HMS "ROYAL OAK" był pierwszym brytyjskim drewnianokadłubowym okrętem pancernym, przebudowanym z 91-działowego tradycyjnego, parowo-żaglowego okrętu liniowego klasy "BULWARK". Jego konwersja na 36-działową pancerną fregatę została zatwierdzona w 1861 roku. Projekt konwersji został wykonany przez Isaac'a Watts'a.
| Kraj: Wielka Brytania klasa: fregata pancerna (okręt pancerny z baterią burtową, drewnianokadłubowy pancernik bateryjny) |
Specyfikacja
| Nazwa okrętu | Stocznia | Położenie stępki | Wodowanie | Ukończenie budowy | Los okrętu |
| ROYAL OAK | Chatham Dockyard | 01.05.1860 | 10.09.1862 | 28.05.1863 | Sprzedany w 1885 r. |
Dane taktyczno-techniczne
Wymiary:
| Wyporność pełna | 6366 t. |
| Tonaż | 4057 bm |
| Długość między pionami | 83,21 m (273 ft 0 in) |
| Długość stępki do pomiaru tonażu | 70,93 m (232 ft 8½ in) |
| Szerokość | 17,75 m (58 ft 3 in) |
| Szerokość do pomiaru tonażu | 17,45 m (57 ft 3 in) |
| Głębokość | 7,31 m (24 ft 0 in) |
| Zanurzenie średnie | (24 ft 0 in) |
| Zanurzenie przy wyporności lekkiej - dziób | 7,28 m (23 ft 11 in) |
| Zanurzenie przy wyporności lekkiej - rufa | 7,67 m (25 ft 2 in) |
Napęd:
| Maszyny | 2-cylindrowa maszyna parowa typu Maudslay HRCR, 6 kotłów prostokątnych, 1 śruba |
| Ożaglowanie | Ożaglowanie typu bark o powierzchni 2323 m² (25 000 sq ft), 3 maszty. |
| Moc nominalna | 800 nhp |
| Moc indykowana | 3708 ihp |
| Prędkość (maszyna parowa) | 12,529 węzła |
| Prędkość (żagle) | 13,5 węzła |
| Paliwo | 550 t. węgla |
| Zasięg | 2200 mil morskich przy prędkości 5 węzłów |
Opancerzenie:
| Pas pancerny | Na śródokręciu 114 mm (4,5 in), na końcach 64 mm (2,5 in) na podkładzie z 711 mm (28 in) drewna tekowego |
| Bateria | 114 mm (4,5 in) |
Uzbrojenie:
| Projektowane | 36 dział 68-funtowych SBML 95 cwt |
| Początkowe | 11 dział 178 mm (7 in) Armstronga 110-funtowe RBL 82 cwt; 24 działa 68-funtowe 95 cwt SBML |
| Modernizacja w 1867 r. | 4 działa 203 mm (8 in)/15 (9 t.) MLR; 20 dział 178 mm (7 in)/16 (6,5 t.) MLR |
Ludzie:
| Załoga | 585 - 605 oficerów i marynarzy |
Projekt
Wraz ze zmierzchem tradycyjnych, żaglowych okrętów liniowych i nastaniem epoki pary i pancerza powstało pytanie, co zrobić z rozpoczętymi na pochylniach żaglowymi okrętami liniowymi. Postanowiono dokonać konwersji na okręty pancerne, zachowując jednak drewnianą strukturę kadłuba, oczywiście odpowiednio przekonstruowaną i wzmocnioną. Pierwszy okręt który został poddany takiej konwersji był pierwotnie 91-działowym parowo-żaglowym okrętem liniowym typu "BULWARK". Zamówienie na jego budowę w pierwotnej postaci zostało złożone 8 kwietnia 1858 r. w stoczni Chatham Dockyard. Stępkę położono 1 maja 1860 r. zaś konwersję rozpoczęto 3 sierpnia 1861 r. Zdecydowano się pokryć okręt pancerzem i zmodyfikować uzbrojenie, by zrekompensować dodatkowy ciężar. Konwersja obejmowała m.in. usunięcie górnego pokładu działowego i wydłużenie okrętu o 6,4 m (21 ft) w celu posadowienia nowej konfiguracji uzbrojenia.
Konstrukcja
Kadłub
Konwersja kadłuba tradycyjnego, żaglowego okrętu liniowego nie polegała jedynie na pokryciu burt pancerzem. Zdecydowano się zmodyfikować uzbrojenie, by zrekompensować dodatkowy ciężar. Konwersja obejmowała m.in. usunięcie górnego pokładu działowego i wydłużenie okrętu o 6,4 m (21 ft) w celu posadowienia nowej konfiguracji uzbrojenia. Długość okrętu między pionami po konwersji wyniosła 83,21 m (273 ft), szerokość 17,75 m (58 ft 3 in), zanurzenie przy wyporności lekkiej na dziobie 7,28 m (23 ft 11 in), natomiast na rufie 7,67 m (25 ft 2 in). Pierwotny kształt rufy i dziobu również został zmieniony - dziób wykonany w postaci prostej, natomiast rufę zaokrąglono.
Uzbrojenie
Opancerzenie
Pancerz HMS "ROYAL OAK" ciągnął się na całej długości okrętu. Miał grubość na śródokręciu 114 mm (4,5 in), na końcach 64 mm (2,5 in) na podkładzie z 711 mm (28 in) drewna tekowego.
Napęd
Służba
| 08.04.1859 | Zatwierdzenie okrętu do budowy jako parowo-żaglowy okręt liniowy klasy "BULWARK". |
| 01.05.1860 | Położenie stępki. |
| 14.05.1861 | Zatwierdzenie konwersji na 36-działową fregatę pancerną |
| 03.06.1861 | Rozpoczęcie konwersji |
| 10.09.1862 | Wodowanie okrętu. |
| 27.04.1863 | Oddanie okrętu do służby i przydzielenie do Channel Squadron. |
| 28.05.1863 | Zakończenie wyposażania okrętu. Koszt całkowity wyniósł 254 537 funtów. Zaraz potem skierowany na Morze Śródziemne. |
| 1864 | Kwarantanna na okręcie. Stwierdzono przypadki wielu chorób. Morze Śródziemne |
| 13.12.1867 | Czasowe wycofanie okrętu ze służby. Następnego dnia okręt został wcielony ponownie z nowym dowódcą i przydziałem do Channel Fleet. |
| 1867 | Modernizacja okrętu i przezbrojenie |
| 1867 - 1869 | Channel Squadron |
| 14.08.1868 | Kolizja z HMS "WARRIOR". Podczas zderzenia okręt odnosi powierzchowne uszkodzenia, traci łodzie okrętowe, łańcuchy oraz część ożaglowania. |
| 1869 | Morze Śródziemne |
| 11.1869 | Okręt uczestniczy w otwarciu Kanału Sueskiego. Niedaleko Port Said wchodzi na nieoznakowaną mieliznę, jednak zostaje z niej ściągnięty przez HMS "LORD WARDEN". Okręt szczęśliwie nie odnosi żadnych uszkodzeń. |
| 06.1870 - 07.1870 | Okręt bazował w Pireusie. |
| 30.07.1870 - 03.08.1870 | Okręt udaje się na Maltę gdzie dołącza do innych okrętów bazujących na Morzu Śródziemnym. |
| 12.08.1870 | Eskadra dociera do Gibraltaru, gdzie dołączają do okrętów Channel Fleet. |
| 19.08.1870 - 09.1870 | Łączona eskadra Mediterranean Squadron i Channel Squadron udaje się na ćwiczenia na wodach Morza Śródziemnego. Okręty ćwiczą nawigację i strzelanie operując na wodach pomiędzy Kadyksem i Vigo. W trakcie ćwiczeń eskadra straciła HMS "CAPTAIN" (7 września) podczas sztormu. Tego samego dnia okręty wracają do Gibraltaru. |
| 15.10.1870 | Fregata opuszcza Gibraltar i udaje się na Maltę. Dociera tam 23 października. Bazuje na Malcie aż do grudnia. |
| 15.12.1870 | Okręt opuszcza port w Syrakuzach. Dzień później udziela pomocy slupowi "PSYCHE", który osiadł na skałach nieopodal Catanii. Później udaje się na Sycylię. |
| 28.12.1870 | Okręt zostaje przebazowany z Sycylii na Maltę. |
| 10.02.1871 | Okręt opuszcza Maltę i udaje się do Neapolu. Przybywa tam 16 lutego przez przez Katanię |
| 16.02.1871 | Okręt pełni służbę strażniczą w Neapolu |
| 18.04.1871 | Okręt opuszcza Neapol w celu odbycia ćwiczeń w pobliżu Capri. Dzień później wraca do portu i dołącza do międzynarodowej eskadry nieopodal Villa Reale Gardens. Wszystkie okręty w gali banderowej witają salutem armatnim Księżną i Księcia Piemontu. Dzień później okręt wraca na manewry. |
| 05.1871 - 10.1871 | Okręt bazował w Neapolu. W czerwcu na okręcie podnosi swoją flagę Rear Admiral Astley Cooper Key. |
| 30.10.1871 - 13.11.1871 | Okręt przybywa na Maltę. |
| 18.12.1871 | Okręt wraca do kraju i cumuje w Spithead. |
| 21.12.1871 | Fregata zostaje przebazowana do Portsmouth. |
| 09.01.1872 | Okręt zostaje wycofany ze służby w celu przeprowadzenia remontu i przebudowy. Jednakże z racji nieopłacalności remont zostaje odwołany. |
| 30.09.1885 | Po wielu latach bezczynnego stania w Portsmouth okręt zostaje sprzedany na złom. |
Znani dowódcy (przydziały)
| 27.04.1863 - 19.03.1866 | Captain Frederick Archibald Campbell, Channel squadron, potem Morze Śródziemne | ||
| 21.03.1866 - 13.12.1867 | Captain George Disney Keane, Morze Śródziemne | ||
| 14.12.1867 | Captain Henry Shank Hillyar, po zakończeniu modernizacji najpierw Channel Squadron, potem Morze Śródziemne | ||
| 05.01.1871 - 09.01.1872 | Captain Leveson Eliot Henry Somerset | ||
Źródła:
- Dawid Lyon, Rif Winfield (2004). The Sail & Steam Navy List. All the ships of the Royal Navy 1815 - 1889. Chatham Publishing.
- Chesneau, Roger; Kolesnik, Eugene M., eds. (1979). Conway's All the World's Fighting Ships 1860–1905. Greenwich: Conway Maritime Press.
- Wikipedia oraz inne strony internetowe.