunkowej w rejonie przebywania wrogiego okrętu podwodnego i odpłynęli na pełnej prędkości. |
Znani dowódcy (przydziały)
16.05.1893 - 04.1896 | Captain Pelham Aldrich |
27.04.1896 - 10.11.1896 | Captain William Des V. Hamilton |
10.11.1896 - 26.04.1898 | Captain Sir Richard Poore, Bart. |
30.03.1898 (?) - 02.1899 | Captain Randolph F. O. Foote |
02.1899 - 07.1899 | Captain Alexander W. Chisholm-Batten |
10.07.1900 - 08.1900 | Captain Cecil Burney (na czas manewrów) |
01.04.1902 - 07.1902 | Captain Algernon H. Anson |
23.07.1902 - 04.10.1902 | Captain Julian C. A. Wilkinson |
13.01.1903 - 11.03.1903 | Captain Herbert W. Savory |
06.05.1903 - 21.05.1903 | Captain Frederick O. Pike |
21.05.1903 - 05.04.1904 | Captain Sir George J. S. Warrender, Bart. |
11.1904 - 09.07.1905 | Captain Arthur J. Horsley |
09.07.1905 - 15.05.1906 | Captain Francis S. Miller |
15.05.1906 - 13.01.1907 | Captain William L. Grant |
12.01.1907 (?) - 04.03.1907 | Captain Drury St. A. Wake |
16.11.1907 - 13.03.1908 | Captain Owen F. Gillett |
06.1908 - 08.1908 | Captain Marcus R. Hill (na czas manewrów) |
13.03.1908 - 26.11.1908 | Commander Arthur H. Oldham |
05.01.1909 - 22.07.1909 | Captain Henry D. Wilkin |
15.10.1909 - 19.10.1909 | Captain Charles H. Morgan (wyłącznie na czas przejścia z Portsmouth do Chatham) |
19.10.1909 - 24.05.1910 | Captain Marcus R. Hill |
24.06.1910 | Captain Edward F. Bruen (wyłącznie na czas manewrów) |
27.09.1910 - 1911 | Commander Ralph P. Clutton |
26.11.1910 - 21.12.1910 | Captain Herbert J. Savill (do wykonania tymczasowego zadania) |
06.04.1911 - 09.01.1912 | Captain William F. Blunt |
29.01.1912 - 01.06.1912 | Captain Guy L. Sclater |
28.06.1912 | Commander Godfrey Tuke |
17.01.1913 | Commander Edward H. Rymer |
01.08.1914 - 15.10.1914 | Captain Hugh P. E. T. Williams (zginął z okrętem) |
HMS Royal Arthur
20.01.1890 | Położenie stępki okrętu w Portsmouth Dockyard. |
1890 | Tuż po położeniu stępki zmieniono nazwę okrętu z HMS "CENTAUR' na HMS "ROYAL ARTHUR". |
26.02.1891 | Wodowanie okrętu. |
02.03.1893 | Ukończenie budowy okrętu. |
1893 - 1896 | Okręt służył w składzie Pacyfic Station i pełni tam funkcję okrętu flagowego. |
10.1896 - 02.1897 | Okręt przechodzi remont i modernizację w Plymouth. |
1897 | Okręt rozpoczyna pełnić ponownie funkcję okrętu flagowego, tym razem w Australian Station. |
1901 | Krążownik eskortuje królewski jacht HMY "OPHIR" na pokładzie którego podróżują Książę i Księżna Yorku i Kornwalii (przyszli Krój Jerzy V i Królowa Maria), którzy udają się na otwarcie nowego parlamentu do Australii. |
07.1902 | Okręt odwiedza Norfolk Island. |
06.04.1904 | Okręt opuszcza Australia Station i udaje się do Portsmouth, gdzie przechodzi remont i czasowo zostaje zdjęty ze służby. |
07.1905 | Okręt kończy remont i po wcieleniu do służby udaje się do North American and West Indies Station. |
1906 | Okręt powraca do Anglii. |
1906 - 1909 | Okręt czasowo zostaje umieszczony w rezerwie. |
1909 | Okręt wcielono do Home Fleet, a później do Queenstown Training Squadron. |
06.1913 - 08.1914 | Okręt przebywał w rezerwie. |
1914 - 1918 | W początkowym okresie I wojny światowej okręt pełnił służbę strażniczą w Scapa Flow. |
05.1918 | Krążownik pełnił funkcję okrętu zaopatrzeniowego dla okrętów podwodnych z 12. Submarine Flotilla. |
08.1921 | Okręt został sprzedany na złom do Niemiec. |
Znani dowódcy (przydziały)
02.03.1893 - 05.1895 | Captain Frederick P. Trench (do chwili śmierci) |
10.05.1895 - 24.06.1895 | Acting Captain Robert H. S. Stokes |
30.05.1895 - 25.09.1896 | Captain Frank Finnis |
02.1897 - 07.1897 | Captain George F. King-Hall |
04.11.1897 - 15.04.1901 | Captain Charles G. Dicken |
04.02.1901 (?) - 16.01.1903 | Captain Thomas P. Walker (najprawdopodobniej objął jednak dowodzenia w kwietniu) |
17.01.1903 - 30.06.1904 | Captain Richard P. F. Purefoy |
18.07.1905 - 15.05.1906 | Captain A. Gordon H. W. Moore |
15.05.1906 - 03.07.1906 | Captain George A. Ballard |
06.07.1906 - 04.05.1907 (?) | Captain Norman C. Palmer |
11.06.1907 - 06.01.1909 | Captain Robert E. R. Benson |
06.01.1909 - 23.07.1909 | Captain Edwin V. Underhill |
23.07.1909 | Commander Herbert W. James |
24.06.1910 - 15.08.1911 | Captain Francis W. Caulfeild |
15.08.1911 - 01.09.1911 | Captain Charles B. Miller (oraz dowodził zespołem okrętów z 4. Division) |
20.10.1911 - 08.02.1912 | Captain Basil H. Fanshawe |
01.05.1912 - 26.06.1912 | Commander George B. W. Young |
01.07.1912 - 22.10.1912 | Captain Bentinck J. D. Yelverton (oraz dowodził zespołem okrętów z 3. Fleet) |
22.10.1912 - 03.02.1913 | Captain John F. E. Green |
02.1913 - 23.06.1913 | Captain Theobald W. B. Kennedy |
15.07.1913 - 10.10.1913 | Captain Edmund R. Pears (?) |
23.06.1913 | Commander George C. Hardy |
01.08.1914 - 07.12.1915 | Captain Adolphus H. Williamson |
02.1915 - 10.12.1915 | Captain Frederic A. Whitehead |
10.12.1915 - 19.03.1918 | Acting Captain James D. D. Stewart |
13.01.1920 - 01.07.1920 | Commander William R. D. Crowther |
10.06.1920 - 12.1920 | Commander Gilbert H. Kellett |
HMS St George
23.04.1890 | Położenie stępki okrętu w stoczni C & W Earle, Hull. |
23.06.1892 | Wodowanie okrętu. |
25.10.1894 | Ukończenie budowy okrętu. |
27.08.1896 | Okręt brał czynny udział 40-minutowej wojnie angielsko-zanzibarskiej, najkrótszej wojnie w historii świata. |
02.1898 - 07.1899 | Okręt znajdował się w rezerwie. |
1901 | Krążownik eskortuje królewski jacht HMY "OPHIR" na pokładzie którego podróżują Książę i Księżna Yorku i Kornwalii (przyszli Krój Jerzy V i Królowa Maria), którzy udają się na otwarcie nowego parlamentu do Australii. |
11.1901 | Krążownik zostaje okrętem flagowy zespołu. |
05.1902 - 03.1904 | Okręt przebywał w rezerwie. W tym czasie okręt został poddany remontowi w Portsmouth. 16 sierpnia okręt wziął udział w przeglądzie floty z okazji koronacji Króla Edwarda VII. |
1905 (?) | Okręt zostaje skierowany do Cape & West Africa Station gdzie obejmuje funkcję okrętu flagowego dla Rear-Admiral Harry Rawson. Bazuje w Simon's Town. |
03.1910 | Zakończono konwersję krążownika na okręt magazynowy. |
15.03.1910 | Okręt dołącza do 3. Destroyer Flotilla jako okręt baza. |
1913 - 08.1915 | Okręt zabezpiecza działanie 9. Destroyer Flotilla, stacjonującej w Forth. |
01.07.1920 | Okręt został sprzedany na złom w Plymouth. |
Znani dowódcy (przydziały)
07.1894 - 08.1894 | Captain Edmund S. Poe (na czas manewrów) |
10.1894 - 12.1894 | Captain William C.C. Forsyth |
10.12.1894 - 28.06.1895 | Captain Edward H. Gamble |
11.05.1895 (?) - 28.12.1897 | Captain George Le C. Egerton |
12.1897 - 02.1898 | Captain Harry L.F. Royle |
11.07.1899 - 26.08.1899 | Captain Philip F. Tillard (na czas manewrów) |
31.10.1899 - 05.10.1900 | Commodore, Second Class Edmund S. Poë |
05.10.1900 - 02.1901 | Commodore, Second Class Alfred L. Winsloe |
26.02.1901 - 11.1901 | Captain Paul W. Bush (tymczasowo) |
11.1901 - 11.1902 | Commodore, Second Class Alfred L. Winsloe |
15.03.1904 - 25.05.1904 | Captain Edward G. Shortland |
26.05.1904 - 07.12.1904 | Captain Frank Finnis |
08.12.1904 - 15.05.1906 | Captain Arthur Y. Moggridge |
15.05.1906 - 08.08.1906 | Captain Charles H. H. Moore |
09.08.1906 - 14.11.1907 | Captain Herbert A. S. Fyler |
14.11.1907 - 04.02.1908 | Captain Charles H. Morgan |
25.06.1908 - 19.09.1908 | Captain Edward F. Bruen |
15.05.1910 - 30.05.1911 | Captain Guy L. Sclater |
29.05.1911 (?) - 01.05.1912 | Captain Edward G. Lowther-Crofton |
01.05.1912 - 19.12.1913 | Captain Vincent B. Molteno |
10.12.1913 - 27.01.1914 | Captain Alan C. Bruce |
27.01.1914 - 05.03.1915 | Captain Cecil D. S. Raikes |
21.03.1915 - 02.11.1915 | Captain Reginald L. Crichton |
02.11.1915 - 1919 | Acting Captain Sidney R. Olivier |
10.08.1919 - 25.09.1919 | Commander Charles de Burgh (tymczasowo) |
HMS Theseus
14.01.1896 | Ukończenie budowy okrętu. |
1896 | Okręt został przydzielony do Special Flying Squadron. |
01.1897 | Okręt został wysłany na Morze Śródziemne gdzie dołączył do sił którymi dowodził Rear Admiral Sir Harry Rawson. Zespół ten został wysłany do Zachodniej Afryki gdzie miał wziąć udział w ekspedycji karnej przeciwko Beninowi. 3 utego zespół osiągnął wybrzeże Beninu a 9 lutego dotarł w miejsce desantowania oddziałów. 18 lutego zdobyto Benin City zaś oddziały powróciły na pokłady okrętów 27 lutego. W związku z licznymi zachorowaniami na malarię wśród załogi okręt został skierowany do Chatham, gdzie został poddany remontowi i dezenfekcji. |
07.1897 - 01.1899 | Okręt przebywał w rezerwie. |
04.1902 | Okręt kończy służbę na Morzu Śródziemnym. |
06.05.1902 | Okręt przybywa do Plymouth. Trzy dni później dociera do Chatham. |
28.05.1902 - 05.1904 | Okręt zostaje wycofany do rezerwy i dołącza do Medway Fleet Reserve. |
1905 - 1913 | Okręt pełnił funkcję szkoleniową (oraz zaopatrzeniową) w szkole artylerii HMS "Cambridge". W lutym 1912 okręt został dodatkowo przeniesiony do rezerwy. |
02.1913 | Krążownik został przeniesiony do Queenstown Training Squadron. |
1914 | W momencie wybuchu wojny okręt wcielono z powrotem do czynnej służby i przydzielono do 10. Cruiser Squadron. |
08.1914 | W związku z przechwyceniem przez Rosjan książek kodowych w drugiej połowie czerwca krążownik został wysłany do Alexandrowska po kopie tych dokumentów. 7 września był już na miejscu jednak dopiero 30 września ruszył w drogę powrotną z dwoma rosyjskimi kurierami. Dotarł do Scapa Flow 10 października. |
15.10.1914 | Wraz z HMS "HAWKE" podczas patrolu na Morzu Północnym został zaatakowany przez niemiecki okręt podwodny "U-9". Torpeda minęła HMS "THESEUS" jednak trafiła bliźniaczy krążownik HMS "HAWKE". Spowodowało to zatonięcie krążownika. |
1915 | Okręt został nieco zmodernizowany i wraz z innymi okrętami Royal Navy wziął udział w kampanii dardanelskiej. |
1916 | Okręt został przeniesiony na Morze Śródziemne, później zaś na Morze Białe. |
1918 | Okręt został skierowany na Morze Egejskie w charakterze okrętu zaopatrzeniowego. |
1919 | Okręt zostaje wysłany na Morze Czarne. |
1920 | Okręt wrócił do Wielkiej Brytanii i wkrótce został sprzedany na złom do Niemiec. |
Znani dowódcy (przydziały)
18.07.1894 - 08 1894 | Captain William H. C. St. Clair (na czas manewrów) |
07.1895 - 08.1895 | Captain Charles Campbell (na czas manewrów) |
14.01.1896 - 07.1897 | Captain Charles Campbell |
17.01.1899 - 05.1902 | Captain Vernon A. Tisdall |
25.01.1902 - 07.03.1902 | Captain Frederick O. Pike (tymczasowo, z powodu wypadku Tisdall'a) |
11.05.1904 - 12.1904 | Captain Charles H. Robertson |
10.01.1905 - 09.04.1906 | Captain John A. Tuke |
10.04.1906 - 11.04.1908 | Captain Thomas L. Barnardiston |
11.04.1908 - 11.04.1910 | Captain Sir Douglas E. R. Brownrigg, Bart. |
11.04.1910 - 15.02.1912 | Captain Charles E. Le Mesurier |
15.02.1912 - 13.05.1912 | Captain Hugh L. P. Heard |
04.02.1913 - 01.08.1914 | Commander Rowland H. Bather |
01.08.1914 - 02.1915 | Captain Hugh Edwards |
15.06.1915 - 22.08.1918 | Captain Arthur K. Macrorie |
22.08.1918 - 02.1920 | Captain Ronald E. Chilcott |
Źródła:
- Chesneau, Roger; Kolesnik, Eugene M., eds. (1979). Conway's All the World's Fighting Ships 1860–1905. Greenwich: Conway Maritime Press.
- Wikipedia oraz inne strony internetowe.