Drewniane kanonierki śrubowe typu "ALGERINE" były wzorowane na typie "ALBACORE". Zostały zaprojektowane przez Surveyor Department ze szczególnym uwzględnieniem planowanego miejsca służby na obszarach o znikomym zaopatrzeniu w paliwo i prowiant.
| Kraj: Wielka Brytania klasa: kanonierka śrubowa (drewnianokadłubowa kanonierka śrubowa) |
Specyfikacja
| Nazwa okrętu | Stocznia | Położenie stępki | Wodowanie | Ukończenie budowy | Los okrętu |
| JASEUR |
R. & H. Green | 02.09.1856 | 07.03.1857 | 05.09.1857 | Rozbity w 1859 r. |
| JASPER | R. & H. Green | 26.09.1856 | 18.03.1857 | 05.09.1857 | Sprzedany w 1865 r. |
| ALGERINE | W. & H. Pitcher | 01.10.1856 | 24.02.1857 | 09.04.1857 | Złomowany w 1894 r. |
| LEE | W. & H. Pitcher | 01.10.1856 | 28.02.1857 | 13.04.1857 | Zatopiony 25.06.1859 r. |
| LEVEN | W. & H. Pitcher | 01.10.1856 | 07.03.1857 | 24.04.1857 | Sprzedany w 1873 r. |
| SLANEY | W. & H. Pitcher | 01.10.1856 | 17.03.1857 | 27.04.1857 | Rozbity w 1870 r. |
Dane taktyczno-techniczne
Wymiary:
| Wyporność | 370 t. |
| Tonaż | 300 88/94 bm |
| Długość pokładu działowego | 38,10 m (125 ft 0 in) |
| Długość stępki do obliczeń tonażu | 33,57 m (110 ft 1½ in) |
| Szerokość całkowita | 7,01 m (23 ft 0 in) |
| Szerokość do obliczeń tonażu | 6,91 m (22 ft 8 in) |
| Głębokość | 2,82 m (9 ft 3 in) |
| Zanurzenie konstrukcyjne - dziób | brak danych |
| Zanurzenie konstrukcyjne - rufa | brak danych |
Napęd:
| Maszyny | 1-cylindrowa maszyna parowa typu HSE (direct-acting) firmy Maudslay, Sons & Field; nieznana ilość kotłów parowych, 1 śruba |
| Ożaglowanie | Typu szkuner o nieokreślonej powierzchni; 3 maszty |
| Moc nominalna | 80 nhp |
| Moc indykowana - projektowa | 294 ihp |
| Prędkość (maszyna parowa) | 9 węzłów |
| Prędkość (żagle) | brak danych |
| Paliwo | brak danych |
| Zasięg | brak danych |
Opancerzenie:
| brak |
Uzbrojenie:
| Początkowe | 1 działo 203 mm (8 in) 68-funtowe (68 pdr) 87 cwt / 9½ ft SBML; 2 haubice 24-funtowe (24 pdr) SBML |
| Modernizacja w 1863 r. | 1 działo 178 mm (7 in) Armstronga 110-funtowe (110 pdr) 82 cwt RBL; 1 działo 40-funtowe (40 pdr) Armstronga RBL |
Ludzie:
| Załoga | 50 oficerów i marynarzy |
Projekt
Kanonierki tego typu zostały zaprojektowane do działania na odległych wodach kolonii brytyjskich. Podstawą dla projektu była konstrukcja kanonierek typu "ALBACORE". Zdecydowano się na zwiększenie rozmiarów kadłuba, co przełożyło się na większą autonomiczność jednostek i wydłużony okres działania w obszarach o niedostatecznym zaopatrzeniu w paliwo i prowiant. Wszystkie sześć zostało zamówionych 22 września 1856 r., a nazwy dla nich wybrano i zatwierdzono 16 lutego 1857 r.Początkowo wg brytyjskiej nomenklatury te okręty należały do klasy "gunboat", jednak 8 czerwca 1859 r. został przeklasyfikowane na "gunvessel". Trzy kolejne okręty zostały zamówione tego samego miesiąca, jednak zostały ukończone jako typ "PHILOMEL". Kolejne dwa bardzo podobne okręty zostały zamówione i wybudowane dla Bombay Marine w stoczni Bombay Dockyard, w 1859 r. Były to "CLYDE" i "SIR HUGH ROSE".
Konstrukcja
Kadłub
Wyporność okrętów liczyła 370 t. Długość pokładu działowego wynosiła 38,10 m (125 ft 0 in), długość stępki do obliczeń tonażu 33,57 m (110 ft 1½ in), natomiast szerokość 7,01 m (23 ft 0 in). Nie ma danych na temat zanurzenia jednostek.
Uzbrojenie
Początkowo okręty były uzbrojone w 1 działo 203 mm (8 in) 68-funtowe (68 pdr) 87 cwt / 9½ ft SBML oraz w 2 haubice 24-funtowe (24 pdr) SBML. Niektóre źródła podają, iż na niektórych okrętach zamiast działa 8 calowego było zamontowane działo 10-calowe SBML. W 1863 r. ocalałe 3 okręty (wg. niektórych źródeł) zostały przezbrojone w 1 działo 178 mm (7 in) Armstronga 110-funtowe (110 pdr) 82 cwt RBL oraz 1 działo 40-funtowe (40 pdr) Armstronga RBL.
Napęd
Okręty zostały wyposażony w maszyny parowe typu HSE (direct-acting). Na wszystkich jednostkach zamontowano maszyny napędowe wyprodukowane przez Maudslay, Sons & Field. Projektowa moc osiągana przez tą maszynę parową wynosiła 294 ihp, na próbach poszczególne jednostki osiągały różne rezultaty. Śruba na okrętach była unoszona, tak aby zmniejszyć opory podczas pływania pod żaglami. Początkowo na okrętach znajdowało się charakterystyczne ożaglowanie typu szkuner, zwane zresztą w Royal Navy pod nazwą "gunboat rig", jednak w czasie późniejszej eksploatacji niektórzy dowódcy zdecydowali o powiększeniu powierzchni ożaglowania montując dodatkowe płótna, przekształcając schemat ożaglowania na barkentynę.
Służba
HMS Jaseur
| 02.09.1856 | Położenie stępki okrętu w stoczni R. & H. Green, Blackwall pod numerem stoczniowym 343. |
| 22.09.1856 | Zamówienie okrętu. Późniejsza data wskazuje, iż budowany okręt miał zostać ukończony wg innego projektu. |
| 07.03.1857 | Wodowanie okrętu. |
| 09.03.1857 - 05.09.1857 | Ukończenie budowy okrętu i przygotowanie go wyjścia w morze w Deptford Dockyard. Koszt wyniósł 14 178 funtów (w tym 5668 funtów za kadłub i 4350 funtów za maszyny). |
| 07.1857 | Wcielenie okrętu do służby (jeszcze w trakcie wyposażania), z przydziałem do West Indies Station. Większość służby spędził ścigając handalrzy niewolników i piratów. |
| 23.02.1858 | Okręt ścigał od Batabano do Manzanilla i ostatecznie zajął hiszpański szkuner "FILIS". |
| 03.03.1858 | Załoga dokonała inspekcji na statku "ENSENADA DE CORTES", który był zakotwiczony w Pirate's Lagoon. |
| 25.03.1858 | Załoga obserowała hiszpański szkuner "DESENGANO". Ostatecznie okręt został doścignięty i zajęty, oraz odprowadzony do Trynidadu. |
| 07.04.1858 | Komodor eskadry nakazał aby HMS "STYX", HMS "BASILISK", oraz kanonierki HMS "JASEUR", HMS "JASPER", HMS "SKIPJACK" i HMS "FORWARD" wyruszyły w patrol dookoła Kuby w celu przechwytywania statków handlarzy niewolników. |
| 27.04.1858 | Okręt doścignął i skontrolował amerykańską brygantynę "JAMES DAVIS", płynącą z Nowego Jorku do Cienfuegos. |
| 28.05.1858 | Okręt był raportowany na patrolu antyniewolniczym w opolicach Kuby. |
| 09.07.1858 | Okręt przybył do Hawany z Trynidadu i po załadowaniu węgla wyruszył tego samego dnia do Tampico. |
| 25.08.1858 | Okręt zawinął do Port Royal w celu złożenia wyczerpującego raportu przez jego dowódcę (Lieutenant & Commander John Binney Scott) na temat zajętych w okresie od 13 października 1857 r. do 8 sierpnia 1858 r. statków handlarzy niewolników. Było ich łącznie 19, raport obejmował m.in. wyszczególnienie nazwy statku, flagi, pod którą pływał, nazwisko oficera pokładowego, czy konieczne było otwarcie ognia na dany statek aby okazał się flagą narodową, czy też poprosić o pozwolenie na wejście na pokład; powód do otwarcia ognia, charakter rozmowy na pokładzie oraz uwagi. |
| 26.02.1859 | Okręt wszedł na mieliznę i uległ zniszczeniu w Bajo Nuevo Bank, podczas rejsu z Port Royal (Jamajka) do Greytown (Wybrzeże Moskitów). |
Znani dowódcy (przydziały)
| 07.1857 - 26.02.1859 | Lieutenant John Binney Scott (stracił okręt) |
HMS Jasper
| 22.09.1856 | Zamówienie okrętu. |
| 26.09.1856 | Położenie stępki okrętu w stoczni R. & H. Green, Blackwall pod numerem stoczniowym 344. |
| 18.03.1857 | Wodowanie okrętu. |
| 19.03.1857 - 05.09.1857 | Ukończenie budowy okrętu i przygotowanie go wyjścia w morze w Deptford Dockyard. Koszt wyniósł 14 195 funtów (w tym 5665 funtów za kadłub i 4350 funtów za maszyny). |
| 28.07.1857 | Wcielenie okrętu do służby (jeszcze w trakcie wyposażania), z przydziałem do North America and the West Indies Station. |
| 10.11.1857 - 04.04.1858 |
Okręt był zaangażowany w zwalczanie handlu niewolnikami u wybrzeży Kuby. 21 marca okręt opuścił Matanzas i wieczorem nawiązał kontakt z HMS "STYX", który zatrzymał dwa hiszpańskie szkunery częściowo przystosowane do transportu niewolników. Jeden z nich korzystając z zapadających ciemności umknął. "JASPER" po odzyskaniu łodzi okrętowych udał się na poszukiwanie zagubionego statku wraz HMS "STYX", a w końcu następnego dnia rano o godz. 9.00 na trasie z Hawany do Cardenas, dogonił i zatrzymał statek na współrzędnych 23° 21' N., 81° 25' W. Statkiem okazał się hiszpański szkuner "JUANITA", który został odesłany do Hawany, w celu rozstrzygnięcia sprawy przez Sąd Mieszany. 24 marca 1858 r. sąd podjął jednak decyzję uniewinniającą i uwolnił statek. 22 marca okręt wraz z HMS "STYX" zatrzymał po po wystrzeleniu 17 strzałów ostrzegawczych i długim pościgu statek niewolniczy o niewiadomej nazwie (najprawdopodobniej był to statek "EMILIA" lub "MARIANNE"). Zatrzymanie dokonało się na współrzędnych 23 ° 21 'N. 81 ° 25 'W., szyper zatrzymanego statku wyrzucił za burte obciążające go dokumenty, 37 członków załogi zostało przeniesionych na HMS "STYX", a sam statek z 4 członkami załogi zdecydowano odesłać na Jamajkę w celu osądzenia sprawy. Dwa dni później o 4 pm okręt wziął zagarnięty pryz na hol, jednak o godzinie 5.20 pm zauważył inny statek, rzucił hol i ruszył w pogoń za pogejrzaną jednostką. O 7.10 pm okręt dogonił i zagarnął jednostkę, jednak podczas podawania holu nastąpiło splątanie olinowania na obu jednostkach co spowodowało uszkodzenie (złamanie) masztu na HMS "JASPER". Załoga okrętu po opanowaniu sytuacji i wyczyszczeniu ze wszystkich cennych rzeczy zagarniętego statku zatopiła go i wróciła po wcześniejszy pryz, ponownie biorąc go na hol. Okręt dotarł z pryzem na holu na Jamajkę 4 kwietnia. |
| 07.04.1858 | Komodor eskadry nakazał aby HMS "STYX", HMS "BASILISK", oraz kanonierki HMS "JASEUR", HMS "JASPER", HMS "SKIPJACK" i HMS "FORWARD" wyruszyły w patrol dookoła Kuby w celu przechwytywania statków handlarzy niewolników. |
| 18.04.1858 - 16.07.1858 | Kolejny patrol w poszukiwaniu handlarzy niewolników. Zakończył się przybyciem po paliwo do Hawany 16 lipca i dzień później okręt udał się do Port Royal. |
| 26.07.1868 | Złożenie raportu Admiralicji w Port Royal za okres od 13 listopada 1857 r. do 4 czerwca 1858 r. W tym okresie skontrolowano 54 statki zagraniczne. |
| 03.05.1861 | Zdjęcie okrętu ze służby po powrocie do Wielkiej Brytanii. |
| 02.08.1862 | Okręt został sprzedany do Chin, dla Chinese Imperial Customs i przemianowany na "AMOY". |
| 04.1863 | Okręt wypłynął do Chin z eskadrą "Vampire Fleet", którą dowodził Captain Sherard Osborn, jednak w momencie wygaśnięcia umowy z Chinami okręty zawróciły do Wielkiej Brytanii. |
| 30.12.1865 | Okręt został ponownie sprzedany, tym razem Marynarce Wojennej Egiptu, aby zapobiec nabyciu jednostki przez Konfederatów w czasie amerykańskiej Wojny Secesyjnej. |
Znani dowódcy (przydziały)
| 28.07.1857 - 03.05.1861 | Lieutenant William Henry Pym |
HMS Algerine
| 22.09.1856 | Zamówienie okrętu. |
| 01.10.1856 | Położenie stępki okrętu w stoczni W. & H. Pitcher, Northfleet. |
| 24.02.1857 | Wodowanie okrętu. |
| 27.02.1857 - 09.04.1857 | Ukończenie budowy okrętu i przygotowanie go wyjścia w morze w Woolwich Dockyard. Koszt wyniósł 13 530 funtów (w tym 5641 funtów za kadłub i 4350 funtów za maszyny). |
| 04.1857 | Okręt po ukończeniu został wysłany do Chin. Brał udział w operacji zajęcia Kantonu. |
| 16.10.1857 | Okręt jest raportowany w Hongkongu. |
| 28.12.1857 | Okręt wziął udział w zajęciu Kantonu. Póżniej, 15 stycznia 1859 r. jest raportowany na rzece Kanton. |
| 22.02.1858 - 25.08.1858 | Okręt wypłynął z Hongkongu na krótki partol przeciwko piratom. |
| 04.06.1858 | Wcielenie okrętu do służby, z przydziałem do East Indies Station i China Station. Większość służby spędził w Chinach. |
| 06.07.1858 | Okręt ponownie jest raportowany w Hongkongu. |
| 10.08.1858 | Okręt wrócił na rzekę Kanton. |
| 08.1858 - 09.1858 | Okręt wziął udział w akcji przeciwko piratom pod Coulan. |
| 28.09.1858 | Kolejny patrol antypiracji razem z HMS "MAGICIENNE". Po patrolu załogom przydzielono pieniądze z nagrody za pryzy. |
| 30.11.1858 | Okręt ponownie udaje się do Hongkongu, by 30 grudnia wrócić na rzekę Kanton. |
| 29.01.1859 | Okręt wraca do Hongkongu. |
| 15.02.1859 | Okręt zawija do Szanghaju. Ponownie odwiedza ten port 23 kwietnia, w międzyczasie zawijajac 26 lutego do Hongkongu. |
| 21.05.1859 | Okręt zawija do Ningpo. Po krótkim wypadzie do zatoki Pecheli okręt wraca do Ningpo 22 lipca. |
| 10.08.1859 | Okręt zawija do Kintang. |
| 28.09.1859 | Okręt wraca do Ningpo. |
| 21.08.1860 | Okręt wziął udział w ostrzale fortów Taku. |
| 09.03.1868 - 24.03.1868 | Okręt bierze udział w trzech akcjach przeciwko piratom: 9, 12 i 24 marca. |
| 07.05.1871 | Okręt został zdjęty ze służby. |
| 02.04.1872 | Okręt został sprzedany w Hongkongu, zostaje przeklasyfikowany na statek handlowy pod starą nazwą. |
| 1894 | Statek zostaje poddany utylizacji. |
Znani dowódcy (przydziały)
| 04.06.1858 - 03.1862 | Lieutenant William Arthur - China Station |
| 03.1862 - 05.1862 | Lieutenant Frederick William Hallowes - East Indies Station i China Station |
| 12.05.1862 - 10.1864 | Lieutenant Arthur Rodney Blane - East Indies Station i China Station |
| 07.10.1864 - 14.04.1866 | Lieutenant John Collier Tucker - China Station |
| 14.04.1866 - 01.10.1868 | Lieutenant Compton Edward Domville (spotykana jest również data 16 kwietnia jako początek kadencji) |
| 01.10.1868 - 1869 | Lieutenant Henry Rowland Ellison Gray |
| 1869 - 07.05.1871 | Lieutenant Thornhaugh Philip Gurdon |
HMS Lee
| 22.09.1856 | Zamówienie okrętu. |
| 01.10.1856 | Położenie stępki okrętu w stoczni W. & H. Pitcher, Northfleet. |
| 28.02.1857 | Wodowanie okrętu. |
| 07.03.1857 - 13.04.1857 | Ukończenie budowy okrętu i przygotowanie go wyjścia w morze w Woolwich Dockyard. Koszt wyniósł 13 424 funty (w tym 5541 funtów za kadłub i 4350 funtów za maszyny). |
| 14.03.1857 | Wcielenie okrętu do służby (jeszcze w trakcie wyposażania), z przydziałem do East Indies Station i China Station. |
| 05.10.1857 - 30.10.1857 | Okręt przybywa do Hongkongu. |
| 15.11.1857 | Okręt przybywa na rzekę Kanton. |
| 06.07.1858 | Okręt wpływa do zatoki Pecheli. |
| 10.08.1858 | Okręt zawija do jednego z portów Japonii. |
| 29.10.1858 | Okręt wraca do Szanghaju. |
| 11.1858 | Okręt został przeniesiony do Hankow. |
| 25.06.1859 | Okręt został zatopiony podczas bombardowania fortów Taku, na rzece Peiho, Chiny podczas drugiej wojny chińsko - angielskiej. |
Znani dowódcy (przydziały)
| 13.04.1857 - 11.1858 | Lieutenant William Graham |
| 20.11.1858 - 25.06.1859 | Lieutenant William Henry Jones (stracił okręt) |
HMS Leven
| 22.09.1856 | Zamówienie okrętu. |
| 01.10.1856 | Położenie stępki okrętu w stoczni W. & H. Pitcher, Northfleet. |
| 07.03.1857 | Wodowanie okrętu. |
| 10.03.1857 - 24.04.1857 | Ukończenie budowy okrętu i przygotowanie go wyjścia w morze w Woolwich Dockyard. Koszt wyniósł 13 994 funty (w tym 5541 funtów za kadłub i 4350 funtów za maszyny). |
| 04.1857 | Wcielenie okrętu do służby (jeszcze w trakcie wyposażania), z przydziałem do East Indies Station i China Station. |
| 16.10.1857 | Okręt wpływa na rzekę Kanton. |
| 13.04.1858 | Okręt jest raportowany w Amoy. Dziesięć dni później okręt udaje się do zatoki Pecheli. |
| 20.05.1858 | Okręt wziął udział w bombardowaniu fortów Taku. Trzy dni później zawija do Amoy. |
| 22.06.1858 | Okręt wraca na chwilę do zatoki Pecheli. |
| 10.08.1858 | Okręt zawija do Hongkongu. |
| 24.08.1858 | Okręt wraca na rzekę Kanton. |
| 15.11.1859 | Okręt jest raportowany w Hongkongu. |
| 07.01.1860 | Okręt dociera do Chusan. |
| 13.07.1860 | Marynarz z okrętu, Private John Dalliger, Royal Marine, został uznany winnym morderstwa i powieszony na rei. Był to ostatni przypadek wykonania wyroku w taki sposób w Royal Navy. |
| 10.08.1860 | Okręt ponownie odwiedza zatokę Pecheli. |
| 31.12.1860 | Okręt wraca do Hongkongu. Ponownie jest tam raportowany 1 marca 1861 r. W międzyczasie odbywa rejsy wzdłuż północnego wybrzeża Chin. |
| 01.05.1861 | Okręt dociera do Szanghaju, a 26 czerwca odwiedza Japonię. |
| 12.07.1861 | Okręt jest raportowany na rzece Jangcy. |
| 12.08.1861 | Okręt ponownie odwiedził Japonię. |
| 15.11.1861 | Okręt wraca na rzekę Kanton. |
| 15.12.1861 | Okręt zawija do Szanghaju, a 1 stycznia wraca do Hongkongu. |
| 15.10.1862 | Okręt jest raportowany na rzece Jangcy. 15 grudnia wraca do do Hongkongu. |
| 20.07.1867 - 18.08.1867 | Okręt znajdował się wraz HMS "BOUNCER" na patrolu antypirackim. |
| 26.01.1869 | Okręt został przeniesiony do Outingpoi Creek. |
| 24.07.1873 | Okręt został zdjęty ze służby. |
| 21.07.1873 | Okręt został sprzedany w Szanghaju. |
Znani dowódcy (przydziały)
| 04.1857 - 02.12.1862 | Lieutenant Joseph Samuel Hudson |
| 02.12.1862 - 25.05.1867 | Lieutenant Herbert Price Knevitt |
| 25.05.1867 - 25.02.1869 | Lieutenant Orford Somerville Cameron |
| 25.02.1869 - 25.05.1870 | Lieutenant Herbert Holden Edwards |
| 25.05.1870 - 24.07.1873 | Lieutenant Albert W. Whish |
HMS Slaney
| 22.09.1856 | Zamówienie okrętu. |
| 01.10.1856 | Położenie stępki okrętu w stoczni W. & H. Pitcher, Northfleet. |
| 17.03.1857 | Wodowanie okrętu. |
| 18.03.1857 - 27.04.1857 | Ukończenie budowy okrętu i przygotowanie go wyjścia w morze w Woolwich Dockyard. Koszt wyniósł 13 970 funty (w tym 5549 funtów za kadłub i 4350 funtów za maszyny). |
| 26.03.1857 | Wcielenie okrętu do służby (jeszcze w trakcie wyposażania), z przydziałem do East Indies Station i China Station. |
| 16.10.1857 | Okręt jest raportowany w Hongkongu, natomiast 30 października na rzece Kanton. |
| 28.12.1857 | Okręt brał udział w zajęciu Kantonu. |
| 27.02.1858 | Okręt znajdował się w Szanghaju, natomiast 23 kwietnia w zatoce Pecheli. |
| 20.05.1858 | Okręt brał udział w w bombardowaniu fortów Taku. |
| 10.08.1858 | Okręt jest raportowany w Hongkongu, natomiast 11 września na rzece Kanton. |
| 28.09.1859 | Okręt ponownie jest raportowany w Hongkongu. |
| 28.02.1860 | Okręt wraca na rzekę Kanton, a 25 kwietnia dociera do Szanghaju. |
| 07.06.1860 | Okręt jest raportowany w Chusan, natomiast 26 lipca w zatoce Pecheli. |
| 09.05.1870 | Okręt uległ zniszczeniu podczas tajfunu na Wyspach Paracelskich (na południe od Hongkongu). |
Znani dowódcy (przydziały)
| 26.03.1857 - 02.1859 | Lieutenant Anthony Hiley Hoskins |
| 02.1859 - 01.05.1860 | Lieutenant Henry Knox Leet |
| 01.05.1860 - 10.1864 | Lieutenant George Dacres Bevan |
| 10.1864 - 04.1866 | Lieutenant John Smith Keats |
| 04.1866 - 09.05.1870 | Lieutenant William Francis Leoline Elwyn |
Źródła:
- Rif Winfield (2014). British Warship of the Age of Sail 1817 - 1863. Seaforth Publishing.
- Dawid Lyon, Rif Winfield (2004). The Sail & Steam Navy List. All the ships of the Royal Navy 1815 - 1889. Chatham Publishing.
- Chesneau, Roger; Kolesnik, Eugene M., eds. (1979). Conway's All the World's Fighting Ships 1860–1905. Greenwich: Conway Maritime Press.
- Wikipedia oraz inne strony internetowe.