Drewnianokadłubowe kanonierki śrubowe II klasy typu "ARROW" (początkowo klasyfikowane jako okręty łącznikowe), zostały zaprojekotwane w Surveyor Department i zbudowane w stoczniach C. J. Mare & Co., Leamouth i R. & H. Green, Blackwall.
Kraj: Wielka Brytania klasa: kanonierka śrubowa (drewnianokadłubowa kanonierka śrubowa) |
Specyfikacja
Nazwa okrętu | Stocznia | Położenie stępki | Wodowanie | Ukończenie budowy | Los okrętu |
ARROW | C. J. Mare & Co. | 15.04.1854 | 26.06.1854 | 17.08.1854 | Sprzedany w 1862 r. |
BEAGLE | C. J. Mare & Co. | 15.04.1854 | 20.07.1854 | 03.09.1854 | Sprzedany w 1863 r. |
LYNX | C. J. Mare & Co. | 15.04.1854 | 22.07.1854 | 14.09.1854 | Sprzedany w 1862 r. |
SNAKE | C. J. Mare & Co. | 09.05.1854 | 06.09.1854 | 04.11.1854 | Sprzedany w 1865 r. |
VIPER | R. & H. Green | 12.04.1854 | 23.07.1854 | 25.09.1854 | Sprzedany w 1862 r. |
WRANGLER | R. & H. Green | 19.04.1854 | 19.06.1854 | 02.09.1854 | Utylizowany w 1866 r. |
Dane taktyczno-techniczne
Wymiary:
Wyporność | 586 t. |
Tonaż | 476 68/94 bm |
Długość pokładu działowego | 48,77 m (160 ft 0 in) |
Długość stępki dla obliczeń tonażu | 43,71 m (143 ft 4¾ in) |
Szerokość całkowita | 7,72 m (25 ft 4 in) |
Szerokość do obliczeń tonażu | 7,62 m (25 ft 0 in) |
Głębokość | 4,04 m (13 ft 3 in) |
Zanurzenie konstrukcyjne - dziób | 3,05 m (10 ft 0 in) |
Zanurzenie konstrukcyjne - rufa | 3,56 m (11 ft 8 in) |
Napęd:
Maszyny | 2-cylindrowa maszyna parowa typu HSE; nieznana liczba kotłów; 1 śruba |
Ożaglowanie | typu bark o nieznanej powierzchni; 3 maszty |
Moc nominalna | 160 nhp |
Moc indykowana | od 460 ihp do 673 ihp |
Prędkość (maszyna parowa) | 10 - 11 węzłów |
Prędkość (żagle) | brak danych |
Paliwo | brak danych |
Zasięg | brak danych |
Uzbrojenie:
Początkowe | 2 działa 68-funtowe (68 pdr) 95 cwt / 10 ft Lancaster MLR (pivot); 4 działa 32-funtowe (32 pdr) 25 cwt / 6 ft SBML |
Ludzie:
Załoga | 65 oficerów i marynarzy |
Projekt
Doświadczenia Wojny Krymskiej wykazały nagłą potrzebę posiadania przez Royal Navy niedużych okrętów o niewielkim zanurzeniu, które mogłyby swobodnie działać w strefach przybrzeżnych na akwenach Morza Bałtyckiego i Morza Czarnego. Sześć małych kanonierek śrubowych o drewnianym kadłubie typu "ARROW", które zostały zaprojektowane Surveyor Department w 1854 r. już z uwzględnieniem początkowych doświadczeń wojennych było pierwszą przymiarką do stworzenia takich jednostek. Do zbudowania tych konkretnych jednostek zaproszono dwie komercyjne stocznie z Thames, R & H Green, Blackwall Yard i C J Mare & Company, Leamouth. Zbudowane okręty początkowo były klasyfikowane jako okręty łącznikowe, jednak w 1856 r. zostały przeklasyfikowane na kanonierki II klasy ("second Class Gunvessels"). Okręty te zostały autoryzowane 28 marca 1854 r. zaś zamówienie spłynęło 10 lub 11 kwietnia 1854 r. Nazwy zostały zatwierdzone 2 maja 1854 r. W 1655 r. zamówiono kolejne 20 okrętów których projekty bazowały na doświadczeniach wojennych. Były to kanonierki I klasy typu "INTERPID" i 14 kanonierek II klasy typu "VIGILANT".
Konstrukcja
Kadłub
Kadłub tych niewielkich kanonierek był wykonany z drewna. Wyporność wynosiła 586 t. natomiast tonaż liczył 476 68/94 bm. Długość pokładu działowego wynosiła 48,77 m (160 ft 0 in), długość stępki 43,71 m (143 ft 4¾ in), szerokość 7,72 m (25 ft 4 in), natomiast zanurzenie na dziobie 3,05 m (10 ft 0 in) i na rufie 3,56 m (11 ft 8 in). Okręty posiadały trzy maszty i ożaglowanie typu bark. Miały również niewielki komin.
Uzbrojenie
2 działa 68-funtowe (68 pdr) 95 cwt / 10 ft Lancaster MLR (pivot) i 4 działa 32-funtowe (32 pdr) 25 cwt / 6 ft SBML. Działa 68-funtowe były umieszczone na lawetach typu pivot i mogły być przemieszczane na obie burty. Działa 32-funtowe były umieszczone parami na burtach. Problemy z działami Lancaster spowodowały, iż względnie szybko wszystkie okręty zostały ich pozbawione, zaś same okręty przeklasyfikowano ponownie na okręty łącznikowe.
Napęd
Okręty były napędzane pojedynczą śrubą. Moc wynoszącą 160 nhp wytwarzała 2-cylindrowa maszyna typu HSE. Cylindry tej maszyny parowej miały średnicę 1,26 m (49½ in) i skok 0,53 m (21 in). Poszczególne okręty podczas testów osiągały inne prędkości, jak i wysokości mocy indykowanej. Są one umieszczone w dziale dotyczącym służby poszczególnych okrętów typu, podobnie jak producenci maszyn parowych, którzy byli różni w zależności od jednostki. Po roku 1860 r. moc nominalna spadła do 80 nhp, w związku ze zużyciem maszyn. Okręty były również wyposażone w ożaglowanie typu bark o nieznanej powierzchni umieszczone na trzech masztach.
Pierwotne maszyny napędowe z kanonierki HMS "LYNX" według niektórych źródeł zostały zdemontowane w 1854 r. i użyte w kanonierce HMS "SHARPSHOOTER".
Służba
HMS Arrow
28.03.1854 | Autoryzowanie budowy okrętu. |
10.04.1854 | Złożenie zamówienia do stoczni |
15.04.1854 | Położenie stępki okrętu w stoczni C. J. Mare & Co., Blackwall (Leamouth). |
02.05.1854 | Zatwierdzenie nazwy dla okrętu. |
26.06.1854 | Wodowanie okrętu. |
13.07.1854 | Okręt został wcielony do służby z przydziałem na Morze Czarne i Morze Azowskie. |
17.08.1854 | Ukończenie budowy okrętu. Maszyny napędowe dla tego okrętu zostały wyprodukowane przez firmę Humphrys, Tennant & Dykes. Na próbach osiągnięto moc 594 ihp i prędkość 11 węzłów przy wykorzystaniu maszyny parowej. Koszt budowy wyniósł 21 234 funty (w tym 8307 funtów za kadłub i 9724 funty na maszynę parową). |
22.05.1855 | Zajęto Kertch i Yenikale. Okręt brał udział w tych operacjach wspierając działania oddziałów lądowych. |
10.05.1856 | Okręt został ponownie wcielony do służby z przydziałem do Mediterranean Station. |
29.08.1857 | Okręt został zdjęty ze służby w Plymouth. |
19.05.1862 | Kadłub okrętu został sprzedany dla Marshall za 482 funtów. Maszyny z okrętu zostały zakonserwowane i zmagazynowane. |
Znani dowódcy (przydziały)
13.07.1854 - 10.05.1856 | Lieutenant William Kynaston Jolliffe |
10.05.1856 - 29.08.1857 | Commander Samuel Hood Henderson |
HMS Beagle
28.03.1854 | Autoryzowanie budowy okrętu. |
10.04.1854 | Złożenie zamówienia do stoczni |
15.04.1854 | Położenie stępki okrętu w stoczni C. J. Mare & Co., Blackwall (Leamouth). |
02.05.1854 | Zatwierdzenie nazwy dla okrętu. |
20.07.1854 | Wodowanie okrętu. |
07.1854 | Okręt został wcielony do służby z przydziałem na Morze Czarne. |
03.09.1854 | Ukończenie budowy okrętu. Maszyny napędowe dla tego okrętu zostały wyprodukowane przez firmę Humphrys, Tennant & Dykes. Brak danych co do mocy i prędkości na próbach. Koszt budowy wyniósł 23 091 funtów (w tym 8302 funtów za kadłub i 9725 funtów na maszynę parową). |
11.10.1854 | W trakcie działań nieopodal Sewastopolu łodzie okrętowe z fregat bocznokołowych HMS "SAMSON" i HMS "FIREBRAND", oraz kanonierki HMS "BEAGLE" oraz okrętów francuskich odholowały statek transportowy w bezpieczne miejce. |
25.05.1855 | Zajęto Kertch i Yenikale. Okręt brał udział w tych operacjach wspierając działania oddziałów lądowych. |
15.12.1854 | Po ponownym wcieleniu do służby z nowym dowódcą okręt został skierowany na Morze Azowskie. |
20.09.1859 | Ponowna zmiana przydziału. Tym razem okręt został wysłany do East Indies and China Station. |
23.05.1860 | Okręt był raportowany w Hongkongu. 8 lipca 1860 r. okręt znajdował się na patrolu u północnych wybrzeży Chin. |
26.07.1860 | Okręt znajdował się w Zatoce Pechili (Pecheli). |
16.11.1860 | Okręt ponownie znajdował się na patrolu u północnych wybrzeży Chin. |
31.12.1860 | Okręt był raportowany w Hongkongu. |
16.01.1861 | Okręt znajdował się w Amoy. |
02.03.1861 | Okręt w tamtym okresie ponownie znajdował się w Hongkongu. |
11.09.1862 | Okręt znajdował się w Kantonie. |
13.01.1863 | Okręt został zdjęty ze służby. |
16.07.1863 | Okręt został sprzedany w Hongkongu dla Japonii, gdzie rozpoczął służbę w 1865 r. pod nazwą "KANKO". Nie jest pewne czy został wcielony do Marynarki Wojennej, czy też został kupiony prywatnie. |
1889 | Okręt został zutylizowany. |
Znani dowódcy (przydziały)
07.1854 - 15.12.1854 | Lieutenant Edward George Hore |
15.12.1854 - ? | (acting) Lieutenant William Nathan Wrighte Hewett |
20.09.1859 - 13.01.1863 | Commander Edward Hay |
HMS Lynx
28.03.1854 | Autoryzowanie budowy okrętu. |
10.04.1854 | Złożenie zamówienia do stoczni |
15.04.1854 | Położenie stępki okrętu w stoczni C. J. Mare & Co., Blackwall (Leamouth). |
02.05.1854 | Zatwierdzenie nazwy dla okrętu. |
22.07.1854 | Wodowanie okrętu. |
07.1854 | Okręt został wcielony do służby z przydziałem na Morze Czarne i Morze Azowskie. |
14.09.1854 | Ukończenie budowy okrętu. Maszyny napędowe dla tego okrętu zostały wyprodukowane przez firmę John Penn & Son. Brak danych co do mocy i prędkości na próbach. Koszt budowy wyniósł 23 443 funtów (w tym 8364 funtów za kadłub i 10 745 funtów na maszynę parową). |
17.10.1854 | Okręt wziął udział w bombardowaniu Sewastopolu. |
12.11.1854 | Fregaty HMS "TRIBUNE" i HMS "HIGHFLYER" oraz HMS "LYNX" wsparły oddziały lądujące na brzegu, które zniszczyły wieżę Martello w Djemetil, niedaleko Anapa. |
25.05.1855 | Zajęto Kertch i Yenikale. Okręt brał udział w tych operacjach wspierając działania oddziałów lądowych. |
12.11.1857 | Okręt został ponownie wcielony do służby z przydziałem do Cape of Good Hope Station. Później również West Coast of Africa Station. |
03.08.1859 | Okręt opuścił opuścił Mauritius udając się do Majunga, Bembalooka Bay (17 sierpnia), zawijając pod drodze do Johanna. |
29.08.1859 | Okręt opuścił Madagaskar udając się do Mozambiku. |
01.09.1859 | Okręt przybył do Quillimane, gdzie uzgodniono z gubernatorem spotkanie z dr. Livingstonem. |
04.09.1859 | Okręt opuścił Quillimane i udał się w kierunku Anxoza. Przybył na miejsce 18 sierpnia. |
19.09.1859 | Okręt zajął i zniszczył dhow, w pełni wyposażony do transportu niewolników. |
22.09.1859 | Okręt przybył do Mozambiku, opuścił port 26 września, udając się do Johanna. Dotarł na miejsce 29 września. |
02.10.1859 | Okręt opuścił Johanna, udając się do Cape Delgado, Revooma Bay i Moyamba River. |
09.10.1859 | Nieopodal Kisoohara zatrzymano niewolniczy dhow (125 t.), z załogą 22 mężczyzn, którzy zostali wyładowani na Zanzibarze, przekazani sułtanowi i osadzeni w więzieniu za udział w handlu niewolnikami. Niewolnicy pozostający na pokładzie zostali przeniesieni na pokład HMS "LYNX", dhow będąc nieprzydatnym zmierzono i zniszczono, a pozostałych przy życiu 67 niewolników zabrano do Przylądka Dobrej Nadziei. |
13.10.1859 | Okręt przybył do Zanzibaru. Niedługo później okręt wyruszył do Pomony, gdzie przybył 7 listopada. |
14.11.1859 | Okręt wyruszył wraz ze slupami HMS "BRISK" i HMS "LYRA" mając na pokładzie rozbitków z brytyjskiego barku "BARRETTO JUNIOR", rozbitego na rafie nieopodal Mayotta oraz 68 Murzynów uratowanych z niewolniczego dhow. |
18.11.1859 | Okręty zostały wysłane na Przylądek Dobrej Nadziei, po drodze miały spróbować porozumieć się z panem Livingstonem. HMS "BRISK" zostawił butelkę z wiadomością na Kongone w sprawie spotkania w dniu 24 listopada. |
19.12.1859 | Otrzymawszy pozwolenie od sułtana Angoxa na zatrzymanie niewolniczego dhow'a, leżącego na kotwicy w rzece Angoxa, na którym znajdowało się pełno niewolników i który był gotowy do wypłynięcia. Zanim jednak Lieutenant Buckley zebrał zespół abordażowy, załoga i niewolnicy uciekli z dhow, (nazwa nieznana, 180 t.). Okręt został zbadany, a później zniszczony, zaś rozprawa dotycząca tego okrętu odbyła się w Kapsztadzie przez Vice-Admiralty Court 19 stycznia 1860 roku. |
05.1860 | Okręt został przeniesiony do West Coast of Africa Station. |
10.12.1860 | Okręt wrócił do Wielkiej Brytanii. |
12.1860 | Okręt został zdjęty ze służby. |
19.05.1862 | Okręt został sprzedany dla Marshall za 482 funty i utylizowany w Plymouth. |
Znani dowódcy (przydziały)
07.1854 - 23.11.1854 | Lieutenant John Proctor Luce |
23.11.1854 - 10.05.1856 | Lieutenant Charles Murray Aynsley |
10.05.1856 - 12.11.1857 | Commander Radolphus Bryce Oldfield |
12.11.1857 - 12.1860 | Lieutenant Henry Berkeley |
HMS Snake
28.03.1854 | Autoryzowanie budowy okrętu. |
10.04.1854 | Złożenie zamówienia do stoczni |
02.05.1854 | Zatwierdzenie nazwy dla okrętu. |
09.05.1854 | Położenie stępki okrętu w stoczni C. J. Mare & Co., Blackwall (Leamouth). |
06.09.1854 | Wodowanie okrętu. |
14.09.1854 | Okręt został wcielony do służby z przydziałem na Morze Czarne i Morze Azowskie. |
04.11.1854 | Ukończenie budowy okrętu. Maszyny napędowe dla tego okrętu zostały wyprodukowane przez firmę John Penn & Son. Na próbach osiągnięto moc 460 ihp i prędkość 10,302 węzła przy wykorzystaniu maszyny parowej. Koszt budowy wyniósł 24 075 funtów (w tym 8459 funtów za kadłub i 10 747 funty na maszynę parową). |
25.05.1855 | Zajęto Kertch i Yenikale. Okręt brał udział w tych operacjach wspierając działania oddziałów lądowych. |
22.07.1857 | Okręt został zdjęty ze służby w Sheerness. |
20.09.1859 | Okręt został ponownie wcielony do służby z przydziałem do East Indies and China Station. |
23.05.1860 | Okręt jest raportowany w Hongkongu. |
26.07.1860 | Okręt dociera do Zatoki Pechili. |
26.08.1860 | Okręt zawija do Szanghaju. |
16.11.1860 | Okręt jest raportowany podczas rejsu u północnych wybrzeży Chin, zawija 2 marca 1861 r. z powrotem do Szanghaju. |
16.03.1861 | Okręt znajduje się w owym czasie na rzece Jangcy. Przebywa tam co najmniej do 15 kwietnia przebywając okresowo w Hankow. |
15.10.1861 | Okręt jest ponownie raportowany podczas rejsu u północnych wybrzeży Chin. Równo miesiąc później 15 listopada okręt zawija do Szangaju. |
01.12.1861 | Okrę kolejny raz jest raportowany podczas rejsu u północnych wybrzeży Chin. 15 grudnia okręt zawija do Szangaju. Ponowny wypad w kierunku północnego wybrzeża Chin okrę odbywa 15 stycznia 1862 r. powracając do Szanghaju 1 kwietnia 1862 r. |
27.04.1862 | Okręt dociera do Hongkongu. |
11.05.1862 | Okręt zawija do Canton River. |
11.06.1862 | Okręt wraca do Hongkongu. |
27.09.1862 | Okręt zawija do Canton. 15 października powraca do Hongkongu. |
15.11.1862 | Okręt zawija do Formosy (Tamsin). |
06.1863 | Okręt został zdjęty ze służby. |
1864 | Okręt został sprzedany dla Marshall, Plymouth. |
01.1865 | Okręt został utylizowany w Keyham. |
Znani dowódcy (przydziały)
14.09.1854 - 15.06.1855 | Lieutenant Henry Frederick McKillop |
15.06.1855 - 27.02.1856 | Lieutenant Cecil William Buckley |
27.02.1856 - 22.07.1857 | Commander John Edmund Commerell |
20.09.1859 - 01.12.1861 | Commander Henry Harvey (inwalidztwo) |
04.12.1861 - 06.1863 | Commander John Moresby |
HMS Viper
28.03.1854 | Autoryzowanie budowy okrętu. |
10.04.1854 | Złożenie zamówienia do stoczni |
12.04.1854 | Położenie stępki okrętu w stoczni R. & H. Green, Blackwall. |
02.05.1854 | Zatwierdzenie nazwy dla okrętu. |
23.07.1854 | Wodowanie okrętu. |
05.08.1854 | Okręt został wcielony do służby z przydziałem na Morze Czarne i Morze Azowskie. |
25.09.1854 | Ukończenie budowy okrętu. Maszyny napędowe dla tego okrętu zostały wyprodukowane przez firmę Maudslay, Sons & Field. Na próbach osiągnięto moc 673 ihp i prędkość 11,86 węzłów przy wykorzystaniu maszyny parowej. Koszt budowy wyniósł 23 927 funtów (w tym 9081 funtów za kadłub i 10 070 funtów na maszynę parową). |
25.05.1855 | Zajęto Kertch i Yenikale. Okręt brał udział w tych operacjach wspierając działania oddziałów lądowych. Dzień później okręt zdobył węgiel z rosyjskiego statku w Morzu Azowskim. |
12.11.1857 | Okręt został ponownie wcielony do służby z przydziałem do West Coast of Africa Station. |
11.01.1858 | Okręt opuścił Wielką Brytanię i udał się na miejsce pełnienia służby. |
05.1858 | Okręt został wyznaczony do obserwowania ujścia rzeki Kongo. Wszystkie okręty stacjonowały w niedużej odległości od wybrzeża, aby uniemożliwić statkom niewolniczym ucieczkę, rozmieszczono również łodzie okrętowe z załogami w strategicznych lokacjach. |
06.1858 | Okręt znajdował się w w Point Padrone, przy ujściu rzeki Kongo wraz ze slupem HMS "CONFLICT", kanonierką HMS "TEAZER" i slupem bocznokołowym HMS "VESUVIUS". |
20.06.1858 | Okręt zatrzymał u brzegów rzeki Kongo brygantynę niewolniczą "ST. ANDREW", został on wysłany do St. Helena i skazany na rekwirację 16 lipca 1858 r. decyzją Vice-Admiralty Court. Okręt przybył do Cabendy 6 lipca wraz z zajętym statkiem. |
03.09.1858 | Okręt obserwował francuski bark "SUMATRA" , oficjanie przeworzący "emigrantów", transportujący na pokład Murzynów z baraku w Loango, aż od czasu opuszczenia przez statek rzeki. Naoczni świadkowie twierdzą, że większość "emigrantów" przybywa do stacji w taki sam sposób, jak niewolnicy, zabezpieczeni linami i rozwidlonym końcem drewnianego słupa otaczającego ich szyje. Aby zapobiec ich wielu próbom ucieczki, 2 lub 3 z nich zakuci razem w kajdany. Pirate's Creek nosi teraz nazwę French Creek, a panowie Regis prowadzą tu magazyn, sprowadzając niewolników z targu niewolników w Punta da Lenha i Embomma, choć są podejrzenia iż to się zmieni, gdy Francuzi rozwiną French Creek i rozpoczną sprowadzanie niewolników rzeką w łodziach. |
15.09.1858 | Okręt zatrzymał nieopodal Calonga Bay, na pozycji Lat. 3° 40' S., long. 11° 37' E. statek niewolniczy, najprawdopodobniej "KATE HELEN". Został wysłany do Sierra Leone gdzie wyrokiem Vice-Admiralty Court z 21 października 1858 r. został zarekwirowany. |
11.10.1858 |
Kolejny zająty statek niewolniczy, tym razem najprawdopodobniej był to bryg "RUFUS SOULÉ" (C. A. Johnson, mistrz). Nakazano przejść statkowi do Banda Point, niedaleko Calongo. Po obserwacji, jak dokumenty statku i amerykańska flaga są wyrzucane za burtę, oraz po odkryciu, że jest przystosowany do handlu niewolnikami, uznano go za stary i nie nadający się do żeglugi. Statek został zakotwiczony i zatopiony jako cel, natomiast sprawa została wysłana do orzekania do Vice-Admiralty Court at St. Helena, gdzie 15 grudnia 1858 r. została podjęta decyzja skazująca. Kilka interesujących informacji ujawniło się po aresztowaniu "RUFUS SOULÉ". Po pierwsze, że dla wszystkich intencji i celów był on statkiem hiszpańskim, a jego prawdziwy kapitan i załoga byli Hiszpanami, nominalny kapitan (Johnson) był Amerykaninem, podobnie jak inny człowiek, który zmarł z powodu złego traktowania, jakie otrzymał od hiszpańskiej załogi. Kapitan amerykański, zzgodnie z zeznaniami jakie złożył, był jedynie narzędziem w rękach Hiszpanów. Powodem takiego zachowania były sprawienie wrażenia, że jest legalnym amerykańskim przedsiębiorcą. To, że rejestracja statku była prawidłowa, zostało udowodnione dwukrotnie przy wejściu na pokład HMS "VIPER". Kapitan wielokrotnie powtarzał, że jej rejestr jest poprawny, ale w końcu dobrowolnie zniszczył dokumenty statku, i oddał go bez narodowości, aby uciec przed zamordowaniem przez Hiszpanów; ponieważ, aby użyć jego własnych słów, "od czasu, kiedy wyjechał z Matanzas na Kubie, jego życie nie było warte 50 centów". Jednakże, jako dopisek w dokumentach zanotowano, że trzech członków załogi statku zostało zabranych do Fernando Po i przekazanych rządowi hiszpańskiemu, który zatrzymał ich jako więźniów oczekujących na przewiezienie na Wyspę Kanaryjską, gdzie mieli odbyć karę za udział w handlu niewolnikami. |
17.11.1858 | Okręt był raportowany nieopodal Cabenda. |
09.12.1858 | Okręt został uderzony przez piorun, jednak nie odniósł żadnych szkód. W owym czasie okręt odbywał rejs pomiędzy Mayumba i rzeką Killoo. |
13.12.1858 | Po otrzymaniu informacji wywiadowczych, że statek niewolniczy może być spodziewany w najbliższej przyszłości nieopodal Killongo, zostawiono tam dwie łodzie okrętowe z załogami z zadaniem obserwacji z brzegu, natomiast sam okręt udał się do Banda Point, gdzie spodziewano się również innego statku niewolniczego. |
15.12.1858 | Okręt był zakotwiczony w Banda Point, powrócił 20 grudnia do Killongo, gdzie pozostał do 27 grudnia, rzekomym statkiem niewolniczym okazał się francuski bryg "MERLE", zmierzający do Gabonu. |
21.03.1859 | 21 marca, po południu, w rzece Kongo, oddział z okrętu wszedł na pokład amerykańskiego barku "J.J. COBB", stojącego na kotwicy nieopodal Moandy, a kierującego się według kapitana do Punta da Lenha. Pomimo faktu, że dokumentacja statku okazała się prawidłowa, nie było wątpliwości, że jest on w rzece wyłącznie po to, by załadować ładunek niewolników dla Kuby, którą kilka tygodni później potwierdził porucznik Burton z slupa bocznokołowego HMS "TRITON", informując iż jakiś statek uciekł z rzeki podczas wizyty slupa w Fernando Po. |
18.04.1859 | Okręt był raportowany w Shark's Point. |
13.06.1859 | Okręt jest raportowany na pozycji lat. 0° 50' S., long. 4° 30' E. podążając pod parą do Annobon, minął tę wyspę w nocy 14 czerwca. |
15.06.1859 | Okręt o 6 rano dostrzegł statek i po godzinie podszedł do niego około godziny 8.40. Po trzykrotnym wystrzeleniu z dział, (w tym dwóch ślepych), na okręcie wywieszono banderę wojenną, na którą statek odpowiedział wywieszając flagę Francji. Po wejściu na pokład dokonano sprawdzenia statku, nie znajdując dokumentów, które najprawdopodobniej zostaływyrzucone do morza. Zatrzymana brygantyna, najprawdopodobniej "Rosa", została ostatecznie zatrzymana na pozycji 1° 46' S., long. 6° 29' E. Statek okazał się przystosowany do handlu niewolnikami, był stary i nieszczelny. Został zbadany i uznany za nienadający się do dalszego użytku - został zniszczony przez pożar, okręt natomiast zabrał załogę na pokład i odpłynął do Mayumby, a sprawa została skierowana do orzekania, i 1 grudnia 1859 r. został wydany wyrok skazujący. |
19.09.1859 | Okręt udał się do Punta da Lenha zatrzymując za pomoca załogi abordażowej w łodzi amerykański statek "REBECCA", by sprawdzić jej dokumenty, które uznano za poprawne. |
29.09.1859 | Zatrzymano statek niewolniczy, który został skierowany do osądzenia i 1 grudnia sąd wydał wyrok skazujący. |
12.10.1859 | Okręt o 21:00 zatrzymał na rzece Congo portugalski szkuner, z dokumentami przeterminowanymi, mającą załogę 2 Portugalczyków i 6 mężczyzn z Kabindy, ale bez ładunku. Statek nazywał się "BARBOLETA" i zaopatrzony w paszport od gubernatora generalnego Angoli z 17 kwietnia 1858 r. Dzień później o 6 rano załoga statku przeszła na łódź i udała się do Ponta da Lenha, Portugalczycy udali się natomiast do Loanda. 16 października o 5 rano pan Joseph Southwick (Master's Assistant), z załogą składającą się z 7 mężczyzn, z zaopatrzeniem na 14 dni, przejął dowództwo nad szkunerem, z poleceniem udania się do Loandy, a potem do Bahia Fonda. |
27.10.1859 | Okręt wraz z "BARBOLETA" dotarł do Loanda. Kapitan Portu, w towarzystwie porucznika Sztabu, przybył wraz z nim i objął dowództwo nad szkunerem. |
04.11.1859 | Okręt zatrzymał bryg o nieznanej nazwie (najprawdopodobnie "TAVERNIER" z Nowego Jorku) nieopodal Macula, kilka mil na północ od Ambrizette, z 518 Murzynami wtłoczonymi do 150-tonowego statku. 100 zostało przeniesionych na HMS "VIPER", aby złagodzić przeludnienie, a statek został wysłany do St. Helena w celu wydania wyroku, który zapadł 1 grudnia 1859 r. jako skazujący. Stwierdzono, że duża liczba z 518 niewolników bez wątpienia zmarłaby przed przybyciem statku na Kubę, gdyby statek nie został zatrzymany. |
21/22.12.1859 | Okręt wraz ze slupem bocznokołowym HMS "TRITON" ścigał nierozpoznany statek niewolniczy, najprawdopodobniej bryg "DOS HERMANOS", jednak bez rezultatu. |
03.07.1860 | Okręt wrócił do Wielkiej Brytanii. |
14.07.1860 | Okręt został zdjęty ze służby w Plymouth. |
19.05.1862 | Okręt został sprzedany dla Marshall za 482 funtów i złomowany w Plymouth. |
Znani dowódcy (przydziały)
05.08.1854 - 03.1854 | Lieutenant Charles Arthur Lodder |
03.1854 - 16.05.1855 | Lieutenant William Armytage |
16.05.1855 - 12.11.1857 | Lieutenant Henry Wandesford Comber |
12.11.1857 - 01.1859 | Lieutenant Arthur Bissell Hodgkinson |
01.1859 - 14.07.1860 | Commander William Nathan Wrighte Hewett |
HMS Wrangler
28.03.1854 | Autoryzowanie budowy okrętu. |
10.04.1854 | Złożenie zamówienia do stoczni |
19.04.1854 | Położenie stępki okrętu w stoczni R. & H. Green, Blackwall. |
02.05.1854 | Zatwierdzenie nazwy dla okrętu. |
19.06.1854 | Wodowanie okrętu. |
18.07.1854 | Okręt został wcielony do służby z przydziałem na Morze Bałtyckie. |
02.09.1854 | Ukończenie budowy okrętu. Maszyny napędowe dla tego okrętu zostały wyprodukowane przez firmę Maudslay, Sons & Field. Na próbach osiągnięto moc 551 ihp i prędkość 10,101 węzła przy wykorzystaniu maszyny parowej. Koszt budowy wyniósł 24 860 funtów (w tym 8610 funtów za kadłub i 9920 funtów na maszynę parową). |
1855 | Okręt został przeniesiony na Morze Czarne i Morze Azowskie. |
22.05.1855 | Zajęto Kertch i Yenikale. Okręt brał udział w tych operacjach wspierając działania oddziałów lądowych. |
28.05.1855 | Okręt wraz ze slupem HMS "SWALLOW" zatrzymał i zajął rosyjski bark "CLIO", bryg "EROS" oraz żąglowiec "ALKU". |
15.05.1860 | Okręt został ponownie wcielony do służby z przydziałem do West Coast of Africa Station. |
25.06.1860 | Okręt opuścił Wielką Brytanię i udał się na miejsce pełnienia służby. |
12.11.1860 | Okręt po odbyciu patrolu w poszukiwaniu statków niewolniczych dotarł do Loango Bay. Dzień później rusza w dalszy rejs. |
16.11.1860 | Okręt dociera do Mayemba Bay. 19 listopada rusza w dalszą drogę. |
27.11.1860 | Okręt zawija do Fernando Po. 29 listopada wyrusza z portu i udaje się do Cape Lopez, gdzie miał pobrać pocztę i spotkać się ze slupem HMS "ARCHER". |
02.12.1860 | Okręt udał się na wyspę St Thomas na zachodnim wybrzeżu Afryki, by pomóc angielskiemu statkowi handlowemu w niebezpieczeństwie. Dociera na miejsce dzień później. |
05.12.1860 | Okręt opuścił St Thomas i udał się w kierunku Fernando Po, z angielskim statkiem "TREMONT" na holu. Dociera na miejsce 7 grudnia. |
11.12.1860 | Okręt opuścił Fernando Po. Wyruszył w patrol w poszukiwaniu statków niewolniczych. |
01.01.1861 | Okręt zawija do Loango Bay. Dwa dni później okręt opuścił Loango Bay udając się do Cabenda, patrolując jednocześnie wybrzeże. |
05.01.1861 | Okręt dociera do Cabenda. 7 stycznia opuszcza port i udaje się do Cape Padron, gdzie dociera 13 stycznia. |
16.01.1861 | Okręt opuszcza Cape Padron i udaje się do St Paul de Loanda w celu pobrania węgla. Dociera na miejsce następnego dnia. |
20.01.1861 | Okręt opuszcza St Paul de Loanda i udaje się w kierunku północnym, gdzie ma się spotkać ze slupem HMS "ARCHER". |
27.0.1861 | Okręt zawija do Fernando Po. 30 stycznia okręt udaje się na południe, mając na pokładzie pocztę. |
08.02.1861 | Okręt dociera do Ambrizette. Dzień później udaje się w dalszy rejs. 10 stycznia zawija do St Paul de Loanda. |
13.02.1861 | Okręt opuszcza St Paul de Loanda i wyrusza na północ na spotkanie z HMS "ARCHER". |
15.02.1861 | Okręt dociera do Shark's Point, gdzie chroni brytyjskie interesy na rzece Kongo. Przebywa tam co najmniej do 26 lutego. |
02.03.1861 | Okręt zawija do Cape Deceit. Dwa dni później opuszcza port i udaje się na północ. |
06.03.1861 | Okręt zawija do Ambrizette. 8 marca opuszcza port i udaje się w kierunku rzeki Kongo, gdzie ma się spotkać z HMS "ARCHER". |
09.03.1861 | Okręt dociera do Shark's Point. Przebywa tam i patroluje okolicę co najmniej do 17 marca. |
19.03.1861 | Okręt zawija do St Paul de Loanda. 24 marca wyrusza na północ na patrol. |
27.03.1861 | Okręt dociera do rzeki Kongo. Dwa dni później okręt wyrusza na patrol i na spotkanie z HMS "BUFFALO", zkąd pobiera zaopatrzenie. |
11.05.1861 | Okręt zatrzymuje nieopodal Lagos brygantynę "SYLPHIDE", płynącą pod flagą Hamburga. Okręt zostaje puszczony po kontroli, jednak zostaje oznaczony w dokumentach jako podejrzany. |
23.05.1861 | Okręt zatrzymał na pozycji lat 6° 37' S., long. 11° 48' E. statek niewolniczy, bark o nieznanej nazwie (najprawdopodobniej "ARDENNES") 231 t. z 593 niewolnikami na pokładzie. Statek wyruszył dzień wcześniej z Mangue Grande i udawał się na Kubę. Początkowo podczas pościgu nie podniesiono na nim żadnej flagi, później jednak wyrzycono za burtę hiszpańską flagę, a na maszcie wciągnięto flagę amerykańską. Po wejści na pokład nie znaleziono jednak dokumentów potwierdzających przynależność państwową. Człowiek nazywający siebie Vegarti podawał się za kapitana jednostki (mastera). Statek został zajęty i wysłany do St. Helena gdzie Vice-Admiralty Court podjął decyzję skazującą. |
31.08.1861 | Okręt zajął statek niewolniczy, fellukę. Najpierw dostrzeżono ją nieopodal Cabenda, gdzie czekała na swój ludzki ładunek. Po pościgu jej załoga opuściła statek. Po wejściu na pokład grupy abordażowej okazało się iż felluka jest wyposażona do przewozu około 250 niewolników. Na pokładzie nie znaleziono żadnych dokumentów, ale później okazało się, że statek na hiszpańską flagę i został wysłany do znanego hiszpańskiego handlarza niewolników w Cabenda. Statek został sprawdzony, pomierzony i w związku z tym, iż nie nadawał się do dalszego wykorzystania został spalony, a jego sprawa została skierowana do Vice-Admiralty Court, St. Helena. |
07.12.1861 | Okręt zatrzymał do kontroli portugalski bark "ACASO", po sprawdzeniu statek został puszczony jednak został oznaczony w dokumentach jako podejrzany. 16 stycznia 1862 r. ten statek został zatrzymany ponownie przez HMS "WRANGLER". Po kontroli został ponownie wypuszczony. |
17.01.1862 | Okręt nieopodal Whydah zatrzymał do kontroli portugalski szkuner "MONDEGO", po sprawdzeniu statek został puszczony jednak został oznaczony w dokumentach jako podejrzany. |
24.11.1862 | Okręt przebywał w Lagos, gdzie dotarły korweta HMS "RATTLESNAKE" i slup HMS "BRISK", przywożąc między innymi rozkazy dla dowódcy kanonierki. Obejmowały one przenosiny na południowe wybrzeże. |
28.12.1862 | Okręt na pozycji lat l4° 37' S., long. 9° 19' E. zajął statek niewolniczy o nieznanej nazwie (najprawdopodobniej "ISLAND QUEEN"). Statek został wysłany do St. Helena, gdzie decyzję skazującą podjął Vice-Admiralty Court. |
21.09.1863 | Okręt został zdjęty ze służby w Sheerness. |
05.1866 | Okręt został utylizowany w Castle, Charlton. |
Znani dowódcy (przydziały)
18.07.1854 - 15.06.1855 | Lieutenant Richard Hawkins Risk |
15.06.1855 - 10.05.1856 | Lieutenant Hugh Talbot Burgogne |
10.05.1856 - 15.05.1860 | Commander Joseph Henry Marryat |
15.05.1860 - 21.09.1863 | Commander Henry Hamilton Beamish |
Źródła:
- Chesneau, Roger; Kolesnik, Eugene M., eds. (1979). Conway's All the World's Fighting Ships 1860–1905. Greenwich: Conway Maritime Press.
- Norman Friedman (2009). British Destroyer - From Earliest Days to the Second World War. Seaforth Publishing
- Эдгар Дж.Марч. Британские эсминцы. История эволюции. 1892—1953. Часть 1. — "Галея Принт", 2012
- Wikipedia oraz inne strony internetowe.