Powerful (1895)

Okręty te zaprojektowano w odpowiedzi na doniesienia o rosyjskich krążownikach "ROSSIYA" i "RURIK". W momencie zbudowania były największymi krążownikami i jednocześnie najdłuższymi okrętami wojennymi w Royal Navy. Były pierwszymi dużymi brytyjskimi okrętami wojennymi wyposażonymi w kotły wodnorurkowe.

Kraj: Wielka Brytania
klasa: krążownik pancernopokładowy

Specyfikacja

Nazwa okrętu	Stocznia	Położenie stępki	Wodowanie	Ukończenie budowy	Los okrętu
POWERFUL	Vickers, Barrow	?.?.1894	24.07.1895	08.06.1897	Sprzedany na złom w 1929 r.
TERRIBLE	Thompson, Clydebank	?.?.1894	27.05.1895	24.03.1898	Sprzedany na złom w 1932 r.

Dane taktyczno-techniczne

Wymiary:

Wyporność pełna	14 200 t.
Długość między pionami	152,4 m (500 ft)
Długość całkowita	163,98 m (538 ft)
Szerokość	21,64 m (71 ft)
Zanurzenie	8,23 m (27 ft)

Napęd:

Maszyny	4-cylindrowe maszyny parowe typu TE, 48 kotłów Belleville, 2 śruby
Moc	25 000 ihp
Prędkość	22 węzły
Paliwo	3000 t. węgla
Zasięg	7000 mil morskich przy prędkości 14 węzłów

Opancerzenie:

Pokład	152 mm - 51 mm (6 in - 2 in)
Barbety	152 mm (6 in)
Wieże działowe	152 mm (6 in)
Ciągi amunicyjne	51 mm (2 in)
Kazamaty	152 mm - 51 mm (6 in - 2 in)
Stanowisko dowodzenia	305 mm (12 in)

Uzbrojenie:

Początkowe	2 działa 234 mm (9,2 in) RBL; 12 dział 152 mm (6 in) QF; 16 dział 12-funtowych (12 pdr) QF; 12 dział 3-funtowych (3 pdr); 4 wyrzutnie torped 457 mm (18 in)
Modernizacja w latach 1902 - 1904	2 działa 234 mm (9,2 in) RBL; 16 dział 152 mm (6 in) QF; 16 dział 12-funtowych (12 pdr) QF; 12 dział 3-funtowych (3 pdr); 4 wyrzutnie torped 457 mm (18 in)

Ludzie:

Załoga

894 oficerów i marynarzy

Konstrukcja

Kadłub

Wyporność wynosiła 14 200 t. Długość między prostopadłymi wynosiła 152,4 m (500 ft), długość całkowita 163,98 m (538 ft), szerokość 21,64 m (71 ft), zanurzenie 8,23 m (27 ft). Znacznie zwiększona wyporność okrętów w porównaniu do typu "EDGAR" została "zużyta" głównie na mocniejsze i zajmujące znacznie większą powierzchnię maszyny napędowe. Były pierwszymi czterokominowymi krążownikami w Royal Navy. Same kominy tuż po oddaniu i do pierwszych testach zostały podniesione aby poprawić cyrkulację powietrza w kotłach. Duża długość okrętów powodowała że kadłuby miały duży promień cyrkulacji jednak były bardzo dobrymi parowcami, głównie w związku z wysoką wolną burtą.

Uzbrojenie

Uzbrojenie składało się z 2 działa 234 mm (9,2 in) RBL, 12 dział 152 mm (6 in) QF, 16 dział 12-funtowych (12 pdr) QF, 12 dział 3-funtowych (3 pdr) oraz 4 wyrzutnie torped 457 mm (18 in). Wyrzutnie torpedowe znajdowały się poniżej linii wodnej. Pierwszy raz w przypadku krążowników działa główne zyskały pełną ochronę. Działa 234 mm zostały umieszczone w opancerzonych wieżach - po jednym na dziobie i na rufie. Były posadzone na opancerzonych barbetach o grubości 152 mm (6 in), amunicja zaś była dostarczana w opancerzonych tubach o grubości 51 mm (2 in). Działa 152 mm (6 in) znajdowały się w kazamatach, w tym w podwójnych na dziobie i na rufie (to rozwiązanie zostało po raz pierwszy zastosowane w brytyjskich krążownikach). Pozostałe działa 152 mm znajdowały się w pojedynczych kazamatach na śródokręciu. W latach 1902/1904 dodano cztery działa 152 mm na pokładzie górnym, przekształcając pojedyncze kazamaty w podwójne.

Opancerzenie

Opancerzenie zorganizowano nieco inaczej niż we wcześniejszych krążownikach. Miały dodatkowy pokład pancerny ciągnący się przez całą długość okrętów, jednakże ze sporą rynną wokół kominów i włazów maszynowni. Korona głównego pokładu pancernego był 1,07 m (3 ft 6 in) powyżej linii wodnej, zaś ich dolny brzeg znajdował się 1,98 m (6 ft 6 in) poniżej linii wodnej. Miał grubość 152 mm (6 in) nad maszynownią, przechodząc w wąską sekcję w okolicach korony o grubości 65,5 mm (2,5 in). Nad magazynami grubość wynosiła 102 mm (4 in), natomiast w kierunku dziobu i rufy grubość wynosiła odpowiednio 51 mm (2 in) i 76 mm (3 in).

Napęd

Okręty były wyposażone w 4-cylindrowe maszyny parowe typu TE oraz 48 kotłów wodnorurkowych Belleville. Były to pierwsze duże okręty wyposażone w ten typ kotła. Związane z tym problemy nieco odbiły się na sprawności obu okrętów - problemy z nowym napędem rozwiązywano dopiero na podstawie eksploatacji istniejących konstrukcji. Obydwa okręty były już gotowe do prób maszynowych w 1896 r., jednak mnogość problemów jakie wyniknęły w trakcie testów skutecznie opóźniły oddanie okrętów do służby. W trakcie prób na mili pomiarowej HMS "POWERFUL" osiągnął 21,8 węzła przy mocy 25 886 ihp, natomiast HMS "TERRIBLE" 22,4 węzła przy mocy 25 572 ihp.

Służba

HMS Powerful

1894	Rozpoczęcie budowy okrętu w Vickers Limited, Barrow-in-Furness.
24.07.1895	Wodowanie okrętu. Matką chrzestną została Księżna Devonshire.
08.06.1897	Ukończenie budowy okrętu.
1897 - 1899	Okręt pełnił służbę w Chinach wraz ze swoim bliźniakiem HMS "TERRIBLE".
1899	Okręt został przetransferowany do Durbanu w Południowej Afryce, gdzie odegrał doniosłą rolę w II wojnie burskiej. W związku z ciężką sytuacją brytyjskich sił w Ladysmith, zdecydowano się na udzielenie pomocy w postaci lawet do dział z HMS "TERRIBLE" i oddziału piechoty morskiej z HMS "POWERFUL" wzmocnionego przez 4 działa 12-funtowe i dwa działa 3-funtowe. Oddziałem dowodził kapitan HMS "POWERFUL" Captain Hedworth Lambton. Odległość z Durbanu do Ladysmith wynosiła 189 mile, podróż odbyła się najpierw specjalnym pociągiem, a później piechotą. Działa były ciągnięte przez zaprzęgi wołów, a gdy te zdechły sami żołnierze ciągnęli działa. Oddział przybył w ostatnim momencie, odegrał znaczącą rolę w obronie miasta. Działa obsługiwane przez marynarzy trzymały napastników na dystans, jednak samo miasto zostało oblężone. W związku z tym z Durbanu wyruszył drugi oddział piechoty morskiej, tym razem z HMS "TERRIBLE". Po dotarciu na miejsce i połączeniu się z siłami generała Bullera udało się znieść oblężenie.
30.10.1899	Marynarze z HMS "POWERFUL" atakowali pozycje Burów pod Lombards Kop, Ladysmith.
25.11.1899	Oddział piechoty morskiej HMS "POWERFUL" wziął udział w bitwie pod Graspan.
06.01.1900	Marynarze z okrętu ponownie brali udział w bitwie z Burami, tym razem atakującym ponownie brytyjskie pozycje pod Ladysmith. Obrona Ladysmith odbiła się szerokim echem w Wielkiej Brytanii, sama Królowa Victoria przysłała telegram z gratulacjami.
1900	Załogi obu okrętów brały udział w tłumieniu Powstania Bokserów w Chinach.
06.1900 - 01.1905	Okręt przebywał w remoncie i jednocześnie znajdował się w rezerwie, z przerwami na odbycie corocznych manewrów.
08.1905	Okręt po pobycie w Wielkiej Brytanii i odbyciu wymaganych remontów został skierowany do Australia Station, jako okręt flagowy Szefa Sztabu Sir Wilmot' Fawkes'a.
12.1905	Okręt jest raportowany w Fremantle, Zachodnia Australia.
03.02.1908	Dokonano pierwszej transmisji radiowej linii trans-tasmańskiej właśnie poprzez HMS "POWERFUL", który w tym czasie znajdował się na Morzu Tasmańskim.
08.1908	Okręt nadal pełniąc funkcję okrętu flagowego Australia Station witał okręty amerykańskiej Wielkiej Białej Floty, która odwiedziła Australię.
1911	Okręt odwiedza Auckland w Nowej Zelandii.
03.1912 - 07.1913	Okręt przebywał w rezerwie.
1914 - 1918	W okresie pierwszej wojny światowej okręt służył głównie jako transportowiec wojska.
11.1919	Okręt zostaje przemianowany na "IMPREGNABLE" i przekonwertowany na okręt szkolny.
31.08.1929	Okręt zostaje sprzedany na złom.

Znani dowódcy (przydziały)

08.06.1897 - 08.06.1900	Captain The Hon. Hedworth Lambton
21.07.1903 - 03.09.1903	Captain James Startin (na czas manewrów)
03.01.1905 - 26.08.1905	Captain Frederick St. G. Rich
26.08.1905 - 01.01.1908	Captain Lionel Halsey
01.01.1908 - 31.12.1910	Captain Cecil I. Prowse (oficer flagowy)
31.12.1910 - 01.1912	Captain Edward F. Bruen (oficer flagowy)
01.1912 - 16.03.1912	Captain Charles D. Johnson (na czas podróży z Australii do Wielkiej Brytanii)
01.07.1913 - 14.05.1915	Captain Herbert J. Savill
16.05.1915 - 04.07.1917	Captain Cecil H. Fox
04.07.1917	Acting Captain Frederic W. Dean (tymczasowo)

HMS Terrible

1894	Rozpoczęcie budowy okrętu w stoczni J.& G. Thomson w Clydebank.
27.05.1895	Wodowanie okrętu.
24.03.1898	Ukończenie budowy okrętu.
1898 - 1899	Okręt pełnił służbę w Chinach wraz ze swoim bliźniakiem HMS "POWERFUL".
1899	Wraz ze swoim bliźniakiem brał czynny udział w II wojnie burskiej. Jego marynarze uczestniczyli w zniesieniu oblężenia Ladysmith.
1900 - 1901	Załogi z obu okrętów brały udział w tłumieniu Powstania Bokserów w Chinach.
10.1902 - 06.1904	Okręt został czasowo przeniesiony do rezerwy i poddany remontowi.
1907	Okręt został częściowo rozbrojony i przydzielony do stacjonarnej służby zaopatrzeniowej.
07.1912 - 01.1913	Tymczasowe przeniesienie do rezerwy.
1914 - 1918	W okresie pierwszej wojny światowej okręt służył głównie jako transportowiec wojska.
08.1920	Okręt zostaje przemianowany na "FISGARD III" i przekonwertowany na okręt szkolny.
07.1932	Okręt zostaje sprzedany na złom do Cashmore.